دکتر رضا اطمینانی

منابع غذایی آنتی‌اکسیدان‌‌ها

رابطه تغذیه و خلق و خو

رابطه تغذیه و خلق و خو

۲۵مردادشهریور ۶, ۱۴۰۰ توسط: ‪کلینیک24

تغذیه و خلق و خو چه ارتباطی دارند؟

رابطه تغذیه و خلق و خو از جمله موضوع‌های جذاب و پیچیده علم تغذیه است که تا به حال کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. رابطه تغذیه و الگوی غذایی با خلق و خو و عملکرد مغزی همواره مورد توجه بوده است اما بیشتر یافته‌ها در این زمینه از پژوهش‌های تجربی روی حیوانات آزمایشگاهی حاصل شده و داده‌های انسانی بسیار اندکی موجود است که در دوره‌های زمانی کوتاه مدتی انجام شده‌اند.

خو را ما طبق عادت خودمان اضافه کرده‌ایم. و خلق حالت روحی افراد است. که مثل برخی موارد روانشناختی تعریف روشنی ندارد؛ مانند هوش و دانایی که تعریف روشن و مشخصی ندارند.خلق و خو تجلی ارتباطی است. که هر کس می‌تواند از خود بروز دهد؛ مثلا افرادی که استرس دارند، پرخاشگر هستند. میل به تهاجم که در برخی کودکان و بزرگسالان وجود دارد، نمایانگر تغییرات شگرفی است که در روح و روان افراد می‌تواند به صورتی که گفته شد ظاهر شود.

یکی از موضوعات مورد بحث و در عین حال جذاب و پیچیده، رابطه تغذیه و خلق خوست که با وجود پیچیدگی، کمترین هزینه برای آن صورت می‌گیرد. و کمتر مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است.مبنای نظریه این ارتباط از آنجا به دست آمده است. که تنظیم کننده‌های عصبی در مغز یا همان ناقل‌های شیمیایی پیام‌های عصبی (نوروترانسمیترها) از مواد مغذی تولید می‌شوند. و تغییراتی که در مقدار دریافت مواد مغذی رژیم غذایی داده می‌شود. می‌تواند در سطوح مغزی این ناقل‌های شیمیایی از جمله سروتونین و استیل کولین تغییر ایجاد کند.

نقش برخی مواد غیرمغذی در عملکرد مغزی

از سوی دیگر، نقش برخی مواد غیرمغذی در عملکرد مغزی، نظیر قدرت تمرکز و حافظه کوتاه مدت مورد توجه بوده است. از جمله این مواد می‌توان به متیل گزانتین‌ها اشاره کرد که شامل کافئین، تئوفیلین و تئوبرومین هستند و به ترتیب در قهوه، چای و کاکائو وجود دارند و می‌توانند قدرت تمرکز و حضور ذهن افراد را افزایش دهند.تنظیم کننده اصلی رفتار، خلق و یادگیری به نوعی تحت تاثیر تغذیه، نحوه مصرف موادغذایی و نوع الگوی تغذیه فرد قرار می‌گیرد.
در این زمینه بسیاری از تحقیقات حیوانی بوده و به دلایل اخلاقی و پیچیدگی‌ انسان، یافته‌های کمی در مورد تحقیقات انسانی در دست است؛ به همین دلیل بعضی از بحث‌هایی که می‌شود تعمیم نتایج مطالعات حیوانی به انسانی است. و نمی‌توان آنها را به صورت قطعی بیان کرد. ضمن اینکه مراکز عصبی انسان به مراتب توسعه یافته‌تر و پیچیده‌تر است. و مراکز مختلفی در این حیطه دخیل هستند.

تاثیر کربوهیدرات‌ها بر رفتار آدمی

کربوهیدرات‌ها باعث تولید نوروهورمون سروتونین در مغز می‌شوند. که وظیفه آن تنظیم خواب، تقویت خلق و رهایی از افسردگی است و با خوردن کربوهیدرات‌ها یا به اصطلاح عام، همان شیرینی‌ها، نوعی احساس آرامش و رضایتمندی در افراد ایجاد می‌شود. که این احساسات در برخی مواقع بیشتر است؛ به ویژه زمانی که یک غذای شیرین همراه با چربی باشد.
مشخص شده است که مصرف غذای حاوی کربوهیدرات سبب رها سازی ناقل شیمیایی سروتونین در مغز می‌شود. و به دنبال آن فرد احساس خوشایندی پیدا می‌کند. از سوی دیگر، کیفیت و عمق خواب نیز توسط سروتونین بهبود می‌یابد.

چرا با وجود آثار مثبت شیرینی‌ها بر انسان، بسیاری افراد از شیرینی می‌گریزند و گرایش به مواد شور و ترش دارند؟

بسیاری از افرد سر خود رژیم می‌گیرند و در این رژیم خود خواسته شیرینی‌ها را حذف می‌کنند؛ چون فکر می‌کنند خوردن شیرینی موجب چاقی می‌شود، در حالی که تاریخ تکامل انسان نشان می‌دهد. آدمی گرایش بسیاری به شیرینی‌ها دارد و وقتی شیرینی می‌خورد. احساس خوشایندی داشته و مریض نمی‌شود؛ و به عکس زمانی که با گیاه ناشناخته‌ای که ترش یا تلخ بود مواجه می‌شدند ناراحتی در آنها دیده می‌شد و احساس خوبی نداشتند.

در نیمه دوم سیکل قاعدگی زنان، در افراد مبتلا به پرخوری عصبی و نیز مبتلایان به افسردگی فصلی نیز این تمایل به خوردن شیرینی‌ها وجود دارد. علاوه بر شیرینی‌ها، چربی‌ها نیز در بهبود خلق و رفتار آدمی نقش دارند. ولی فرایند عمل آنها با شیرینی‌ها متفاوت است. و ناقل‌های شیمیایی که پس از خوردن چربی‌ها در مغز ترشح می‌شوند از خانواده مواد شبه تریاکی هستند. عملکرد این مواد شیمیایی در مغز شبیه تریاک است و در کاهش درد نیز نقش دارند. اما در مورد شکلات، یافته‌های موجود نشان می‌دهد که پس از خوردن شکلات، ترکیبی به نام فنیل اتیل آمین در مغز تولید می‌شود. که حس خوشایندی در فرد ایجاد می‌کند و این پدیده در زنان به دلیل تغییرات طبیعی در ترشح هورمون‌های جنسی (به ویژه پروژسترون) در نیمه دوم سیکل ماهانه بارزتر است.

تاثیر گیاهخواری و گوشتخواری در رفتار افراد

گوشت‌ها آندروژن‌ها را در خود جمع می‌کنند و در گوشت گوسفند نیز استروژن و برخی ترکیبات شیمیایی است که در غذای دام وارد می‌شوند. این غذاها حاوی این هورمون‌ها هستند که در بدن می‌مانند.مطالعات نشان می‌دهد افرادی که غذاهای گیاهی می‌خورند، حالات ملایم‌تری از آنها گزارش شده و شاید یکی از دلایل این روند، افزوده‌ها و مواد شیمیایی است که در خوراک دام و بسته‌بندی‌های مواد غذایی وجود دارد که روی خلق و خو اثر می‌گذارند.
طی پژوهشی مشخص شد میزان غلظت روی سرم در افراد افسرده مانند افراد سالم است. از سوی دیگر، طی مطالعه‌ای روی دانشجویان دختر دانشگاه اهواز مشاهده شد که دریافت عنصر روی در رژیم غذایی افراد افسرده حدود نصف دریافت افراد سالم است.

متاسفانه، جوانان و نوجوانان امروز گرایش بسیاری به فست فودها دارند. شاید نتوان نگاه سیاه و سفید داشت. و مسئله‌ای را کاملا رد یا تائید کرد. آموزش در این زمینه هم احتمالا نتیجه‌ای نخواهد داشت؛ زیرا این مواد غذایی جذاب هستند. و تجارت هم از آن حمایت می‌کند. اما توصیه‌ علمی و دوستانه این است. که در حد متعادل از این فست‌فودها استفاده شود؛ مثلا ماهانه یا هفتگی، نه به صورت مرتب و روزانه و اینکه جوانان به سمت مواد طبیعی میوه‌ها و سبزی‌ها بروند و همچنین مایعات بیشتری مصرف کنند. ما ایرانی‌ها در گذشته عادات خوبی داشتیم و آن پذیرایی از میهمان با شربت آب لیمو بود. اما متاسفانه، امروزه نوشابه و آب میوه‌های تجاری و مضر جایگزین آن شده است.

بیشتر بدانید : آنتی‌اکسیدان‌ها و چگونگی عملکردشان

هر چه تغذیه متعادل، متناسب و متنوع‌تر باشد. طبیعتا ماشین بدن که از شگفت‌انگیزترین و پیچیده‌ترین دستاوردهای خداوند است، بهتر به فعالیت می‌پردازد.
وی با اشاره به تحولاتی که در صنایع غذایی ایجاد شده و ما ایرانی‌ها را از سنت‌های‌مان دور کرده است. تحولات ایجاد شده در صنایع غذایی، گسترش ارتباطات بین کشورها و ملت‌ها و رشد ارتباطات فرامرزی، تغییراتی را در عادات غذایی افراد جامعه به وجود آورده است. و متاسفانه سنت شکنی‌های بسیاری از سوی ما ایرانیان مشاهده می‌شود. همچنین دیگر از سفره‌های خاطره‌‌انگیز و سنتی خبری نیست. و گرایش به فست فودها و چیپس و پنیری که پر از چربی اشباع شده و فاقد مواد مغذی است. و فقط معده را انباشته می‌کند و ذائقه را نوازش می‌دهد، بیشتر شده است.

وقتی کمبود ویتامین‌های گروه B که قسمتی از آنها سوخت بدن، مغز و اعصاب را تامین می‌کنند. جبران نشود، طبیعتا تحریکات عصبی ایجاد خواهند شد. مثلا اگر ویتامین B به بدن نرسد. در نتیجه سنتز پروتئین‌ها دچار اختلال خواهد شد و پروتئین‌ کافی به بدن نمی‌رسد. در نتیجه سیستم دفاعی در برابر عوامل بیماری‌زا نمی‌تواند واکنش درستی نشان دهد و طبیعتا سیستمی که باید حافظ منافع سلامتی افراد باشد. دچار سردرگمی می‌شود و به جای حمله به دشمن، به خود بدن حمله می‌کند.

عدم مصرف مواد حاوی آهن و بروز کم خونی موجب بی‌حوصلگی، پرخاشگری و کم‌تحملی می‌شود.

دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.

مطالب پیشنهادی :

منابع غذایی آنتی‌اکسیدان‌‌ها

منابع غذایی آنتی‌اکسیدان‌‌ها

۲۲مردادمرداد ۹, ۱۴۰۰ توسط: ‪کلینیک24

منابع غذایی مهم آنتی‌اکسیدان‌‌ها

در بخش قبل از سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان در رابطه با آنتی‌اکسیدان‌ها و چگونگی عملکردشان صحبت کردیم در این بخش به منابع غذایی آنتی‌اکسیدان‌‌ها میپردازیم تا پایان همراه ما باشید.

سبزی‌ها

اغلب سبزی‌ها، حاوی مقادیر فراوانی آنتی‌اکسیدان می‌باشند. از آنتی‌اکسیدان‌های مهم سبزی‌ها، می‌توان به ویتامین C، ویتامینE، کاروتنوئیدها و فلاونوئیدها اشاره کرد. بعضی از سبزی‌ها، حتی بیشتر از میوه‌ها آنتی‌اکسیدان دارند (بتاکاروتن). در مجموع، پختن سبزی‌ها تأثیر منفی چندانی بر محتوای آنتی‌اکسیدانی آنها ندارد. از سبزی‌های مهم می‌توان کلم بروکلی، گل کلم، تربچه و شلغم را نام برد. قسمت‌های سبز این سبزی‌ها، سرشار از گلوکزینولات می‌باشد که منبع غنی آنتی‌اکسیدان در رژیم‌های غذایی رایج در آسیاست. درباره سیر هم پژوهش‌های بسیاری انجام شده است؛ ولی در مورد خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن همچنان تردید وجود دارد. با این حال، بررسی‌های انجام شده، اثرات باکتری‌کش و ضدسرطانی سیر را تأیید کرده‌اند.

میوه‌ها

میوه‌ها نیز همانند سبزی‌ها، حاوی مقادیر چشمگیری آنتی‌اکسیدان می‌باشند. از آنتی‌اکسیدان‌های مهم میوه‌ها، می‌توان به ویتامین C و فلاونوئیدها اشاره کرد. زردآلو و هندوانه هم دارای مقادیر قابل‌توجهی کاروتنوئیدها می‌باشند. مقادیر ویتامین C میوه‌ها، متغیر است. به نظر می‌رسد میوه‌هایی که رنگ‌های تندتری دارند، حاوی آنتی‌اکسیدان بیشتری هستند، مضاف بر اینکه میوه‌ها یا سبزی‌هایی که داخل آنها نیز رنگین است، بیشتر از میوه‌هایی که فقط پوست رنگی دارند، حاوی آنتی‌اکسیدان می‌باشند.

نان و غلات

بعضی از غلّات، حاوی مقادیر چشمگیری از آنتی‌اکسیدان هستند. به نظر می‌رسد که محتوای آنتی‌اکسیدانی غلات کامل، بیشتر از فرآورده‌های تصفیه‌شده باشد. فرایندهای انجام شده بر روی غلات، می‌تواند تأثیر بسزایی در محتوای آنتی‌اکسیدانی آنها داشته باشد. ولی امروزه برخی از فرآورده‌های غذایی غلات را مانند غلات صبحانه، با بعضی از آنتی‌اکسیدان‌های مفید غنی کرده‌اند. افزودن میوه‌های خشکباری، مانند کشمش، به برخی از فرآورده‌های غلات صبحانه، می‌تواند محتوای آنتی‌اکسیدانی آنها را افزایش دهد. تحقیقات، نشان داده است که ماندن این‌گونه مواد غذایی در انبار، از محتوای آنتی‌اکسیدانی آنها خواهد کاست.

نوشیدنی‌ها

قهوه، کاکائو و چای سبز و سیاه، از منابع مهم آنتی‌اکسیدان‌ها می‌باشند. آنتی‌اکسیدان مهم موجود در این نوشیدنی‌ها، فلاونوئیدها هستند. پررنگ و کمرنگ بودن چای و قهوه نیز از شاخص‌های تعیین‌ محتوای آنتی‌اکسیدانی آنهاست. افزودن شیر، محتوای فلاونوئیدهای چای را کاهش نمی‌دهد. در برخی نقاط جهان، از دم‌کرده گیاهان بومی نیز استفاده می‌شود. بعضی از این دم‌کردنی‌‌ها هم اغلب حاوی آنتی‌اکسیدان‌های ناشناخته می‌باشند. مدت‌ زمان دم کشیدن چای نیز، ممکن است بر محتوای آنتی‌اکسیدانی آن مؤثر باشد.

دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.

مطالب پیشنهادی :

آنتی‌اکسیدان‌ها و چگونگی عملکردشان

آنتی‌اکسیدان‌ها و چگونگی عملکردشان

۱۹مردادمرداد ۹, ۱۴۰۰ توسط: ‪کلینیک24

انواع آنتی‌اکسیدان‌ها و چگونگی عملکرد آنها

در این مقاله از سایت دکتر اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان ، توضیح داده خواهد شد که پاداکسنده (آنتی‌اکسیدان)‌ها چه هستند و چگونه عمل می‌کنند. همچنین، در مورد نقش مفید آنها بحث خواهد شد. بیشتر پاداکسنده‌‌هایی که در این مقاله به آنها پرداخته خواهد شد، از طریق غذا وارد بدن شده و برخی نیز در خود بدن تولید می‌گردند. مطالعه هر آنتی‌اکسیدان خاص به منظور یافتن خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن، به تنهایی کافی نیست. انواع آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن انسان به طور همزمان فعال هستند. از طرف دیگر، آنتی‌اکسیدان‌ها را نمی‌توان به تنهایی در غذاها یافت، بلکه انواع آنها به صورت ترکیبی در غذاها یافت می‌شوند. همچنین آنتی‌اکسیدان‌ها، به صورت گروهی (ترکیبی) فعال هستند، نه به تنهایی. به همین دلیل، مصرف غذاهای سالم بیشتر از مکمل‌های پاداکسنده توصیه می‌شود.

ویتامین C (اسید اسکوربیک)

امروزه نقش ویتامین C شناخته شده است. ویتامین C، یکی از معروف‌ترین ویتامین‌هاست؛ از این رو، مقادیر زیادی از این ویتامین در دنیای متمدن، به نام مکمل‌های روزانه مصرف می‌شود. استفاده از مکمل‌های ویتامین C بعد از فرضیه نقش این ویتامین در سرماخوردگی، به صورت فزاینده‌ای افزایش یافت. در دهه ۶۰ در آمریکا، مردم بر این باور بودند که مصرف مکمل‌های ویتامین C موجب بهبود وضعیت سلامت و طولانی‌تر شدن طول عمر می‌شود.
ویتامین C، نه تنها ویتامین، بلکه آنتی‌اکسیدانی قوی نیز می‌باشد. این ویتامین، می‌تواند رادیکال‌های آزاد و اکسیدان‌ها را پاک کند. همچنین، از آسیب اکسیدانی دیواره سلولی و نیز اکسید شدن لیپوپروتئین‌هایی مانند LDL جلوگیری کرده و نقش کمکی برای ویتامین E ایفا می‌کند. ویتامین C، به تنهایی هیچ نقش ثابت‌شده‌ای در جلوگیری از بیماری قلبی ندارد.

این ویتامین، می‌تواند خطر آب مروارید را کاهش دهد. همچنین، در پاره‌ای از مطالعاتی که بر روی حیوانات انجام شده، نقش ضدسرطانی ویتامین C مشاهده شده است. با اینکه ویتامین C به تنهایی نقش تحریکی و تکمیلی این فرایند را ایفا می‌کند، توصیه می‌شود که ترکیب متعادلی از آنتی‌اکسیدان‌ها به جای مصرف ویتامین C به تنهایی استفاده شود. در مجموع، ثابت شده است که ویتامینC نقش بسزایی در جلوگیری از بروز سرطان‌ها (بجز سرطان تخمدان و پروستات) دارد. در سال ۱۹۹۹، افزایش مقادیر توصیه‌شده روزانه ویتامین C، برای جلوگیری از سرطان‌ها، به دو تا سه برابر رسید. پژوهشگران، بر این باور بودند که مقدار مصرف روزانه، باید از ۶۰ میلی‌گرم به ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم افزایش یابد. اما پژوهشگران دیگری عقیده داشتند که مصرف روزانه مقادیر بالای ویتامین C،‌ مثلاً ۲۰۰ میلی‌گرم در روز، می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.

ویتامین E

اهمیت ویتامین E در رژیم غذایی، مدت‌هاست که شناخته شده است. ولی در سال‌های اخیر، پژوهشگران به نقش پیشگیرنده آن از بعضی بیماری‌ها مانند بیماری‌های قلبی خبر دادند. برخی دیگر بر این باورند که مقدار کنونی مصرف روزانه ویتامین E، پاسخگوی نیازهای بدن نیست و مصرف روزانه ۱۰۰ میلی‌گرم را توصیه کردند. با این حال، بحث‌های زیادی در مورد نتایج کارآزمایی‌های مکمل یاری صورت گرفته است. تحقیقات نشان داده ‌است که ویتامین E برای کارایی بیشتر، به مدد دیگر آنتی‌اکسیدان‌ها، از قبیل ویتامین C و کاروتن‌ها، نیازمند است. ویتامین E ترکیبی از مولکول‌های شیمیایی است که در دانه‌ها و قسمت‌های سبز سبزیجات وجود دارد. این ویتامین، به دو گروه توکوفرول‌ها و توکوتریونول‌ها اطلاق می‌شود. خاصیت ویتامینی و آنتی‌اکسیدانی این دو مولکول، با هم متفاوت است.

همه این مولکول‌ها چربی می‌باشند و در محیط‌های چرب ثبات بالایی دارند. به علت خاصیت لیپیدی ویتامین E، این ویتامین در قسمت‌های چرب سلول‌ها از قبیل: غشاهای سلول و همچنین در لیپوپروتئین‌ها انباشته می‌شود و در همین جا‌ها از اکسایش لیپیدی و حمله رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کند. تأثیر ویتامین E با مصرف ویتامین C افزایش می‌یابد. ویتامین C شکل غیرفعال شده ویتامین E را بعد از حمله به رادیکال‌های آزاد بازیافت می‌کند و آن را به حالت اصلی غیراکسیده تبدیل می‌کند. ویتامین E، در جلوگیری از لخته پلاکتی در خون مؤثر است؛ از این‌رو نقش آن در بیماری قلبی – عروقی مورد توجه قرار گرفته است.

بیشتر بدانید : آلرژی‌های غذایی

مطالعات اپیدمیولوژیک، نشان داد که بین دریافت ویتامین E و کاهش بیماری‌های عروق کرونر رابطه وجود دارد. در میان بیمارانی که یک بار حمله قلبی داشته‌اند، میزان مرگ در گروهی که سطح آنتی‌اکسیدان بالاتری داشتند، پایین بود. در آمریکا نیز، مطالعات نشان داد که مصرف روزانه مکمل‌های ویتامین E، خطر بروز سرطان (بجز سرطان ریه) را کاهش می‌دهد. همچنین، مشخص شده که مکمل یاری ویتامین E می‌تواند موجب تقویت دستگاه ایمنی بعد از انجام واکسیناسیون شود. مقادیر بالای ویتامین E را می‌توان از غذاهایی مانند سبزی‌های برگ سبز دریافت کرد. این‌گونه سبزی‌ها، منبع سرشاری از روغن نیز می‌باشند. همراهی ویتامین E و روغن‌های خوراکی در جلوگیری از تخریب اکسیدانی چربی‌ها، یکی از مباحث جالب تغذیه‌ای است.

کاروتنوئید‌ها

امروزه نقش تغذیه‌ای میوه‌ها و سبزی‌های دارای رنگ روشن و شفاف ثابت شده است. وجود کاروتنوئیدها در میوه‌ها و سبزی‌ها، احتمالاً دلیل اثرات مفید تغذیه‌ای این غذاهاست. رنگ هویج، پرتقال، گوجه‌فرنگی و رنگ سبز کلم بروکلی به دلیل وجود کاروتن‌هاست. کاروتنوئیدهای مختلفی، شناسایی شده‌اند که بعضی از آنها از قبیل بتاکاروتن، می‌توانند به رتینول یا ویتامین A تبدیل شوند. از آنجا که ویتامین A یکی از ویتامین‌های مورد نیاز انسان می‌باشد، دریافت کافی بتاکاروتن، نقش بسزایی در سلامت بدن دارد. اخیراً، نقش دیگر کاروتن‌ها از قبیل دانه‌های قرمزرنگ لیکوپن در گوجه‌فرنگی و لوتئین در کلم‌ بروکلی، مورد توجه قرار گرفته است.

بیش از ۶۰۰ نوع مختلف ترکیب کاروتنوئیدی شناخته شده که مهم‌ترین آنها، بتاکاروتن، آلفاکاروتن، لیکوپن، لوتیین و کریپتوگزانتین است. شناخته‌شده‌ترین کاروتنوئید، بتاکاروتن می‌باشد که نخستین بار از هویج استخراج شد. به دلیل خاصیت لیپیدی مولکول‌های کاروتنوئید، این مولکول‌ها در غشاها و چربی جمع می‌شوند؛ درست همانجا که بیشترین نیاز به جلوگیری از حمله اکسیدان‌ها وجود دارد. تحقیقات، نشان داده است که کاروتنوئیدها می‌توانند با از بین بردن رادیکال‌های آزاد و اکسیژن تنها، نقش اکسیدانی خود را ایفا کنند. همچنین، کاروتنوئیدها در بازیافت ویتامین E موثرند. در محیط‌های آزمایشگاهی، کاروتنوئیدها می‌توانند رشد تومورها را کاهش دهند و فعالیت مواد جهش‌زا را به حداقل برسانند.

همچنین، ثابت شده است که تغذیه حیوانات آزمایشگاهی با کاروتنوئید بالا، می‌تواند موجب کاهش سرطان در آنها شود. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده است که بتاکاروتن هم می‌تواند موجب افزایش کارایی دستگاه ایمنی در سالمندان و بیماران مبتلا به ایدز شود. همچنین، نشان داده شده است که کاروتنوئیدها، می‌توانند از طریق فعالیت آنتی‌اکسیدانی خود، از رشد پلاک‌های قلبی – عروقی جلوگیری کنند. مطالعات اپیدمیولوژیکی نشان داده است که مصرف بالای میوه‌ها و سبزی‌های سرشار از بتاکاروتن، می‌تواند از بروز سرطان ریه و معده پیشگیری کند.

لیکوپن

این کاروتنوئید قرمزرنگ، در سال ۱۹۸۹ به عنوان مهم‌ترین بازدارنده اکسیژن تنها و از بین برنده قوی رادیکال‌های آزاد مورد توجه قرار گرفت. لیکوپن، کاروتنوئید اصلی گوجه‌فرنگی، هندوانه و گریپ ‌فروت می‌باشد. تحقیقات نشان داده که مصرف بالای لیکوپن، خطر سرطان پروستات را کاهش می‌دهد. این بیماری، تحت‌تأثیر هیچکدام از دیگر کاروتنوئیدها نیست. برخی بررسی‌ها، نشان داده است که مصرف بالای گوجه‌فرنگی، موجب بالا رفتن لیکوپن سرم نمی‌شود. با این حال، مصرف آب گوجه‌فرنگی می‌تواند موجب افزایش لیکوپن سرم و خون تام شود. جذب لیکوپن، در غذاهای چرب و پخته بیشتر است. همچنین، نشان داده شده که لیکوپن خون افراد سیگاری کمتر از افراد غیرسیگاری است. امروزه تحقیقات زیادی در مورد اثرات لیکوپن انجام می‌شود.

لوتئین و زئازانتین

انباشت این آنتی‌اکسیدان‌‌ها در چشم، از کوری ناشی از آب‌ مروارید و Macular Degeneration ناشی از پیری جلوگیری می‌کند.

فلاونوئیدها و دیگر فنولیک‌ها

فنل‌ها، دسته بزرگی از مولکول‌های آلی هستند که در میوه‌ها و سبزی‌ها یافت می‌شوند. گیاهان فنل‌ها را به منظور انجام کارهای گوناگونی همچون جلوگیری از حمله حشرات، بیماری‌ها و نور شدید، تولید می‌کنند. بعضی از فنل‌ها، تأثیر بسزایی در شکل ظاهری و کیفیت میوه‌ها دارند. این مواد، باعث تنوع در بوی سبزی‌ها و میوه‌ها نیز می‌شوند و برخلاف کاروتنوئیدها، فلاونوئیدها عمدتاً محلول در آب می‌باشند. مقدار فنل‌های موجود در میوه‌ها، تحت‌تأثیر گونه میوه و درجه رسیدگی میوه است. از فلاونوئیدهای مهم، می‌توان به کوئرستین و کتکین (Catechin) و از منابع غذایی فلاونوئیدها، به چای، پیاز و کلم بروکلی اشاره کرد. امروزه، بیش از ۴۰۰۰ نوع فلاونوئید شناخته شده است.

فلاونوئیدها، رادیکال‌های آزاد اکسیژن و فلزات سنگین را از بین‌ می‌برند. همچنین، از خاصیت آنتی‌اکسیدانی ویتامینC نیز پشتیبانی می‌کنند. تحقیقات زیادی در مورد نقش فلاونوئیدها در جلوگیری از حمله ویروسی و باکتریایی، التهاب و آلرژی‌ها انجام شده است. برخی از فلاونوئیدها موجب اتساع رگ‌های خونی می‌شوند و پلاک‌های لخته‌ای را کاهش می‌دهد. نقش ضدسرطانی فلاونوئیدها نیز، امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. تمام خواص ضدسرطانی فلاونوئیدها، ناشی از ویژگی آنتی‌اکسیدان‌‌ها نیست. بیشتر مطالعات بر روی فلاونوئیدها، در آزمایشگاه انجام شده و نمی‌توان آنها را به بدن انسان یا مطالعات اپیدمیولوژیکی نسبت داد. با این حال، این مطالعات، نقش انکارناپذیر فلاونوئیدها را در جلوگیری از سرطان، به روشنی نشان داده ‌است.

ساز و کار‌های احتمالی اثرات ضدسرطانی فلاونوئیدها به قرار زیر است:

– فلاونوئیدها، می‌توانند گام نخست آسیب DNA را مهار کنند؛
– فلاونوئیدها، می‌توانند مانع پیشرفت سرطان شوند.

فلاونوئیدها، اثرات قابل ملاحظه‌ای بر گردش خون دارند؛ زیرا می‌توانند تبادل مایعات درون مویرگ‌ها را با بافت افزایش دهند. بعضی از فلاونوئیدها، خاصیت ضدانعقاد دارند. این اثر ضدانعقادی، از طریق مهار آنزیم سیکلوآسیژناز صورت می‌گیرد. فلاونوئیدها، فرایند اکسید شدن LDL را نیز کاهش می‌دهند و باعث صرفه‌جویی در مصرف ویتامین E می‌شوند. تمام اثرات یاد شده می‌تواند موجب کاهش بروز بیماری‌های قلبی و عروقی شود.
اولین پژوهش جامع اثرات فلاونوئیدهای رژیمی بر بیماری‌های قلبی – عروقی، در مورد مردان بالای ۶۵ سال هلندی انجام شد. نتایج این بررسی نشان ‌داد که بین فلاونوئیدهای دریافتی رژیمی و سلامت قلبی، ارتباط معنی‌داری وجود دارد. فنل‌های موجود در انگور عبارتند از: کتکین‌ها، فلاونول‌ها، تانین‌ها و انتوسیانین‌ها.

عناصر کمیاب

بعضی از این مواد، به تنهایی آنتی‌اکسیدان نیستند، ولی می‌توانند در ساختمان آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان شرکت کنند. برای مثال منگنز، مس و روی، نقش بسزایی در ساختمان آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، و سلنیوم، نقش عمده‌ای در آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز ایفا می‌کند. هرچند احتباس آهن در بدن، به عنوان نمونه‌ای از بیماری‌های مربوط به فشار اکسایشی (اکسیداتیو) منظور می‌شود، کمبود آهن نیز ارتباط معنی‌داری با افزایش تولید اکسنده‌های فعال دارد. یکی از مهم‌ترین عناصر دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی، سلنیوم می‌باشد.

سلنیوم

سلنیوم، هم عنصری مورد نیاز بدن انسان و هم آنتی‌اکسیدان می‌باشد. سلنیوم، عضو انکارناپذیر آنزیم آنتی‌اکسیدان طبیعی است (گلوتاتیون پراکسیداز). این آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، در بی‌اثر کردن رادیکال‌های آزاد بسیار قوی، نقش موثری دارند.

ترکیبات سولفوردار

سبزی‌هائی همچون پیاز و سیر، از نظر ترکیبات سولفوری موجود در آنها، بسیار مورد بررسی قرارگرفته‌اند. به نظر می‌رسد که این ترکیبات سولفوری می‌توانند از بروز سرطان جلوگیری کنند. در کشورهای مدیترانه‌ای، از سیر به عنوان غذایی مفید یاد می‌شود. مطالعات اپیدمیولوژیکی، نشان داده ‌است که مصرف سبزی‌هائی مانند پیاز و سیر، از بروز سرطان معده و روده جلوگیری می‌کنند. ولی در زمینه دیگر سرطان‌ها، اطلاعات قانع‌کننده‌ای موجود نیست. بعلاوه، برخی پژوهش‌ها درباره حیوانات آزمایشگاهی نشان داده که عصاره سیر و پیاز، می‌تواند اثرات ضدسرطانی داشته باشد. این اثر را می‌توان از طریق ساز و کار‌های متعددی توجیه کرد که اثرات آنتی‌اکسیدانی این ترکیبات فقط یکی از این ساز و کارهاست.

دیگر آنتی‌اکسیدان‌‌های رژیمی

از دیگر آنتی‌اکسیدان‌های رژیمی، می‌توان به یوبی‌کوئینون (کوآنزیم Q10) و اسید لیپوئیک اشاره کرد. اسفناج، کلم بروکلی، گوجه‌فرنگی و نخود از منابع غنی اسیدلیپوئیک هستند.
آنتی‌اکسیدان‌‌هایی که در بدن تولید می‌شود
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در بدن، عبارتند از: آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و از مهم‌ترین آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، می‌توان به آنزیم سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، گلوتاتیون پراکسیداز (GSHPX) و کاتالاز اشاره کرد.

سوپراکسید دیسموتاز، آنزیمی داخل سلولی است که یاخته را از آسیب سوپراکسیدی محافظت می‌کند. این‌ آنزیم، به طور مستمر آنیون سوپراکسید را به مولکول اکسیژن و آب اکسیژنه (H2O2) تبدیل می‌کند. گلوتاتیون پراکسیداز، موجب تبدیل هیدروپراکسیدهای لیپیدی به الکل‌های مربوط می‌شود که خطرات کمتری برای سلول به همراه دارند. همچنین، گلوتاتیون پراکسیداز موجب تبدیل پراکسیدهای هیدروژن به آب می‌شود. مولکول گلوتاتیون پراکسیداز، حاوی فلز سلنیوم نیز می‌باشد. آنزیم کاتالاز، پراکسید هیدروژن را به آب و اکسیژن تبدیل می‌کند. هر مولکول کاتالاز، می‌تواند میلیون‌ها مولکول پراکسید هیدروژن را در ثانیه به آب و اکسیژن تبدیل کند.

دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.

مطالب پیشنهادی :

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.

راهنمای خرید لبنیات | بخش دوم

۱۶مردادمرداد ۹, ۱۴۰۰ توسط: ‪کلینیک24

راهنمای خرید لبنیات

این مطلب از سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان در ادامه مطلب بخش قبل ( راهنمای کامل خرید لبنیات | بخش اول ) آمده است در بخش قبل در مورد معیار های انتخاب شیر، فراورده های تخمیری شیر و پنیر صحت کردیم در این بخش به دیگر معیار های خرید لبنیات میپردازیم تا پایان همراه ما باشید.

جدول ارزش تغذیه‌ای:

درج جدول ارزش تغذیه ای بر روی برچسب بسته بندی طبق قوانین کشور ما اختیاری می‌باشد. با این حال تولیدکنندگان با درج این جدول اطلاعات بیشتری در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهند. نکته قابل توجه میزان مفید بودن این جدول می‌باشد. متاسفانه مشاهده می‌شود که تولید کنندگان، فاکتورهای غیرمرتبطی را که هیچ سودی برای شما ندارد، در این جدول قرار می‌دهند. برای مثال، درج درصد ماده خشک جزء فاکتورهای تغذیه‌ای نیست، بلکه در استانداردهای مواد غذایی میزان ماده خشک یا رطوبت به عنوان یک فاکتور کیفیتی و برای جلوگیری از هرگونه تقلب مشخص شده است و تولیدکنندگان نمی توانند محصولی با درصد ماده خشک کمتر از استاندارد تولید کنند و درج آن در این جدول بی مورد است. همچنین بعضی تولیدکنندگان به جای سدیم، میزان نمک را درج می‌کنند که باید اصلاح شود.گاهی نیز جدول به زبان انگلیسی درج می‌شود که ممکن است برای همگان قابل استفاده نباشد. در هر صورت درج جدول ارزش تغذیه‌ای می‌تواند راهنمای شما در انتخاب محصول با ارزش تغذیه‌ای مناسب باشد.

بسته بندی:

بسته بندی نقش مهمی در جلب نظر مشتری و بازار پسندی دارد. بسته‌بندی باید محصول غذایی را در برابر عوامل خارجی محافظت و از نفوذ رطوبت، گاز و عوامل خارجی جلوگیری کند. اطلاعات مندرج بر روی بسته بندی مهم و گاهی حیاتی می‌باشد. تاریخ تولید و انقضا، شرایط نگهداری و گاهی توصیه‌های مصرف مندرج بر روی بسته بندی از نکات مهمی می‌باشد که مصرف کننده باید به آن توجه کند.گاهی تولید کننده اقدام به درج جدول ارزش تغذیه ای می‌نماید که راهنمای مصرف کننده در کنترل رژیم غذایی می‌باشد. شکل بسته‌بندی و سهولت استفاده از آن فاکتور مهمی در خرید یک محصول می‌باشد. هنگام خرید محصول توجه نمایید که اندازه بسته بندی و حجم یا وزن محصول متناسب با نیاز شما باشد، چراکه محصولات لبنی تاریخ مصرف محدودی دارند و ممکن است قبل از مصرف، تاریخ انقضای آنها فرا رسد.

کیفیت:

کیفیت درجه ای از برآورده‌سازی الزامات با توجه به ویژگی‌های خاص محصول است. خواسته مشتری و مقررات، الزامات را مشخص می‌کنند. بنابراین محصول غذایی باید خواص و ویژگی‌هایی که یک فرآورده باید داشته باشد را دارا باشد. تمامی محصولات تولید شده باید با استاندارد ملی ایران مطابقت داشته باشند. نظارت بر این امر به عهده موسسه استاندارد و وزارت بهداشت است. لبنیات موجود در بازار پاستوریزه یا استریلیزه می‌باشند. این محصولات معمولا فاقد باکتری‌های بیماریزای خطرناک می‌باشند. با این حال، صحت کار دستگاه‌های کارخانه، بسته‌بندی، نگهداری، حمل و نقل و نحوه عرضه به مشتری در کیفیت شیمیایی و میکروبی آن تاثیر دارد.

محصولاتی که در برابر نور مستقیم خورشید قرار می‌گیرند، ویتامین‌ها و مواد مغذی خود را از دست می‌دهند و چربی آنها فاسد می‌شود. بسته بندی محصولات باید سالم و عاری از هرگونه پارگی یا آسیب دیدگی باشد. دمای یخچال در مراکز عرضه، باید مطابق توصیه کارخانه تولید‌کننده باشد. صحت این امر را می‌توانید از روی نمایشگر یخچال که دما را نشان می‌دهد، چک نمایید. بعضی از کارخانه‌ها به درج عبارت HACCP بر روی بسته‌بندی اقدام می‌کنند. این عبارت به معنی تضمین سلامت و امنیت غذا از مواد اولیه یا مزرعه و دامداری تا میز غذا می‌باشد. در ایران بعضی از کارخانه‌ها این گواهی را برای قسمتی از این مراحل دریافت کرده‌اند، بنابراین سلامت محصول فقط در بعضی مراحل مثلا مواد اولیه یا خط تولید تضمین شده است.

بنابراین شایسته است تا با توضیحات بیشتر، آگاهی‌های لازم به مصرف‌کننده داده شود و از گمراه شدن مصرف‌کننده جلوگیری به عمل آید.

دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

مطالب پیشنهادی :

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.

راهنمای کامل خرید لبنیات | بخش اول

۱۳مردادمرداد ۹, ۱۴۰۰ توسط: ‪کلینیک24

راهنمای کامل خرید لبنیات

استفاده از لبنیات در رژیم غذایی روزانه و توجه به ارزش تغذیه‌ای شیر و فرآورده‌های آن به امری عادی و رایج تبدیل شده است. مصرف لبنیات در کشور ما ریشه تاریخی دارد و از دیرباز یکی از اجزای ثابت سفره ایرانیان بوده است.گرچه فرهنگ شهرنشینی ما را تا حدی از اصول صحیح تغذیه دور کرده است. ولی آگاهی‌های مناسبی که هر روزه از طریق رسانه‌ها در مورد تغذیه سالم به عموم مردم ارائه می‌شود. راهنمای خوبی در جهت حفظ سلامت آنها می‌باشد. هم‌اکنون تولیدکنندگان زیادی در بخش دولتی و خصوصی به تولید انواع محصولات لبنی مشغول هستند و تفاوت چشمگیر و غیرقابل مقایسه ای در تنوع محصول نسبت به دهه ۶۰ شمسی مشاهده می‌کنیم.

بنابراین مصرف کنندگان نه تنها به انواع محصولات لبنی دسترسی دارند، بلکه گاهی تنوع محصولات سبب سردرگمی آنها در انتخاب نوع محصول مناسب با شرایط آنها می‌شود. به خصوص که تبلیغات و نام‌های تجاری مختلف، ذهن مردم را بیشتر از هرچیز دیگر به خود مشغول می‌کند، اما مهم‌تر از هرچیز انتخاب محصول مناسب با شرایط فرد، مطابق با رژیم غذایی روزانه، سالم و با کیفیت می‌باشد، بنابراین توجه به نکته‌های اساسی هنگام خرید، راهنمای شما در انتخاب مناسب ترین محصول خواهد بود.

انتخاب براساس نوع محصول:

محصولات مختلف لبنی حاوی مقادیر متفاوتی پروتئین، چربی کل، چربی‌های اشباع، کلسترول، کربوهیدرات، ویتامین و مواد معدنی می‌باشند. معمولا شیر، ماست و پنیر بهترین منبع کلسیم هستند. بعضی از محصولات حاوی قند می‌باشند؛ مثل بستنی و بعضی دیگر سدیم یا چربی (به خصوص چربی‌های اشباع) بیشتری نسبت به سایر محصولات دارند. به منظور کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی باید چربی، چربی‌های اشباع و کلسترول را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. توصیه می‌شود از رژیم غذایی که حداکثر ۳۰ درصد کالری آن از چربی و ۱۰ درصد کالری آن از اسیدهای چرب تامین می‌شود، استفاده نمایید. همچنین حداکثر ۳۰۰ میلی گرم کلسترول در روز باید در رژیم غذایی شما وجود داشته باشد.

شیر

تنوع شیرهای موجود در بازار به حدی است که چشم‌های شما را مدتی به یخچال مراکز فروش خیره نگه می‌دارد. تعداد زیادی از مردم فقط از شیرهای یارانه ای دولتی استفاده می‌کنند، بنابراین انتخابی وجود نخواهد داشت. این شیرها به طور متوسط ۵/۲ درصد چربی، ۴/۳ درصد پروتئین، ۸/۴ درصد لاکتوز و ۸/۰درصد مواد معدنی دارند. شیرهای غیریارانه ای براساس میزان چربی دارای عبارت بدون چربی، کم چرب یا پرچرب می‌باشند. محصولات بدون چربی، کمتر از ۵/۰ درصد چربی دارند و برای افرادی که تحت رژیم غذایی خاصی می‌باشند، مناسب است. گاهی ممکن است جهت بهبود طعم شیر بدون چربی مقدار کمی شیرخشک بدون چربی به آن اضافه شده باشد.

این شیرها فاقد ویتامین‌های محلول درچربی مثل A و D می‌باشند. محصولات کم چرب معمولا ۵/۱ درصد چربی دارند و واجد ویتامین‌های محلول در چربی می‌باشند. شیرهای پرچرب حداقل ۳ درصد چربی دارند. افرادی که به مشکل عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند می‌توانند از محصولات کم لاکتوز که در بازار وجود دارد استفاده کرده و یا شیر را همراه مقداری ماست میل کنند. شیرهای طعم دار با طعم میوه و شیر کاکائو، برای افرادی که دیابت دارند مناسب نیست، زیرا معمولا مقداری شکر به این محصولات افزوده می‌شود. اگر برچسب بسته‌بندی این محصولات دارای جدول ارزش تغذیه‌ای باشد، می‌توانید مقدار قند آن را از روی جدول چک نمایید. در غیر این صورت، در قسمت اجزاء متشکله یا ترکیبات مندرج بر روی بسته‌بندی، وجود شکر به اطلاع مصرف‌کننده رسیده است.

بیشتر بدانید : مکمل‌ها برای مدیریت پوکی استخوان

طبق قوانین سازمان غذا و داروی آمریکا، اگر غذای مصرفی حداقل ۱۰ درصد نیاز روزانه شما به یک ماده را تامین کند، منبع خوبی از آن ماده مغذی است و می‌تواند دارای برچسب غنی شده باشد. ممکن است شما به محصولاتی برخورد نمایید که در مورد ویتامین‌ها یا بعضی عناصر معدنی دارای برچسب غنی شده باشند و یا برعکس درمورد بعضی مواد مغذی ادعای رژیمی داشته باشند. تفاوت دیگر در مورد شیرها، پاستوریزه یا استریلیزه بودن آنهاست. شیرهای پاستوریزه فقط در یخچال و حداکثر به مدت ۵ روز (یا تاریخی که تولیدکننده ادعا کرده و ممکن است کمتر از ۵ روز باشد) قابل نگهداری است.

شیرهای فرادما (UHT) یا استریلیزه قبل از باز شدن به مدت چند ماه خارج یخچال، ولی پس از باز شدن درب بسته‌بندی فقط در یخچال و حداکثر ۵ روز قابل نگهداری هستند. ارزش غذایی این شیرها کمتر از شیر پاستوریزه نیست و کازئین یا پروتئین اصلی شیر در فرایند استریل کردن تغییری نمی‌یابد، اما مزه آن از شیر پاستوریزه متفاوت است و به مذاق بعضی‌ها خوش نمی‌آید.

فرآورده‌های تخمیری شیر

ماست، کفیر، دوغ، خامه پرورده و کشک در این گروه قرار می‌گیرند. ماست، دوغ و کشک پرمصرف‌ترین محصولات این گروه می‌باشند. درصد چربی ماست‌های موجود در بازار متفاوت و بر روی بسته‌بندی آنها درج شده است. در گروه ماست‌های پرچرب، ماست ۴ درصد چربی، ماست ۶ درصد چربی و ماست خامه‌ای با ۹ درصد چربی مشاهده می‌شود. اگر در معرض ابتلا به بیماری‌های عفونی یا اسهال ناشی از مسافرت می‌باشید، یا به این بیماری‌ها مبتلا شده‌اید، همچنین اگر در نزدیکان شما افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی یا سرطان وجود دارد، استفاده از ماست پروبیوتیک را به شما توصیه می‌کنیم.

مایه این ماست با ماست‌های معمولی متفاوت و حاوی میکروارگانیزم‌هایی است که در معده شما تعادل میکروبی را به سمت باکتری‌هایی سوق می‌دهد که فواید مناسبی در حفظ سلامت شما و کمک به درمان بعضی بیماری‌ها دارند. البته مصرف این ماست‌ها در مبتلایان به برخی عفونت‌ها‌ی پیشرفته و همچنین ضعف ایمنی، باید توأم با احتیاط باشد. کفیر یک نوع نوشیدنی تخمیری است که اخیرا وارد بازار ایران گردیده است. اسید لاکتیک تولیدی توسط باکتری‌های لاکتیکی موجود در آن برای سلامتی شما مفید است. کفیر حاوی ویتامین‌های گروه B، ویتامین K، کلسیم و پتاسیم و اسید آمینه تریپتوفان می‌باشد.

دوغ حاوی درصد کمی چربی است، ولی میزان نمک آن ممکن است برای بعضی رژیم‌های خاص مناسب نباشد. کشک نیز منبع مناسبی از پروتئین و مواد معدنی می‌باشد. به شما توصیه می‌شود فقط از محصولات پاستوریزه شده تخمیری استفاده نمایید و از مصرف محصولات سنتی و غیر پاستوریزه اکیدا پرهیز کنید.

پنیر

طبقه بندی پنیرهای موجود در دنیا کار آسانی نیست. براساس میزان رطوبت، پنیرها به انواع سخت و نرم تقسیم بندی می‌شوند. پنیر پارمسان، چدار و امانتال جز پنیرهای سخت و کاممبر و فتا جزء پنیرهای نرم هستند. بعضی پنیرها مثل گودا دارای حفره‌هایی می‌باشند که هنگام تولید توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود. پنیر پروسس از مخلوط کردن پنیرهای خرد شده ، افزودن عوامل امولسیون کننده و حرارت دادن مخلوط به دست می‌آید. درصد چربی و نمک پنیر، از فاکتورهای تغذیه‌ای مهمی است که هنگام خرید باید به آن توجه کنید.

معمولا میزان چربی و سدیم بر روی جدول ارزش تغذیه‌ای به اطلاع مصرف کننده می‌رسد. جدول صفحه قبل بعضی فاکتورهای پنیرهای تولید شده در ایران را بر اساس استاندارد ملی نشان می‌دهد.
اگر بعد از خریدن پنیر متوجه شور بودن آن شدید، می‌توانید با قرار دادن آن در آب آشامیدنی تا حدی از شوری آن بکاهید. توجه کنید آبی که داخل بسته بندی بعضی از پنیرها وجود دارد. نقش مهمی در حفظ کیفیت و نگهداری پنیر ایفا می‌کند. بنابراین تا پایان مصرف پنیر از دور ریختن آن خودداری کنید.

دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

مطالب پیشنهادی :

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.

راهکارهایی برای کنترل گرسنگی

۱۰مردادمرداد ۸, ۱۴۰۰ توسط: ‪کلینیک24

راهکارهایی برای کنترل اشتها و حس گرسنگی

این روش‌ها را امتحان کنید و ببینید آیا می‌توانید کنترل حس گرسنگی‌تان را در دست بگیرید یا نه. این راهکارها همه از پژوهش‌های دانشمندان استخراج شده است. راهکارهایی برای کنترل گرسنگی :

غذاهای جامد بیش از نوشیدنی‌ها

امریکایی‌ها در دنیای نوشیدنی‌ها زندگی می‌کنند. نوشیدنی‌های ورزشی و انواع نوشیدنی‌های شیرین و گازدار و قهوه‌های طعم‌دار. همه اینها کالری دارند و بسیاری از افراد نمی‌دانند که با نوشیدن این مایعات شیرین مقدار فراوانی کالری وارد بدن خود می‌کنند. بسیاری از ما فکر می‌کنیم که نوشیدن مایعات چاق نمی‌کند و نوشیدنی‌ها کالری ندارند، در حالی که این‌طور نیست.
وقتی شما درشت مغذی‌ها را کنترل می‌کنید، خواهید دید که غذاهای جامد زودتر از نوشیدنی‌ها شما را سیر می‌کند. یک پژوهش در سال ۲۰۰۸ اثرات خوردن انواع سیب را بر اشتها بررسی کرد. دیده شد که خوردن یک سیب کامل دریافت کالری در وقت ناهار را در مقایسه با گروه کنترل ۱۵ درصد کاهش می‌دهد و نسبت به مصرف آب سیب و سس سیب دریافت کالری را بیشتر کاهش می‌دهد.

جایگزین کردن یک نوشیدنی کم کالری به جای یک نوشیدنی پرکالری هنگام صرف غذا به کاهش دریافت کالری کمک می‌کند. در حالی که نوشیدنی‌های شیرین و پرکالری بسیاری در بازار وجود دارد، کسانی که می‌خواهند وزن‌ خود را کاهش دهند، باید مراقب نوشیدنی‌هایی که می‌نوشند باشند.

پیش غذاهای کم کالری

خوردن یک پیش غذای کم کالری پیش از غذا برای تعدیل اشتها مفید است. شواهد نشان داده اگر افراد پیش از شروع غذای اصلی یک پیش غذای کم کالری بخورند؛ حتی اگر حجم کل غذا را افزایش دهند، کالری دریافتی‌شان چندان زیاد نخواهد شد. سوپ‌ها و سالادها پیش غذاهای کم کالری خوبی هستند. پژوهشی در سال ۲۰۰۷ انجام شد که نتایج آن در نشریه «اشتها» منتشر شده است. در این پژوهش اثرات خوردن انواع گوناگون سوپ به عنوان پیش‌غذا بر میزان غذا خوردن در غذای اصلی بررسی شد.

مشاهدات نشان داد که خوردن سوپ به طور واضح میزان خوردن غذای اصلی و دریافت کالری از آن وعده غذایی را ۲۰ درصد کاهش می‌دهد. مطالعه‌ای دیگر که پیش‌تر در ژورنال انجمن رژیم امریکا چاپ شد، نیز نشان داد که خوردن یک سالاد کم کالری به عنوان پیش غذا میزان دریافت کالری را برای یک وعده غذایی کوچک ۷ درصد و برای یک وعده غذایی مفصل ۱۲ درصد کاهش می‌دهد. البته، دقت کنید که همه سالادها این ویژگی را ندارند. سالادی که در رستوران عرض می‌شود و در آن تکه‌های سیب‌زمینی پخته یا مرغ سرخ شده وجود دارد کالری بالایی دارد. سالادهای پرکالری اثری عکس می‌گذارد و میزان دریافت کالری شما را در یک وعده غذایی بالاتر خواهد برد.

میوه‌ها و سبزیجات

اگر کسی مدام از احساس گرسنگی در رنج است، میوه‌ها و سبزی‌ها را نباید از یاد ببرد. دکتر رولز می‌گوید: «میوه‌ها و سبزیجاتی که آب فراوانی دارند، به شما اجازه می‌دهد بیشتر غذا بخورید و همان مقدار کالری را دریافت کنید. به طور معمول افراد هر روز حجم مشخصی از غذا را می‌خورند و کنترل کالری دریافتی غذاهای یک روز کلید اصلی کنترل گرسنگی و کاهش وزن است. سبزی‌ها و میوه‌ها با داشتن مقادیر فراوان آب و کالری اندک برای کسی که قصد کاهش وزن دارد بسیار مناسب است. مصرف
9 وعده یا بیشتر از میوه‌ها و سبزیجات با دریافت کالری پایینی همراه است».

دکتر رولز ثابت کرده که مصرف میوه‌ها و سبزیجات در حالی که کالری دریافتی را کاهش می‌دهد، فرد را سیر نگه می‌دارد. افراد می‌توانند میوه‌ها و سبزی‌ها را به روش‌های متفاوت در رژیم غذایی روزانه‌ خود بگنجانند. شما می‌توانید از دستورات پخت غذاها و درست کردن سالادهایی که در آنها از میوه استفاده شده بهره بگیرید یا میوه‌ها و سبزی‌ها را به طور معمولی در میان وعده‌ها بخورید.

راهکارهایی برای کنترل گرسنگی

فیبر بخورید

تاثیر فیبرها در رژیم کاهش وزن کاملا ثابت شده و واضح است. دکتر سالوین درباره فیبرها می‌گوید: «اطلاعات بسیاری درباره فیبر و احساس سیری وجود دارد. افزایش میزان خوردن فیبر حس سیری را بیشتر به شما القا می‌کند. تنها فیبرهای محلول در آب نیستند که مفیداند بلکه فیبرهای نامحلول در آب هم کارایی خاص خودشان را دارند. این فیبرها چند ساعت در روده می‌مانند و به شما احساس سیری می‌دهند».

فیبرها از جهات چندی روی گرسنگی تاثیر می‌گذارند: آنها برخی مواد مغذی لازم برای بدن را تامین می‌کنند، میزان جویدن را افزایش می‌دهند که با افزایش بزاق دهان و شیره‌های گوارشی به بزرگ شدن معده و افزایش حس سیری می‌انجامد و میزان قدرت جذب روده را کاهش می‌دهد.
در پژوهشی که در سال ۲۰۰۱ انجام شد، مشاهده شد که با افزایش ۱۴ گرم فیبر در روز به غذای شرکت‌‌کنندگان میزان دریافت کالری آنها ۱۰ درصد کم شد و در عرض ۸/۳ ماه مطالعه، ۹/۱ کیلوگرم وزن کم کردند.

دکتر جسیکالی، متخصص تغذیه و مدیر ارتباطات تغذیه‌ای در انجمن کنترل کالری، می‌گوید: «غلات کامل را بیشتر بخورید، ماکارونی درست شده از آرد گندم کامل، غلات صبحانه گندم کامل، میوه‌ها و سبزی‌ها اثر مهمی در پدید آمدن حس سیری دارند».

حجم وعده غذایی

حجم وعده غذا به طرز قابل توجهی بر وزن و پدید آمدن حس سیری اثر دارد. سیری به درک ما از حجم یک وعده غذایی «معمولی» هم ارتباط دارد. در مطالعه‌ای که به تازگی انستیتوی تحقیقات سرطان امریکا انجام داده، هفت امریکایی از هر ۱۰ امریکایی گفتند که حجم وعده غذایی‌شان در رستوران هر چه باشد، همه آن را کامل می‌خورند. در سال ۲۰۰۴، دکتر رولز و همکارانش پژوهشی انجام دادند که در آن شرکت‌کنندگان، یک وعده غذایی می‌خوردند که یا پرکالری بود یا کم کالری و اندازه آن کوچک یا متوسط و یا بزرگ بود.

دیده شد که آزمودنی‌هایی که وعده غذایی حجیم پرکالری را خوردند، ۵۶ درصد بیش از کسانی که وعده غذایی کم حجم و کم کالری را خوردند، کالری دریافت کردند. با وجود دریافت این ۵۶ درصد کالری اضافی احساس گرسنگی یا سیری پس از غذا در این دو گروه یکسان بود.اینکه فرد بتواند حجم وعده غذایی‌ را درست انتخاب کند، تاثیر مهمی در موفقیت او در کاهش وزن دارد. میزان کالری دریافتی خیلی مهم است.

حذف نکردن وعده‌های غذایی

افرادی که صبحانه نمی‌خورند، در طول روز می‌کوشند این کمبود کالری را جبران کنند و در طول روز پرخوری می‌کنند. به همین دلیل احتمال چاق شدن آنها بیشتر است. حذف وعده‌های غذایی حس گرسنگی را افزایش می‌دهد و به خوردن بی‌رویه می‌انجامد.

خوردن نامنظم غذا و بین وعده‌های غذایی چاقی را در پی دارد. وقتی شما دفعات خوردن را بی‌رویه افزایش می‌دهید،‌ کالری دریافتی شما بالا می‌رود.
خوردن ۵ یا ۶ وعده غذای کم حجم‌، بهتر از خوردن سه وعده غذایی پرحجم و پرکالری است؛ ولی، خوردن بیش از ۵ تا ۶ وعده و بین وعده‌های غذایی شما را چاق می‌کند.پژوهش‌ها درباره حس گرسنگی و سیری همچنان در حال افزایش است. مطالب پیچیده بسیاری در اینباره وجود دارد که فهم و تحلیل آنها چالش پیش‌‌روی دانشمندان است.

دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

مطالب پیشنهادی :

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.

افراط در مصرف گوشت قرمز ممنوع

۰۴مردادمرداد ۸, ۱۴۰۰ توسط: ‪کلینیک24

عوارض افراط در مصرف گوشت قرمز

در این بخش از سایت دکتر اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به بررسی نتیجه افراط در مصرف گوشت قرمز می پردازیم تا پایان همراه ما باشید. نکته مهم دیگر این است که افراط در مصرف گوشت موجب افزایش اسیداوریک خون شده و ایجاد عارضه نقرس در شخص می‌نماید و این امر در مورد گوشت قرمز و سفید (هر دو) صدق می‌کند.

از طرف دیگر برخی مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از برنامه غذایی با پروتئین حیوانی بالا (گوشت قرمز و سفید، تخم مرغ و …) و افراط در مصرف این قبیل منابع پروتئین حیوانی، موجب دفع زیاد کلسیم از کلیه‌ها شده و میزان دفع ادراری کلسیم افزایش می‌یابد که در این صورت ممکن است انسان در معرض عوارض ناشی از کمبود کلسیم قرار گیرد.
توجه به این نکته ضروری است که پروتئین مصرفی عمدتاً به صورت اوره از طریق کلیه‌ها (ادرار) دفع می‌شود. اوره یک ماده زائد و سمی است که نباید در بدن تجمع یابد. برای دفع آن، نیاز به مصرف آب زیاد است. به‌طور کلی افراط در مصرف پروتئین‌های حیوانی از جمله گوشت ممکن است موجب افزایش تولید اوره در بدن بشود.

امروزه نکته‌ای که در تغذیه بر آن بسیار تکیه می‌شود، رعایت «کفایت» «تعادل» و «تنوع» در برنامه غذایی است. بدین معنا که الگوی غذایی باید به‌گونه‌ای باشد. که تمام نیازهای تغذیه‌ای افراد را تامین کند. حفظ تعادل در برنامه غذایی روزانه نیز ضروری است و افراط در مصرف هیچ یک از مواد خوراکی توصیه نمی‌شود. تنوع در الگوی غذایی از مواردی است که موجب افزایش کاربرد جذب و متابولیسم غذا در بدن می‌شود. و نیز غذای مصرفی را برای انسان لذیذتر و قابل پذیرش‌تر می‌نماید.

بیشتر بدانید : بهترین منابع غذایی ویتامین ث (C)

در این ارتباط لازم است این نکته را متذکر شویم که می‌توانیم مواد غذایی دیگری را در بعضی وعده‌های غذایی جانشین گوشت قرمز بنماییم. که این مواد حاوی ارزش تغذیه‌ای گوشت قرمز هستند. و ضمناً برخی مضرات گوشت قرمز را نیز ندارند، مثلا مصرف گوشت سفید به‌خصوص ماهی هفته‌ای دو بار می‌تواند جانشین بسیار مفید و مناسبی برای گوشت قرمز باشد. لبنیات (شیر، پنیر، ماست و کشک) از مواد غذایی مفیدی هستند که می‌توانیم گاهی به‌جای گوشت از آنها استفاده نماییم.

حبوبات که یکی از بهترین مواد کاهش‌دهنده چربی‌های نامطلوب خون هستند. و علاوه بر آن به مقدار قابل توجهی نیز فیبر غذایی دارند، و یا مغز دانه‌ها (آجیل) به صورت بدون نمک که حاوی اسیدهای چرب ضروری می‌باشند، جانشین‌های بسیار خوبی برای گوشت قرمز محسوب می‌شوند. البته چنانچه حبوبات یا مغز دانه‌ها، همراه غلات (نان، برنج، گندم، جو و …) و یا ترکیبی از حبوبات و مغز دانه‌ها مصرف شوند، می‌توانند از نظر پروتئینی دارای ارزش تقریباً مساوی با گوشت باشند. البته لازم به تذکر است که آهن و ویتامین B12 موجود در گوشت‌ها در حبوبات وجود ندارد.

نتیجه آنکه با وجودی که انواع گوشت حاوی ارزش تغذیه‌ای مفیدی هستند، ولی گوشت قرمز به علت دارا بودن اسیدهای چرب اشباع‌شده و نیز ترکیباتی که در این مقاله به آن اشاره شد، نباید به مقدار زیاد مورد استفاده قرار گیرد و افراط در مصرف آن و به‌طور کلی افراط در مصرف پروتئین‌های حیوانی جایز نیست.

دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

مطالب پیشنهادی :

۷ مکمل و ویتامین ضروری پوکی استخوان

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.

مواد غذایی مفید و مضر برای آلرژی غذایی

۲۸تیرتیر ۳, ۱۴۰۰ توسط: ‪کلینیک24

مواد غذایی مفید و مضر برای آلرژی غذایی

مواد غذایی که باید پرهیز شوند

عدم تحمل غذایی که منشاء حساسیتی نداشته باشد، کاملا جنبه فردی دارد و باید توسط پزشک متخصص تشخیص داده شود. مشاوره با متخصص تغذیه بسیار حائز اهمیت است تا از کمبود مواد مغذی به علت حذف برخی مواد غذایی پیشگیری شود.

شیر، از برنامه غذایی افرادی که به علت کمبود یا فقدان آنزیم لاکتاز مبتلا به عدم تحمل لاکتوز هستند، باید حذف گردد. این عارضه تحت عنوان عدم تحمل متابولیک نیز شناخته می‌شود.

میوه‌ها، آب‌میوه‌ها و مشتقات حاصل از میوه‌ها باید از برنامه غذایی افرادی که دچار کمبود آنزیم فروکتوز و در نتیجه عدم تحمل فروکتوز هستند، حذف گردند.

پنیر، اسفناج، گوجه فرنگی، سوسیس، کیلکا، ساردین، و غذاهای کنسرو شده، ممکن است باعث بروز واکنش‌های غیر آلرژیک در افراد حساس شوند. عدم تحمل نسبت به این موادغذایی می‌تواند پوست، عروق خونی و برونش را درگیر کند و باعث ایجاد کهیر، سوزش، اختلال در بلع، تورم، خس‌خس و سردرد میگرن شود.

پنیر، مخمر، شاه ماهی، آواکادو و تمشک دارای ‌ترکیبی به نام تیرامین هستند. که اثراتی شبیه به هیستامین دارند. فنیل‌اتیل‌آمین موجود در شکلات نیز می تواند اثر مشابهی داشته باشد.

قهوه، چای، نوشیدنی‌های کولادار، داروهای سرماخوردگی، مسکن‌ها و شکلات‌های تیره که دارای کافئین هستند. باعث تحریک سیستم عصبی می‌شوند. مصرف مقادیر زیاد کافئین می‌تواند باعث لرزش، تعریق، افزایش سرعت تنفس، تپش قلب و بی‌خوابی غیر طبیعی شود.

سیب‌زمینی‌های سبز دارای‌ ترکیباتی به نام سولانین و چاکونین هستند. این مواد می‌توانند باعث عدم تحمل و مسمومیت شوند، که با خواب‌آلودگی، دل درد، اسهال و حتی فلج‌ اندام‌ها همراه است.

عسل تولید شده از زنبوری که از گل صد تومانی تغذیه کرده باشد، می‌تواند باعث عدم تحمل و مسمومیت شود. که با سوزش، خارش و بی‌حسی ‌اندام‌های انتهایی چند دقیقه بعد از مصرف همراه است. توصیه می‌شود از عسل‌هایی که از منابع مطمئن تولید می‌شوند، استفاده نمایید.

مواد غذایی مفید

برخورداری از یک رژیم غذایی متعادل به نحوی که تمام مواد مغذی مورد نیاز به نسبت صحیح و متناسب با نیاز سنی و جنسی بیمار تامین شوند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رژیم شناس می‌تواند چنین رژیم متعادلی را با حذف مواد غذایی که نسبت به آنها عدم تحمل وجود دارد، تنظیم نماید.

شیر سویا، شیر خشک سویای مخصوص نوزادان، فرآورده‌های تهیه شده از شیر سویا مانند ماست و پنیر جایگزین مناسبی برای افرادی هستند که نسبت به شیر گاو عدم تحمل دارند. در صورت امکان از فرآورده‌های لبنی غنی شده با کلسیم استفاده نمایید.

گوشت بوقلمون، گوشت گوسفند و گوشت گاو از منابع پروتئینی با ارزشی هستند که به ندرت، ممکن است منجر به بروز عدم تحمل غذایی شوند.

هویج، گل کلم و بروکلی از جمله سبزی‌هایی هستند که به ندرت باعث عدم تحمل غذایی می‌شوند.

برنج، سیب‌زمینی، سیب‌زمینی شیرین، کاساوا و شیرینی که با نشاسته ساگو تهیه می‌شود، از منابع نـــشاسته‌ای کــــربوهــیدرات‌های

انرژی‌زا هستند، که به خوبی تحمل می‌شوند.

گلابی، هلو، و بیشتر میوه‌ها، البته بجز مرکباتی که خیلی اسیدی هستند، معمولا به خوبی تحمل می‌شوند.

دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

مطالب پیشنهادی :

بهترین منابع غذایی ویتامین ث (C)

۷ مکمل و ویتامین ضروری پوکی استخوان

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.

آلرژی‌های غذایی

۲۵تیرتیر ۳, ۱۴۰۰ توسط: ‪کلینیک24

آلرژی‌های غذایی چیست؟

سیستم ایمنی بدن از ساختارهای دفاعی متعددی تشکیل شده است که بدن را در برابر باکتری‌ها، ویروس‌ها و مواد محرکی که به بدن حمله می‌کنند، محافظت می‌نماید. پوست، غشاء‌ مخاطی بینی و گلو. سیستم ایمنی بدن از ساختارهای دفاعی متعددی تشکیل شده است که بدن را در برابر باکتری‌ها، ویروس‌ها و مواد محرکی که به بدن حمله می‌کنند، محافظت می‌نماید. پوست، غشاء‌ مخاطی بینی و گلو و اسید موجود در سیستم گوارش از جمله سدهای دفاعی بدن محسوب می‌شوند. سیستم ایمنی دارای گلبول‌های سفید خاصی است که در مایعات بدن جریان دارند و بدن را در برابر عفونت محافظت می‌کنند.

آلرژی غذایی، واکنش سیستم ایمنی نسبت به مقادیر ‌اندکی از برخی مواد غذایی است که در بیشتر موارد با افزایش آنتی‌بادی IgE همراه است. آنتی‌بادی‌ها معمولا برای مبارزه باعفونت‌های ویروسی، باکتریایی در بدن ساخته می‌شوند و به عواملی که به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کنند متصل شده و اثر آنها را خنثی می‌کنند. هنگامی‌که آنتی بادی IgE به موارد آلرژن می‌چسبد ماده‌ای به نام هیستامین تولید و وارد جریان خون می‌شود این ماده باعث اتساع عروق خونی و انقباض عضلات ریه‌ها‌، ‌معده و یا مثانه می‌شود. زمانی که فردی به یک ماده غذایی حساسیت دارد پاسخ آن می‌تواند در ظرف یک دقیقه بعد از خوردن آن ایجاد شود. در برخی از موارد مثل آلرژی به بادام‌زمینی‌، آلرژی می‌تواند کشنده باشد.

درمان‌های رایج

قبل از اقدام به هر نوع درمان باید علت آلرژی کاملا تشخیص داده شود. استفاده از تست‌های آلرژی هر چند در تمام موارد دقت لازم را ندارند اما از رایج‌ترین اقدامات است. در مورد برخی مواد غذایی مثل شیر، تخم‌مرغ، بادام زمینی و سویا تست‌های پوستی وجود دارد. حذف ماده آلرژن از برنامه غذایی تنها راه درمان آلرژی‌های غذایی است. گرچه داروهای آنتی‌هیستامین می‌‌توانند علائم آلرژی‌ را تخفیف دهند اما می‌توانند علائم اخطار دهنده و واکنش‌های شدید را بپوشانند، لذا مصرف آنها در آلرژی‌های غذایی توصیه نمی‌شود.

در رژیم‌های حذفی ابتدا ماده غذایی مشکوک از برنامه غذایی حذف می‌گردد و دوباره به فرد داده می‌شود تا پاسخ فرد مورد بررسی قرار گیرد. قبل از شروع هر نوع رژیم حذفی و اقدام به حذف طیف وسیعی از مواد غذایی مشورت با پزشک و رژیم‌شناس توصیه می‌شود.

در این نوع رژیم‌ها گوشت بوقلمون، مرغ، هویج، گل کلم، بروکلی، برنج، سیب‌زمینی شیرین، هلو، گلابی، روغن آفتابگردان و زیتون به عنوان مواد غذایی بی‌خطر که احتمال حساسیت‌زایی آنها بسیار کم است مصرف می‌شود.

شیر سویا، فرآورده‌های حاصل از شیر سویا نظیر نوشیدنی‌ها، ماست و پنیر جایگزین مناسبی برای فرآورده‌های لبنی هستند. از کره گیاهی و مارگارین هم می‌توان به جای کره حیوانی استفاده کرد.

آرد فاقد گلوتن که از ذرت، برنج، نخود، سویا تهیه می‌شود جایگزین مناسبی برای افرادی است که به گندم حساسیت دارند نان چاودار، آرد چاودار، جو و نان جو نیز انتخاب‌های مناسبی برای افراد مبتلا به حساسیت گندم هستند.

مایونز فاقد تخم‌مرغ انتخاب مناسبی برای افرادی است که به تخم‌مرغ حساسیت دارند. به جای تخم‌مرغ می‌توان از ژلاتین در تهیه سس‌ها استفاده کرد. یک قاشق چایخوری ژلاتین معادل یک تخم‌مرغ است.

موادغذایی که باید پرهیز شوند

تخمین زده می‌شود که حدود ۶ درصد کودکان و یک درصد بزرگسالان در کشورهای غربی دچار حساسیت غذایی هستند. استفاده از رژیم‌های حذفی قبل از تشخیص حساسیت و تنظیم رژیم غذایی متعادل توسط رژیم‌شناس نباید شروع شود. مواد غذایی زیر می‌توانند باعث واکنش‌های آلرژیک IgE در برخی افراد شوند.

پروتئین شیر گاو می‌تواند باعث واکنش آلرژیک در بچه‌ها شود. تمام انواع شیر تازه، شیر خشک و شیر کم‌چرب بعلاوه تمام محصولات لبنی، سس‌های آماده، برخی شیرینی‌ها، سوپ‌ها و دسرهایی که در تهیه آنها شیر به کار رفته نیز باید حذف شوند. کنترل برچسب مواد غذایی برای این افراد ضروریست. رژیم‌شناس می‌تواند لیست کامل مواد غذایی که باید پرهیز شوند را در اختیار این افراد قرار دهد.

تخم‌مرغ بیشتر در بچه‌ها باعث ایجاد حساسیت می‌شود تا در بزرگسالان. در رژیم بدون تخم‌مرغ، تمام اشکال تخم‌مرغ، زرده‌، سفیده آلبومین و لستین همچنین برخی انواع پاستا، بیسکویت، کیک‌ها، نان‌ها و مایونز باید حذف شوند.

غذاهای دریایی می‌توانند باعث آلرژی ‌شوند.

بادام زمینی و سایر مغزدانه‌ها باعث واکنش‌های آلرژیک شدید در بچه‌ها و بزرگسالان می‌شوند و می‌توانند باعث شوک آنافیلاکتیک و حتی مرگ شوند. بادام زمینی کامل یا تکه‌های بادام زمینی و شیرینی‌ها، شکلات، کره بادام‌زمینی، بیسکویت‌ها، کیک‌های پنیری، روغن بادام‌زمینی و سایر فرآورده‌های غذایی حاوی این اقلام باید جداً پرهیز شوند بنابراین توجه به برچسب غذایی در این افراد ضرورت دارد. دانه سویا و سایر مشتقات سویا مانند آرد سویا و لستین سویا که به بسیاری از غذاها اضافه می‌شوند می‌توانند باعث آلرژی شوند. پروتئین سبزیجات، شیر سویا، پنیر سویا، ماست سویا، توفو نیز باید از رژیم غذایی حذف گردند. گندم می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک شود. پاستا، آرد گندم، غلات صبحانه، کیک‌ها و بیسکویت‌ها باید حذف شوند.

برخی از این مبتلایان به جو دوسر، چاودار و ذرت هم واکنش نشان می‌دهند. میوه‌های خشک، سیب‌زمینی‌های فرآیند شده و سایر غذاهایی که حاوی سولفیت هستند. می‌توانند باعث شروع حملات آسمی گردند. افزودنی‌های غذایی باعث آلرژی می‌شوند. رنگ‌های خوراکی از جمله تارترازین (E102)، زرد سان‌ست (E110) و آمارانت (E123) از جمله این افزودنی‌ها هستند.

دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

مطالب پیشنهادی :

بهترین منابع غذایی ویتامین ث (C)

۷ مکمل و ویتامین ضروری پوکی استخوان