در این مقاله می خواهیم به چند مورد از بهترین موادغذایی برای گنجاندن در رژیم غذایی افراد سالمند اشاره کنیم .با ما همراه باشید…
ـ ویتامین B۱۲:
یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین ویتامین‌ها برای حفظ سلامتی است. به این دلیل که ویتامین B۱۲ تاثیر مستقیم روی ساخت گلبول‌های قرمز، جلوگیری از آسیب به DNA و تنظیم عملکرد سلول‌های عصبی و انتقال مناسب پیام‌های عصبی دارد. با بالارفتن سن، ممکن است انتقال پیام‌های عصبی با اختلال مواجه شود که دریافت میزان کافی این ویتامین مانع از ایجاد چنین شرایطی میشود. علاوه براینکه حفظ سلامت DNA خطر نسخه‌برداری اشتباه از ژن‌ها را کاهش داده و به این ترتیب ابتلا به بیماری‌های مرتبط به این اختلال، کاهش می‌یابد.
ـ فولات:
این ویتامین مهم اسم دیگری هم دارد که بیشتر افراد به‌ویژه زنان آن را به اسم «اسید‌فولیک» می‌شناسند. شاخص‌ترین تاثیر آن برای جلوگیری از ابتلا به کم خونی است. درواقع این ویتامین یکی از اعضای اصلی خانواده B است.
ـ کلسیم:
تاثیر مثبت دریافت مقدار کافی این عنصر بر هیچ‌کسی پوشیده نیست. اگر بخواهید به قول معروف چهار ستون بدن‌تان سالم باشد، باید مقدار کافی کلسیم دریافت کنید. به این دلیل که عامل اصلی حفظ سلامت اسکلت استخوانی، دریافت کلسیم کافی است. علاوه براین دریافت مقدار کافی از این عنصر باعث حفظ سلامت ناخن، موها و به‌طور کلی بافت شاخی بدن میشود. بنابراین اگر دوست دارید همیشه ناخن‌های مرتب و موهای سالم و شادابی داشته باشید، باید به مقدار کافی از خوراکی‌های حاوی این عنصر استفاده کنید.
ـ ویتامین D:
برای قدم زدن زیر نورآفتاب باید از هر فرصتی استفاده کنید. این کار دو فایده را به دنبال دارد. اول اینکه قدم زدن مانع از ایجاد افسردگی خواهد شد. دوم اینکه این کار باعث میشود تا ویتامین D لازم جذب شده و مشکلی برای جذب کلسیم نداشته باشید. به این ترتیب خطر ابتلا به پوکی استخوان نیز برطرف خواهد شد. از سوی دیگر دریافت میزان کافی ویتامین D خطر ابتلا به مشکلات دستگاه گوارش به‌ویژه روده بزرگ، بعضی از انواع سرطان‌ها به‌ویژه سرطان پوست، دیابت نوع یک و آرتریت روماتوئید را کاهش میدهد. علاوه براین دریافت ویتامین D کافی، ابتلا به بیماری خودایمنی را نیز کاهش داده و به عملکرد بهتر سیستم ایمنی کمک میکند. کاهش کیفیت پوست یکی دیگر از مشکلات افراد مبتلا به کمبود ویتامین D است.
ـ پتاسیم:
حالا که کار و تلاش جدی به پایان رسیده و وقت درو کردن محصول است، نمی‌توانید مثل گذشته با سرعت و بدون خستگی راه بروید. اغلب از درد استخوانها شکایت دارید و کافی است چند پله را بالا و پایین بروید تا درد تشدید شود. چند بار هم به دلیل بی‌احتیاطی، استخوان‌های‌تان دچار ترک شده و اصطلاحا مو برداشته‌اند. همه اینها به دلیل کمبود پتاسیم در بدن و کاهش استحکام اسکلت استخوانی است. از سوی دیگر دچار فشار خون بالا هستید و نگرانید که مبادا به کلیه‌ها، قلب یا مغز آسیب برسد. باز هم مقصر اصلی، جای خالی پتاسیم در بدن است. میزان نیاز روزانه به این عنصر، ۴۷۰۰ میلی‌گرم است. بنابراین برای آنکه به عوارضی که اشاره کردیم، دچار نشوید، حتما با مصرف منابع حاوی این عنصر، مانع از ابتلا به کمبود این عنصر مهم شوید. علاوه براین دریافت میزان کافی پتاسیم به جذب کلسیم نیز کمک خواهد کرد.
ـ منیزیم:
به‌تازگی خلق و خوی‌تان تغییر نکرده است؟ بی‌دلیل گریه نمی‌کنید؟ از کوره در نمی‌روید؟ احساس نمی‌کنید مانند قبل حوصله دیگران حتی فرزندان و نوه‌های‌تان را ندارید؟ همه این تغییرات به دلیل کاهش میزان منیزیم بدن است. به این دلیل که این عنصر مسوول کنترل ۳۰۰ فرآیند روانی- عصبی در بدن است. این عنصر علاوه براین مسوولیت مهم، عامل اصلی کنترل و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن است. اگر از داروهایی مانند مدر یا مسهل استفاده می‌کنید باید نسبت به کمبود منیزیم در بدن، حساس باشید. به این دلیل که این داروها باعث دفع منیزیم از بدن می‌شوند. بنابراین بهتر است اگر واقعا نیازی به مصرف این داروها ندارید، از خوردن آنها صرف‌نظر کنید.
ـ فیبر:
یکی از اختلال‌های دوره کهنسالی، اختلال در عملکرد دستگاه گوارش است. به این معنی که ممکن است در بیشتر روزهای هفته دچار یکی از این دو اختلال شامل یبوست یا اسهال باشید. برای کنترل این شرایط نیز اولین پیشنهاد مصرف دارو است اما این راه، اگرچه اولین راه است ولی بهترین راه نیست. برای تنظیم عملکرد دستگاه گوارش بهترین راهکار، مصرف انواع مواد غذایی حاوی فیبر است. به این ترتیب عملکرد دستگاه گوارش خودبه خود تنظیم خواهد شد. تنظیم عملکرد دستگاه گوارش به هضم و جذب بهتر غذا نیز کمک کرده و به این ترتیب مشکل کمبود جذب موادمغذی نیز تاحد زیادی از بین می‌رود.
ـ اسیدچرب امگا۳:
این ترکیب مهم، یکی از شاخص‌ترین اسیدهای چرب غیراشباع مورد نیاز بدن است؛ به این دلیل که با مصرف آن خطر ابتلا به بیماری‌ها یا بروز مشکلاتی مانند التهاب مفصل‌ها، تورم سلول‌ها به دلیل کهولت سن، اختلال در بینایی ناشی از بالا رفتن سن و آلزایمر به حداقل می‌رسد. از سوی دیگر دریافت این ترکیب روغنی مفید به حفظ ساختار اصلی مغز کمک کرده و از طرفی مانع از رسوب چربی در رگ‌ها و افزایش خطر سکته قلبی و مغزی میشود. به این نکته دقت کنید که هرچه مواد غذایی کمتر حرارت دیده و سرخ شوند، مواد مغذی آنها بیشتر حفظ شده و کمتر آسیب می‌بینند. به همین دلیل بهتر است تاحد ممکن مواد غذایی را به صورت بخارپز، بپزید.
ـ پروتئین:
بدن همه ما در هر سنی که باشیم نیازمند دریافت پروتئین یا دقیق‌تر بگوییم، اسید آمینه است. بهترین منبع دریافت آن نیز منابع گوشتی است. دلیل آن نیز نیاز بدن به اسید آمینه برای ترمیم و بازسازی بافت‌ها، استحکام ماهیچه‌ها و افزایش توان بدنی برای انجام حرکت‌های روزمره، است اما در اغلب توصیه‌ها مصرف این گروه از خوراکی‌ها به‌ویژه گوشت قرمز را منع می‌کنند. به نظر شما باید این خوراکی‌ها را از برنامه غذایی حذف کرد؟ مسلما نه! حالا پروتئین را از چه منابع و به چه میزانی می‌توانیم دریافت کنیم؟
ـ آب:
به این مساله دقت کرده‌اید که در طول روز چند لیوان آب می‌نوشید؟ یا اینکه چرا گاهی احساس سرگیجه و حالت تهوع دارید؟ یا اینکه چرا گاهی دوست دارید یک بطری آب را لاجرعه سر بکشید؟ یا گاهی حس می‌کنید بدن‌تان دچار اختلال در هضم و جذب موادغذایی میشود؟ همه اینها به این دلیل است که به مقدار کافی آب نمی‌نوشید. همه واکنش‌های مهم بدن ما از سوخت و ساز تا انتقال مواد غذایی به سلول‌ها وابسته به وجود آب است.
نکته آب دریافتی از مصرف انواع میوه و سبزی یا نوشیدنی‌های طبیعی مانند آب‌میوه طبیعی، جایگزین نیاز بدن به آب نیست. درصورتی آب دریافتی بدن کافی است که اولا احساس تشنگی شدید در شرایط عادی نکنید و دوم رنگ ادرار، زرد روشن باشد.
دکتر رضا اطمینانی
