کمبود ویتامین علل و علائم

کمبود ویتامین علل و علائم

علل و علائم کمبود ویتامین K

کمبود ویتامین کا در بزرگسالان نادر است اما در نوزادان اتفاق می­افتد. اصلی­ترین علامت کمبود ویتامین K خونریزی شدید در اثر عدم تشکیل لخته خون است.

در این مقاله به نقش ویتامین کا در بدن و علائم و درمان کمبود آن می­ پردازیم.

ویتامین کا یا K چیست؟

ویتامین کا دو نوع دارد.

نوع اول ویتامین کا-۱ یا فیلوکوئینون نام دارد و در گیاهان، مانند اسفناج و کلم، یافت می­ شود.

نوع دوم ویتامین کا-۲ یا منوکینون است که به­ صورت طبیعی در مجاری روده تولید می­ شود.

ویتامین کا-۱ و کا-۲ پروتئینی تولید می­ کنند که به انعقاد خون کمک می­ کند. تشکیل لخته خون یا انعقاد خون مانع از خونریزی شدید داخلی یا خارجی می­ شود.

با این­که کمبود ویتامین K نادر است، کمبود آن باعث می­ شود بدن فرد نتواند پروتئین کافی برای انعقاد خون را تولید کند. درنتیجه، فرد دچار خونریزی شدید می­ شود.

علل و علائم کمبود ویتامین K | متخصص تغذیه اصفهان

اکثر بزرگسالان ذخیره­ ی کافی ویتامین کا را از طریق غذا و تولید طبیعی بدن تامین می­ کنند.

بعضی داروها و بیماری­ های خاص تولید ویتامین کا را کاهش می ­دهد و مانع از جذب می­ شود یعنی بزرگسال دچار کمبود ویتامین کا خواهد شد.

با این­حال، احتمال کمبود ویتامین کا در نوزادان بیشتر است. به این وضعیت خونریزی ناشی از کمبود ویتامین کا یا VKDB می­ گویند.

علل و عوامل پرخطر کمبود ویتامین K

بزرگسالان در شرایط زیر بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین کا و علائم مربوط به آن قرار می ­گیرند:

مصرف داروهای ضد انعقاد خون که مانع از تشکیل لخته خون می­ شود اما فعالیت ویتامین کا را مهار می­ کند
مصرف آنتی­بیوتیک­ هایی که در تشکیل ویتامین کا و جذب آن اختلال ایجاد می­ کنند
عدم دریافت ویتامین کا مورد نیاز از طریق مصرف غذا
مصرف دوز بالای ویتامین آ یا ای
ممکن است سایر افرادی که دچار کمبود ویتامین کا تشخیص داده می­ شوند مبتلا به نوعی بیماری باشند که بدن به موجب آن نمی­ تواند چربی را به درستی جذب کند. به این وضعیت، سوء جذب چربی می­ گویند.

ممکن است افرادی که دچار اختلال جذب چربی هستند از بیماری­ های زیر رنج ببرند:

بیماری سلیاک
فیبروز کیستیک
اختلال مجرای روده یا دستگاه صفراوی (کبد، کیسه صفرا و مجرای صفرا) ( سرطان کیسه صفرا )
قسمتی از روده­ ی فرد برداشته شده باشد
دلایل زیادی وجود دارد که نشان می ­دهد چرا نوزادان بیشتر مستعد ابتلا به کمبود ویتامین کا هستند.

ازجمله می ­توان به موارد زیر اشاره کرد:

شیر مادر ویتامین کا کافی ندارد
ویتامین کا از جفت مادر به خوبی به جنین منتقل نمی­ شود
کبد نوزاد نمی­ تواند به­ درستی از ویتامین کا استفاده کند
روده­ ی نوزاد طی چند روز اول ویتامین کا تولید نمی­ کند
متخصصان تغذیه و رژیم غذایی توصیه می­ کنند مردان بزرگسال روزانه ۱۲۰ میکروگرم ویتامین کا و زنان بزرگسال روزانه ۹۰ میکروگرم ویتامین کا دریافت کنند.

ازجمله غذاهای سرشار از ویتامین کا می ­توان به سبزیجات سبز برگدار، آلو و محصولات لبنی تخمیر شده اشاره کرد.

علائم کمبود ویتامین K

کمبود ویتامین کا علائم مختلف دارد اما اصلی­ ترین علامت آن خونریزی شدید است. ممکن است خونریزی شدید فورا مشخص نشود زیرا فقط در صورتی رخ می­ دهد که فرد زخمی شود.

ازجمله علائم دیگر خونریزی شدید می­ توان موارد زیر را نام برد:

بدن فرد به ­راحتی کبود می­ شود
خون­ مردگی زیر ناخن
خونریزی غشای مخاطی که دیواره­ی قسمت­ های داخلی بدن را پوشانده است
مدفوع تیره، قیرمانند یا همراه با خون

پزشک برای معاینه­ ی علائم کمبود ویتامین کا در جنین و نوزاد موادر زیر را نیز بررسی می­ کند:

خونریزی قسمتی که بند ناف از آن جدا شده
خونریزی پوست، بینی، دستگاه گوارش یا سایر قسمت­ه ا
خونریزی آلت تناسلی اگر کودک ختنه شده باشد
خونریزی ناگهانی مغز که شدید و مرگبار است

 


دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

دکتر رضا اطمینانی با ارائه روش های اصولی در تغذیه و میزان و نحوه غذا خوردن افراد می تواند نقش مهمی در رسیدن افراد به سلامت جسمی و روحی داشته باشد .

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.


مطالب پیشنهادی :

بهترین منابع غذایی ویتامین ث (C)

۷ مکمل و ویتامین ضروری پوکی استخوان

مکمل­‌ها برای مدیریت پوکی استخوان

رژیم شیر چیست ؟

 رژیم غذایی پراز چربی و افسردگی

مکمل­‌ها برای مدیریت پوکی استخوان

مکمل­‌ها برای مدیریت پوکی استخوان

چه کسانی از مکمل­‌ها برای مدیریت پوکی استخوان استفاده کنند؟

اگر رژیم غذایی سالمی دارید که سرشار از پروتئین­‌های بدون چربی، غلات کامل، میوه‌­ها و سبزیجات است، احتمالا به اندازه کافی مواد مغذی مورد نیاز را در رژیم روزانه خود دریافت می­‌کنید. با این حال، در صورت ابتلا به پوکی استخوان احتمالا پزشک به شما توصیه می‌­کند که از مکمل­‌ها برای مدیریت پوکی استخوان در رژیم غذایی خود استفاده کنید.

داروهای تجویزی در صورت ابتلا به پوکی استخوان می‌­توانند برای افزایش قدرت استخوان­ها به شما کمک کنند. علاوه بر این، شما به ویتامین­‌ها و مواد معدنی در رژیم غذایی خود نیاز دارید تا به جذب بهتر مواد مغذی و افزایش قدرت استخوان­ها به بدن شما کمک نمایند. به این ترتیب می‌توانید به مدیریت پوکی استخوان خود بپردازید. گاهی محدودیت­‌های رژیم غذایی، از دست دادن اشتها، اختلالات گوارشی یا سایر عوامل می­‌توانند توانایی شما را جهت دریافت انواع مواد مغذی مورد نیاز تحت تاثیر قرار دهند. در این حالت، مکمل­‌ها و ویتامین­‌ها می­‌توانند برای افزایش دریافت مواد مغذی مفید واقع شوند. در صورت ابتلا به پوکی استخوان، بدن شما فاقد مواد مغذی مهم بوده یا نمی‌­تواند از آن­ها به درستی استفاده کند تا استخوان­‌های شما را قوی و سالم نگه دارد.

چه کسانی باید از مکمل­‌ها برای مدیریت پوکی استخوان استفاده کنند؟ | متخصص تغذیه اصفهان

دلایل دیگری که ممکن است به مکمل­‌های کلسیم نیاز داشته باشید:

مصرف رژیم غذایی وگان
عدم تحمل لاکتوز
مصرف طولانی­ مدت داروهای کورتیکواستروئید
ابتلا به یک بیماری گوارشی که ممکن است بر توانایی بدن شما جهت جذب کلسیم تاثیر بگذارد.
بیماری التهابی روده یا بیماری سلیاک
در حال حاضر تحت درمان پوکی استخوان هستید.
اگر به بیماری کلیوی یا پاراتیروئید مبتلا هستید، ممکن است نتوانید ویتامین­‌ها یا مکمل­‌ها را مصرف نمایید.
این بیماری­‌ها می­‌توانند بر توانایی بدن شما جهت فیلتر کردن کلسیم، ویتامین دی، و سایر مواد مغذی تاثیر بگذارند.
به همین دلیل، مهم است که همیشه پیش از مصرف هر چیزی که برای شما تجویز نشده است، با پزشک خود مشورت کنید.

همه محققان در مورد مزایای مصرف ویتامین­‌ها و مکمل­‌ها از جمله کلسیم و ویتامین دی موافق نیستند.
برخی از آن­ها بر این باورند که ویتامین­ها سودی ندارند.
برخی دیگر فکر می­‌کنند که مصرف مکمل کلسیم اضافی می­‌تواند موجب کلسی فیکاسیون شریان­ها شود،
که ممکن است در بیماری­های قلبی نقش داشته باشد.

در حالت کلی اگر مبتلا به پوکی استخوان هستید به معنی این است.
که کمبود کلسیم یا ویتامین دی دارید و به طور بالقوه می‌­توانید از مکمل­‌ها بهره­‌مند شوید.


دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

دکتر رضا اطمینانی با ارائه روش های اصولی در تغذیه و میزان و نحوه غذا خوردن افراد می تواند نقش مهمی در رسیدن افراد به سلامت جسمی و روحی داشته باشد .

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.


مطالب پیشنهادی :

بهترین منابع غذایی ویتامین ث (C)

۷ مکمل و ویتامین ضروری پوکی استخوان

مصرف بیش از اندازهٔ میوه مضر است؟

رژیم شیر چیست ؟

 رژیم غذایی پراز چربی و افسردگی

۷ مکمل و ویتامین ضروری پوکی استخوان

۷ مکمل و ویتامین ضروری پوکی استخوان

۷ مکمل و ویتامین ضروری پوکی استخوان

داروهای تجویزی در صورت ابتلا به پوکی استخوان می‌­توانند برای افزایش قدرت استخوان­ها به شما کمک کنند. علاوه بر این، شما به ویتامین­‌ها و مواد معدنی در رژیم غذایی خود نیاز دارید تا به جذب بهتر مواد مغذی و افزایش قدرت استخوان­ها به بدن شما کمک نمایند. به این ترتیب می‌توانید به مدیریت پوکی استخوان خود بپردازید. در ادامه به بررسی ۷ مکمل و ویتامین ضروری پوکی استخوان خواهیم پرداخت.

گاهی محدودیت­‌های رژیم غذایی، از دست دادن اشتها، اختلالات گوارشی یا سایر عوامل می­‌توانند توانایی شما را جهت دریافت انواع مواد مغذی مورد نیاز تحت تاثیر قرار دهند. در این حالت، مکمل­‌ها و ویتامین­‌ها می­‌توانند برای افزایش دریافت مواد مغذی مفید واقع شوند. در صورت ابتلا به پوکی استخوان، بدن شما فاقد مواد مغذی مهم بوده یا نمی‌­تواند از آن­ها به درستی استفاده کند تا استخوان­‌های شما را قوی و سالم نگه دارد.

۷ مکمل و ویتامین ضروری پوکی استخوان | متخصص تغذیه اصفهان
ویتامین‌های ضروری برای مدیریت پوکی استخوان

۱) کلسیم

کلسیم یکی از مهم­ترین مکمل­‌هایی است که برای مدیریت پوکی استخوان می­‌توانید مصرف نمایید. مصرف کلسیم برای اکثر زنانی که تحت درمان پوکی استخوان قرار دارند، توسط انجمن غدد درون ­ریز توصیه می­‌شود.

در حالت ایده‌­آل،

شما مقدار کافی مواد مغذی در رژیم غذایی خود دریافت می‌­کنید.
ولی اگر مقدار مواد مغذی در رژیم غذایی شما کافی نباشد، مکمل­‌ها می­‌توانند به شما کمک کند.
با اینکه مکمل­‌های کلسیم بسیاری وجود دارد، ولی شیوه جذب این مکمل­‌ها در بدن شما متفاوت است.

برای مثال،

جذب کلسیم کلاته­ شده مانند کلسیم سیترات، کلسیم لاکتات یا کلسیم گلوکونات برای بدن شما آسان­‌تر است.
ترکیبات کلاته­ شده دارای موادی هستند که باعث افزایش جذب می­‌شوند.
کلسیم کربنات معمولا ارزان­ قیمت‌­ترین مکمل است و حاوی ۴۰ درصد عنصر کلسیم می‌­باشد.

بدن شما از لحاظ فیزیکی نمی­‌تواند بیش از ۵۰۰ میلی ­گرم کلسیم را در یک زمان جذب کند.
بنابراین بایستی مصرف مکمل خود را به چندین قسمت در روز تقسیم کنید.
مصرف مکمل­‌ها با غذا نیز می‌­تواند میزان جذب آن­ها را افزایش دهد.

۲) ویتامین دی

همانند کلسیم، مصرف ویتامین دی کافی نیز در مدیریت پوکی استخوان اهمیت دارد.
زیرا ویتامین دی برای کمک به بدن در جذب کلسیم و ساختن استخوان­‌های قوی ضروری است.
علاوه بر کلسیم، مصرف ویتامین دی نیز برای اکثر زنانی که تحت درمان پوکی استخوان قرار دارند، از سوی انجمن غدد درون­ریز توصیه می­‌شود.

ویتامین دی به طور طبیعی در بسیاری از مواد غذایی وجود ندارد.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید باعث می­‌شود که بدن شما ویتامین دی تولید کند،
ولی گاهی فصل‌­ها اجازه تولید کافی ویتامین دی را به بدن شما نمی­‌دهند.
افراد بالای ۵۰ سال باید بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ واحد بین­‌المللی (UI) ویتامین دی در روز دریافت نمایند.

۳) منیزیم

منیزیم یک ماده معدنی است که به طور طبیعی در غذاهایی مانند نان­‌های سبوس­دار، سبزیجات سبز تیره، و آجیل­‌ها یافت می‌­شود.
منیزیم و کلسیم برای حفظ استحکام استخوان­‌ها و به عبارتی مدیریت پوکی استخوان با یکدیگر همکاری می‌­کنند.

مقدار توصیه ­شده منیزیم ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی­ گرم در روز است.
بنابراین اگر غذاهای فرآوری­ شده زیاد مصرف می­‌کنید، به احتمال زیاد در رژیم غذایی روزانه خود مقدار منیزیم کافی دریافت نمی­‌کنید.

منیزیم اغلب در مولتی­ ویتامین­‌های روزانه گنجانده شده است. ولی می‌­توان از یک مکمل منیزیم نیز استفاده کرد.
نسبت تعادلی ایده‌­آل به صورت دو قسمت کلسیم و یک قسمت منیزیم است.
اگر مولتی­ ویتامین شما ۱۰۰۰ میلی­ گرم کلسیم دارد، باید حاوی ۵۰۰ میلی ­گرم منیزیم باشد.

البته لازم است که مراقب علائم منیزیم اضافی مانند ناراحتی معده و اسهال باشید.
این علائم نشان می­‌دهند که شما باید مصرف منیزیم را کاهش دهید.

۴) ویتامین کا

ویتامین کا به اتصال کلسیم به استخوان­‌ها کمک می­‌کند.
از این رو ایجاد تعادل دقیق در مصرف ویتامین کا ضروری می‌­باشد. دوز توصیه­ شده این مکمل ۱۵۰ میکروگرم در روز است.

مصرف ویتامین کا می­‌تواند با داروهای رقیق­ کننده خون مانند وارفارین (کومادین) تداخل ایجاد کند.
همیشه قبل از افزایش مصرف ویتامین کا با پزشک خود صحبت کنید.

۵) بور

بور یک عنصر کم­ مقدار است. به این معنی که بدن شما به مقدار زیادی از این عنصر نیاز ندارد.
با این وجود، این عنصر دارای اهمیت زیادی است.
زیرا بدن شما را قادر می­‌سازد که به طور موثری از کلسیم استفاده کند.
همچنین بور دارای خواصی است که با فعال کردن ویتامین­‌ها و مواد معدنی لازم برای شکل­ گیری استخوان­‌های سالم، به درمان و مدیریت پوکی استخوان کمک می‌­کند.

برای کمک به درمان پوکی استخوان روزانه بین ۳ تا ۵ میلی­ گرم بور نیاز دارید.
بور به طور طبیعی در غذاهایی مانند سیب، انگور، آجیل، هلو و گلابی یافت می‌­شود.

بور معمولا در مولتی ­ویتامین­‌ها وجود ندارد. در مورد مصرف مکمل­‌های بور با پزشک خود مشورت کنید.
اگر مکمل بور مصرف می­‌کنید، باید مراقب عوارض جانبی ناشی از مصرف بیش ­ازحد آن، شامل حالت تهوع، استفراغ، خستگی و اسهال باشید.

۶) سیلیسیوم

سیلیسیوم ماده معدنی کم­م قدار دیگری است که برای رشد استخوان­‌ها و همچنین تاندون­‌ها و رباط­‌ها ضروری است.
مصرف حدودا ۲۵ تا ۵۰ میلی­ گرم سیلیسیوم در روز می­‌تواند به زنان مبتلا به پوکی استخوان کمک کند.

سیلیسیوم مانند بور معمولا در مولتی ­ویتامین­ها وجود ندارد.
در مورد مصرف مکمل‌­های سیلیسیوم با پزشک خود مشورت نمایید.

۷) مکمل­‌های گیاهی

برخی از زن­‌ها ترجیح می‌­دهند از داروهای هورمونی تجویز شده برای درمان پوکی استخوان استفاده نکنند یا قادر به مصرف آن­ها نیستند. درمان­‌های جایگزین شامل گیاهان چینی و سایر مکمل­‌ها می­‌باشد.
مشکل بسیاری از این روش­‌های درمانی این است که آن­ها به طور گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته­‌اند و اثرات آن­ها به طور کامل شناخته­ شده نیست.

گیاهان دارویی دیگری که ممکن است در درمان پوکی استخوان تاثیرگذار باشند عبارت­ند از:
کوهوش سیاه، و گیاه دم­اسبی.
البته تاثیر این دو گیاه در پوکی استخوان به طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته است.

 


دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

دکتر رضا اطمینانی با ارائه روش های اصولی در تغذیه و میزان و نحوه غذا خوردن افراد می تواند نقش مهمی در رسیدن افراد به سلامت جسمی و روحی داشته باشد .

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.


مطالب پیشنهادی :

بهترین منابع غذایی ویتامین ث (C)

رژیم غذایی مناسب برای رفع دردکمر

مصرف بیش از اندازهٔ میوه مضر است؟

رژیم شیر چیست ؟

 رژیم غذایی پراز چربی و افسردگی

علائم شایع کمبود ویتامین ث (C) (بخش دوم)

علائم شایع کمبود ویتامین ث (C) (بخش دوم)

علائم شایع کمبود ویتامین ث (C)

ازجمله علائم شایع کمبود ویتامین ث (C) می­توان به رژیم غذایی ناسالم، اعتیاد به الکل، بی­ اشتهایی عصبی، چند بیماری روانی، مصرف سیگار و دیالیز اشاره کرد. درحالی­ که چند ماه طول می­ک شد تا علائم کمبود شدید ویتامین ث ظاهر شود، باید مواظب چند نشانه­ ی خفیف بود.

علائم شایع کمبود ویتامین ث (C)

درد و التهاب مفاصل

از آن­جایی که مفاصل حاوی بافت پیوندی سرشار از کلاژن هستند، تحت تاثیر کمبود ویتامین ث قرار می­گیرند. بسیاری از افراد دچار کمبود ویتامین ث از درد مفاصل رنج می­ برند. در اغلب موارد، درد آن­قدر شدید است که باعث لنگیدن یا اختلال در راه رفتن می­ شود. همچنین ممکن است افراد مبتلا به کمبود ویتامین ث دچار خونریزی درون مفصلی شوند که التهاب و درد بیشتر را به دنبال دارد.

با این حال، این هردو علامت با مصرف مکمل قابل جبران است و معمولا ظرف یک هفته برطرف می­ شود. خلاصه کمبود ویتامین ث در اغلب مواد منجر به درد شدید مفاصل می ­شود. در موارد شدید، خونریزی درون مفصلی رخ می­ دهد که التهاب دردناک را به دنبال دارد.

علائم شایع کمبود ویتامین ث (C) | متخصص تغذیه اصفهان

ضعیف شدن استخوان­ ها

کمبود ویتامین ث روی سلامت استخوان­ ها نیز تاثیر می­ گذارد. درواقع، مصرف پایین آن خطر شکستگی و پوکی استخوان را بالا می ­برد. تحقیقات نشان می­ دهد ویتامین ث در تشکیل استخوان نقش حیاتی ایفا می­ کند بنابراین کمبود آن نرخ پوسیدگی استخوان را افزایش می­ دهد. به­ خصوص اسکلت کودکان در اثر کمبود ویتامین ث دچار مشکل می­ شود زیرا هنوز در حال رشد هستند.

خلاصه ویتامین ث برای تشکیل استخوان اهمیت دارد و کمبود آن خطر تضعیف و شکنندگی استخوان را بالا می­ برد. خونریزی لثه و پوسیدگی دندان
قرمزی، التهاب و خونریزی لثه از دیگر علائم شایع کمبود ویتامین ث است. بافت لثه بدون ویتامین ث کافی ضعیف و ملتهب می­ شود و رگ­ ها به راحتی خونریزی می ­کنند. در مراحل پیشرفته­ ی کمبود ویتامین ث، لثه ­ها بنفش و فاسد به نظر می­ رسند.
درنهایت، دندان­ ها به ­دلیل لثه ­های ناسالم و عاج دندان ضعیف (لایه­ ی داخلی دندان) می ­ریزد.
خلاصه سرخی و خونریزی لثه ازجمله علائم شایع کمبود ویتامین ث است و کمبود شدید باعث پوسیدگی دندان می­ شود.

ایمنی ضعیف

تحقیقات نشان می­ دهد ویتامین ث در انواع مختلف سلول­ های ایمنی جمع می ­شود تا به مبارزه با بیماری و از بین بردن عامل بیماری کمک کند. کمبود ویتامین ث با تضعیف سیستم ایمنی و افزایش خطر عفونت، شامل بیماری­ های جدی مانند ذات­الریه، در ارتباط است. درواقع، بسیاری از افراد دچار اسکوربوت (نوعی بیماری که در اثر کمبود ویتامین ث رخ می ­دهد) درنهایت به­دلیل عملکرد ضعیف سیستم ایمنی جان خود را از دست می ­دهند.
خلاصه ویتامین ث یکی از مواد مغذی مهم برای سیستم ایمنی است.
کمبود ویتامین ث خطر عفونت را بالا می­ برد درحالی­که کمبود شدید آن باعث مرگ در اثر بیماری­ های عفونی می­ شود.

کم­ خونی ناشی از کمبود آهن مزمن

کم ­خونی ناشی از کمبود آهن و ویتامین ث معمولا توامان رخ می­ دهد. ازجمله علائم کم­ خونی ناشی از کمبود آهن می­ توان به رنگ­ پریدگی، خستگی مفرط، اختلال در تنفس هنگام ورزش، پوست و موی خشک، سردرد و قاشقی شدن ناخن اشاره کرد. پایین بودن میزان ویتامین ث با کاهش جذب آهن از غذاهای گیاهی و تاثیر منفی روی متابولیزم آهن به کم­خونی ناشی از کمبود آهن دامن می­ زند.

کمبود ویتامین ث خطر خونریزی شدید را نیز بالا می­برد که کم ­خونی را تشدید می­ کند. اگر کم­ خونی ناشی از کمبود آهن بدون دلیل مشخص ادامه داشته باشد، بهتر است میزان ویتامین ث را چک کنید. خلاصه کمبود ویتامین ث با کاهش جذب آهن و افزایش احتمال خونریزی به کم­ خونی ناشی از کمبود آهن دامن می ­زند.

خستگی مفرط و روحیه­ ی پایین

خستگی و روحیه­ ی پایین دو نمونه از اولین علائم کمبود ویتامین ث هستند. این علائم حتی قبل از بروز کمبود کامل ظاهر می­شود. با این­که خستگی و کج­ خلقی یکی از اولین علائمی است که ظاهر می­ شود، معمولا بعد از چند روز مصرف کافی یا ظرف ۲۴ ساعت مصرف مکمل قوی برطرف می­ شود. خلاصه خستگی مفرط و بدخلقی حتی با میزان پایین تا عادی ویتامین ث ظاهر می ­شود اما با مصرف کافی ویتامین ث فورا برطرف می­ گردد.

افزایش بی­ رویه­ ی وزن

ویتامین ث با تنظیم آزادسازی چربی از سلول­ های چربی، کاهش هورمون­ های استرس و کاهش التهاب از بدن دربرابر چاقی مفرط محافظت می­ کند. تحقیقات نشان می­ دهد همواره بین مصرف پایین ویتامین ث و چربی اضافه ­ی بدن ارتباط وجود دارد اما معمولا نیست این رابطه­ علی و معلولی است یا خیر.

جالب است بدانید پایین بودن میزان ویتامین ث در خون، حتی در افرادی که وزن عادی دارند، با افزایش میزان چربی شکم در ارتباط است. با این­که چربی اضافه ­ی بدن به تنهایی برای تشخیص کمبود ویتامین ث کافی نیست، بررسی آن بعد از کنار زدن سایر عوامل ضرری ندارد. خلاصه مصرف پایین ویتامین ث با افزایش چربی بدن در انسان در ارتباط است اما ممکن است سایر عوامل، مانند کیفیت رژیم غذایی، در این امر دخیل باشد.

التهاب مزمن و استرس اکسیداتیو

ویتامین ث یکی از مهم­ترین آنتی­ اکسیدان­ های محلول در آب بدن به شمار می ­رود.
این ویتامین با بی­اثر کردن رادیکال­ های آزاد که که باعث استرس اکسیداتیو
و التهاب در بدن می­ شود مانع از آسیب سلولی می­ شود.
التهاب و استرس اکسیداتیو در بروز بسیاری از بیماری­ های مزمن،
مانند بیماری قلبی و دیابت، دخیل ند بنابراین کاهش این مشکلات سودمند خواهد بود.

مصرف پایین ویتامین ث منجر به افزایش التهاب و استرس اکسیداتیو می ­شود
و خطر بیماری قلبی را بالا می ­برد. نتایج یک تحقیق نشان داد
احتمال بروز بیماری قلبی در افرادی که میزان ویتامین ث در خون آن­ها پایین است،
حتی اگر دچار کمبود این ویتامین نباشند
، ظرف ۱۵ سال ۴۰% بیشتر از کسانی است که میزان کافی از این ویتامین را در خون دارند.
خلاصه مصرف منظم آنتی ­اکسیدان­ هایی نظیر ویتامین ث برای سلامتی مفید است.
درحالی­که مصرف پایین آن خطر التهاب و استرس اکسیداتیو را افزایش می ­دهد.

 


دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

دکتر رضا اطمینانی با ارائه روش های اصولی در تغذیه و میزان و نحوه غذا خوردن افراد می تواند نقش مهمی در رسیدن افراد به سلامت جسمی و روحی داشته باشد .

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.


مطالب پیشنهادی :

علت لاغری و ریزش مو

رژیم غذایی مناسب برای رفع دردکمر

مصرف بیش از اندازهٔ میوه مضر است؟

رژیم شیر چیست ؟

 رژیم غذایی پراز چربی و افسردگی

علائم شایع کمبود ویتامین ث (C) (بخش اول)

علائم شایع کمبود ویتامین ث (C) (بخش اول)

علائم شایع کمبود ویتامین ث (C) (بخش اول)

ویتامین ث (C) یکی از مواد مغذی ضروری است که باید به­ منظور جلوگیری از کمبود مرتبا مصرف شود.
با این­که کمبود ویتامین ث در کشورهای توسعه ­یافته به­دلیل در دسترس بودن محصولات تازه و اضافه کردن ویتامین ث به برخی غذاها و مکمل ­ها نسبتا نادر است،
باز هم تقریبا ۷% از جمعیت بزرگسالان را تحت­ الشعاع قرار داده است.
ازجمله علائم شایع کمبود ویتامین ث می­توان به رژیم غذایی ناسالم، اعتیاد به الکل، بی­ اشتهایی عصبی، چند بیماری روانی، مصرف سیگار و دیالیز اشاره کرد.
درحالی­ که چند ماه طول می­ک شد تا علائم کمبود شدید ویتامین ث ظاهر شود، باید مواظب چند نشانه­ ی خفیف بود.

۷ مورد از علائم شایع کمبود ویتامین ث (C)

۱. زمخت و ناهموار شدن پوست

ویتامین ث در تولید کلاژن، پروتئینی که در بافت­ های پیوندی مانند پوست، مو، مفصل، استخوان و عروق به وفور وجود دارد، نقش کلیدی ایفا می ­کند.
اگر میزان ویتامین ث در بدن پایین باشد، نوعی بیماری پوستی به نام کراتوزیس پیلاریس رخ می ­دهد.
در این وضعیت، پوست پشت بازو، ران یا باسن به دلیل تشکیل پروتئین کراتین در منافذ «پوست مرغی» می­ شود.
معمولا کراتوزیس پیلاریس ناشی از کمبود ویتامین ث بعد از سه تا پنج ماه عدم دریافت ویتامین ث ظاهر می ­شود و با مصرف مکمل برطرف می­ شود.
با این حال، کراتوزیس پیلاریس دلایل متعدد دیگر نیز دارد بنابراین صرف بروز این بیماری برای تشخیص کمبود ویتامین ث کافی نیست.
خلاصه کمبود ویتامین ث می ­تواند منجر به تشکیل برآمدگی ­های کوچک شبیه به آکنه روی بازو، ران یا باسن شود.
با این وجود، این برآمدگی ­ها به­تنهایی برای تشخیص کمبود کافی نیست.

علائم شایع کمبود ویتامین ث (C) (بخش اول) | متخصص تغذیه اصفهان

۲. پیچ خوردن موی بدن

کمبود ویتامین ث باعث نقص در تشکیل ساختار پروتئین موی در حال رشد می­ شود.
درنتیجه، مو به­ صورت خمیده یا پیچیده رشد می ­کند. پیچ خوردن مو یکی از علائم کمبود ویتامین ث است.
اما ممکن است بارز نباشد زیرا احتمال ریزش موهای آسیب ­دیده بالاست.
در اغلب مواد، ناهنجاری مو ظرف یک ماه درمان با میزان کافی ویتامین ث برطرف می­ شود.
خلاصه خمیدگی و پیچش غیرعادی مو یکی از علائم کمبود ویتامین ث است اما ممکن است تشخیص آن دشوار باشد زیرا موهای آسیب­ دیده می ­ریزد.

۳. فولیکول مو به رنگ قرمز روشن درمی ­آید

فولیکول­ های مو روی سطح پوست دارای عروق بسیار ریز هستند که خون و مواد مغذی را به این ناحیه می ­رساند.
اگر بدن دچار کمبود ویتامین ث باشد، این عروق کوچک آسیب­ پذیر و به راحتی پاره می­ شوند.
درنتیجه، دور فولیکول مو لکه­ های کوچک قرمز رنگ دیده می­ شود.
به این وضعیت، خونریزی پریفولیکولار می­ گویند که علامت بارز کمبود ویتامین ث است.
معمولا مصرف مکمل ویتامین ث ظرف دو هفته باعث برطرف شدن این مشکل می­ شود.
خلاصه فولیکول ­های مو عروق ریز بسیاری دارند که ممکن است در اثر کمبود ویتامین ث پاره و دور فولیکول­ ها لکه­ های قرمز دیده شود.

۴. قاشقی شدن ناخن ­ها با لکه یا خطوط قرمز

در این وضعیت ناخن به حالت مقعر درمی­ آید و اغلب نازک و شکننده است.
قاشقی شدن ناخن بیشتر به کم­ خونی ناشی از کمبود آهن برمی­ گردد اما به کمبود ویتامین ث هم مربوط است.
همچنین ممکن است در اثر کمبود ویتامین ث به دلیل ضعیف شدن عروق که به­ راحتی پاره می­ شوند، لکه ­های قرمز یا خطوط عمودی در ناخن دیده شود که خونریزی اسپلینتر نام دارد.
با این­که ظاهر ناخن­ های دست و پا می ­تواند به تشخیص احتمال کمبود ویتامین ث کمک کند، یادتان باشد برای تشخیص کافی نیست.
خلاصه کمبود ویتامین ث با قاشقی شدن ناخن­ ها و خطوط یا لکه­ های قرمز زیر ناخن در ارتباط است.

۵. پوست خشک و آسیب ­دیده

پوست سالم، به ­خصوص در اپیدرم (یا لایه­ ی بیرونی پوست)، حاوی مقادیر بالای ویتامین ث است.
ویتامین ث با محافظت از پوست دربرابر آسیب اکسایشی ناشی از نور خورشید و قرار گرفتن در معرض آلودگی­ هایی نظیر دود سیگار یا اوزون پوست را سالم نگه می ­دارد.
همچنین به تشکیل کلاژن کمک می ­کند که پوست را جوان و شاداب نگه می­ دارد.

مصرف بالای ویتامین ث کیفیت پوست را بالا می­ برد درحالی­که مصرف پایین آن خطر خشکی و چین و چروک پوست را تا ۱۰% افزایش می ­دهد.
با این­که پوست خشک و آسیب­دیده می­تواند ازجمله علائم کمبود ویتامین ث باشد،
در اثر عوامل مختلف دیگر نیز رخ م ی­دهد بنابراین این علامت به­تنهایی برای تشخیص کمبود ویتامین ث کافی نیست.
خلاصه مصرف پایین ویتامین ث باعث خشک و آفتاب­ سوختگی پوست می­ شود.
اما ممکن است این علائم به دلایل مختلف دیگر نیز رخ دهد.

۶. کبودی

زمانی که رگ­ های زیر پوست پاره شوند و خون به قسمت­ های اطراف نشت کند، کبودی رخ می­ دهد.
کبود شدن پوست با کوچک ­ترین ضربه ازجمله علائم کمبود ویتامین ث است زیرا تولید ضعیف کلاژن منجر به ضعیف دن عروق خون می­ شود.

ممکن است کبودی ناشی از کمبود ویتامین ث بخش زیادی از بدن را بپوشاند یا به­شکل نقطه ­های کوچک بنفش زیر پوست ظاهر شود.
کبود شدن با کوچک­ترین ضربه یکی از اولین علائم بارز کمبود ویتامین ث است و میزان ویتامین ث در بدن باید تحت آزمایشات بیشتر قرار بگیرد.
خلاصه کمبود ویتامین ث باعث ضعیف شدن رگ می­ شود. درنتیجه، بدن با کوچک­ترین آسیب کبود می­ شود.
در اغلب مواد، این علامت یکی از اولین نشانه ­های آشکار کمبود ویتامین ث است.

۷. جای زخم به کندی التیام پیدا می­ کند

از آن­جایی­ که کمبود ویتامین ث نرخ تشکیل کلاژن را کند می­ کند، زخم­ ها دیرتر درمان می­ شوند.
تحقیقات نشان می ­دهد احتمال کمبود ویتامین ث در افرادی که روی پا زخم مزمن دارند بیشتر از کسانی که این مشکل را ندارند.

حتی ممکن است در موارد شدید کمبود ویتامین ث زخم­ های قدیمی دوباره سر باز کند و خطر عفونت را بالا ببرد.
به تاخیر افتادن التیام زخم یکی از علائم پیشرفته­ ی کمبود ویتامین ث است
و معمولا تا زمانی­که فرد چندین ماه دچار کمبود نباشد، ظاهر نمی­ شود.
خلاصه کمبود ویتامین ث در تشکیل بافت اختلال ایجاد می ­کند.
درنتیجه، جای زخم به ­کندی درمان می­ شود.
این علامت جزو نشانه ­های پیشرفته­ ی کمبود است بنابراین سایر علائم زودتر مشاهده می ­شود.

این مطلب ادامه دارد…


دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

دکتر رضا اطمینانی با ارائه روش های اصولی در تغذیه و میزان و نحوه غذا خوردن افراد می تواند نقش مهمی در رسیدن افراد به سلامت جسمی و روحی داشته باشد .

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.


مطالب پیشنهادی :

علت لاغری و ریزش مو

رژیم غذایی مناسب برای رفع دردکمر

مصرف بیش از اندازهٔ میوه مضر است؟

رژیم شیر چیست ؟

 رژیم غذایی پراز چربی و افسردگی

رژیم فیبر یا F factor چیست؟

رژیم فیبر یا F factor چیست؟

رژیم فیبر یا F factor چیست؟

درباره رژیم فیبر یا F factor چیزی شنیده‌اید؟ این رژیم سه وعده غذایی و یک میان‌وعده دارد. اگر به‌دنبال تناسب اندام مداوم هستید و از رژیم‌های رنگارنگ و بی‌نتیجه خسته شده‌اید، خوب است که نگاهی به رژیم غذایی فیبر بیندازید. اف‌ ـ فَکتور یا همان رژیم فیبر سرشار از فیبر است و به کاهش وزن شما کمک شایانی می‌کند. مزیت آن هم به معقول‌بودنش است؛ یعنی در این رژیم، خبری از غذاهای عجیب‌وغریب و دستورهای سخت نیست. در ادامه، درباره رژیم فیبر بیشتر می‌خوانید.

رژیم فیبر را بشناسید

رژیم فیبر برنامه‌ای معقول دارد که طی آن غذاهای مفید و پرخاصیت را نوش‌جان می‌کنید. در این رژیم، همه‌چیز مطابق با عادت‌ها و نیازهای شخصی‌تان پیش می‌رود. تانیا زاکربروت (Tanya Zuckerbrot) متخصص تغذیه‌ و طراح رژیم فیبر است. زاکربروت ادعا می‌کند که بیش از ۱۷۵ هزار نفر در سال‌های اخیر، از رژیم او استفاده کرده‌اند و شرکتش در کنار برنامه غذایی، مکمل‌های حاوی فیبر و غذاهای آماده هم در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد. البته رژیم فیبر با تمرکز بر بالابردن فیبر در برنامه غذایی به افراد زیادی در راستای کاهش وزن کمک کرده است، اما منتقدانی هم دارد.

گزارشی در روزنامه نیویورک‌تایمز به چاپ رسیده است که نشان می‌دهد برخی از مشتریان رژیم فیبر اعلام نارضایتی‌هایی کرده‌اند. آنها معتقد بوده‌اند که این سبک از برنامه غذایی برایشان مشکلات جسمانی به وجود آورده است. به‌گفته آنها، رژیم F می‌تواند در بلندمدت، موجب بروز عادت‌های غذایی نادرست شود. اجازه بدهید که با بررسی همه‌جانبه این سبک از رژیم، به هویت و کارکرد دقیقش پی ببریم.

رژیم فیبر یا F factor چه برنامه‌ای است و چه می‌کند؟

این رژیم بر مصرف فیبر تمرکز دارد؛‌ یعنی حجم عمده‌ای از برنامه غذایی هر فرد را با فیبرها پر می‌کند. شاید بپرسید که فیبر چه خاصیت جادویی و مهمی دارد؟ فیبر کربوهیدراتی غیرقابل‌هضم است که در بهترین مواد مغذی یافت می‌شود، یعنی:

سبزیجات؛
حبوبات؛
دانه‌ها؛
غلات کامل؛
انواع آجیل.
تانیا زاکربروت (Tanya Zuckerbrot) که متخصص تغذیه‌ای در نیویورک است، سال‌ها با بیماران مبتلا به دیابت و بیماری های قلبی سروکار داشته است. او در معاینه و ملاقات با بیمارهای مختلف دریافته است که مصرف فیبرِ بیشتر در برنامه غذایی به مدیریت سطح قند خون و کاهش کلسترول کمک می‌کند. این تغییرات زمینه کاهش وزن را هم به‌ وجود می‌آورند. ویژگی مهم دیگر رژیم فیبر یا F factor القای احساس سیری است؛ یعنی با مصرف کالری‌های کمتر، احساس گرسنگی هم به شما دست نمی‌دهد. پس بدون اینکه گرسنه شوید، یک رژیم غذایی سالم دارید و وزنتان هم کم می‌شود.

متخصص تغذیه اصفهان | رژیم فیبر یا F factor چیست؟

برنامه رژیم فیبر چگونه است؟

برنامه رژیم فیبر حاوی سه وعده غذایی و یک میان‌وعده است و در آن مقادیر زیادی کربوهیدرات سالم و پروتئین بدون چربی وجود دارد. البته گاهی هم اجازه مصرف غذاها و نوشیدنی‌های متفرقه داده می‌شود. برای اینکه در بلندمدت، نتیجه خوبی از رژیم فیبر بگیرید، نباید گروه‌های غذایی مختلف را با هم از برنامه‌تان حذف کنید. چیزی که مهم است، کم‌کردن مقدار کلی کربوهیدرات مصرفی شماست. در رژیم فیبر خبری از شمارش کالری‌ها نیست، اما باید به میزان مصرف کربوهیدرات‌ها دقت شود. البته شمارش کربوهیدرات‌ها به‌طور غیرمستقیم، خبر از تعداد کالری‌ها هم می‌دهد. هر گرم کربوهیدارت حاوی ۴ کالری است. با کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها، میزان کالری هم پایین خواهد آمد. البته یادتان باشد که محدودکردن مصرف کربوهیدرات‌ها دائمی نیست.

مرحله اول رژیم فیبر

برای دو هفته طراحی می‌شود. ابداع‌کننده آن مدعی است که پس از گذشت دو هفته، حدود ۲ تا ۳ کیلو از وزن کم می‌شود. در مراحل بعدی رژیم، مواد غذایی حاوی کربوهیدرات هم به‌تدریج به برنامه غذایی بازمی‌گردند. با پشت‌‌سرگذاشتن مرحله سوم، تناسب اندامتان به‌حالت تثبیت می‌رسد. نمونه‌ای از برنامه غذایی رژیم فیبر را در ادامه مشاهده می‌کنید:

شروع کاهش وزن: مصرف ۳۵ گرم فیبر و کمتر از ۳۵ گرم کربوهیدرات در ۳ وعده غذایی روزانه؛
تداوم کاهش وزن: مصرف دست‌کم ۳۵ گرم فیبر و کمتر از ۷۵ گرم کربوهیدرات در ۶ وعده غذایی روزانه (میان‌وعده‌ها اضافه می‌شوند)؛
تثبیت کاهش وزن: مصرف دست‌کم ۳۵ گرم فیبر و کمتر از ۱۲۵ گرم کربوهیدرات در ۹ وعده غذایی روزانه (میان‌وعده‌ها اضافه می‌شوند).

میزان فیبر مصرفی در رژیم F چقدر است؟

در هر مرحله از این رژیم غذایی، باید دست‌کم ۳۵ گرم فیبر به‌طور روزانه مصرف شود. این عدد اختیاری نیست. دستورالعمل‌های رژیم غذایی آمریکایی مصرف ۲۵ تا ۳۵ گرم از فیبر را در هر روز، به بزرگ‌سالان پیشنهاد می‌دهد. ۶ گرم از این فیبر باید محلول باشد؛ یعنی در آب حل شود و در روده حالتی ژله‌ای به خود بگیرد. ژله‌ای‌شدن فیبر در روده به حرکات منظم آن کمک می‌کند. البته میزان مصرف فیبر به سن و جنسیت هم بستگی دارد.

باوجوداینکه مصرف فیبر برای داشتن بدنی سالم به‌شدت توصیه می‌شود، اما در بیشتر نقاط دنیا، افراد به‌اندازه کافی از آن استفاده نمی‌کنند؛ پس اضافه‌کردن ۳۵ گرم فیبر در روز اول رژیم، احتمالا کار دشواری خواهد بود. مؤسسه پژوهش‌های سرطان آمریکا مصرف ۳۰ گرم فیبر در روز را توصیه می‌کند. دریافت رقمی بین ۲۵ تا ۳۵ گرم فیبر از کل مواد غذایی مصرفی روز عدد معقولی به نظر می‌رسد.

مواد غذایی مصرفی در رژیم F چیست؟

در رژیم فیبر، تأکیدی بر حذف هیچ ماده غذایی خاصی نیست؛ اما اضافه‌کردن فیبر با مصرف موادی مانند میوه ها، انواع لوبیا، سبزیجات و غلات کامل در دستور کار است. در مرحله اول رژیم، از شما خواسته می‌شود تا مصرف نشاسته و سبزیجات نشاسته‌ای (سبزیجات حاوی کربوهیدرات مانند چغندر) را محدود کنید. علاوه‌ بر این، استفاده از گوشت‌های چرب و بیشتر لبنیات هم در دو هفته اول، باید محدود شود.

بعد از پشت‌سرگذاشتن مرحله نخست، در مراحل دوم و سوم رژیم فیبر، محدودیت‌های چندانی برای مصرف مواد مختلف غذایی وجود ندارد؛ اما همچنان لازم است که دست‌کم ۳۵ گرم فیبر مصرف کنید و کربوهیدرات‌های مصرفی‌تان را کنترل کنید. مواد زیر حاوی مقادیر قابل‌توجهی فیبر هستند:

حبوبات:

نخود فرنگی، عدس، نخود، انواع لوبیا؛
غلات کامل: بلغور، جو، نان کامل، غلات صبحانه پر از فیبر، پاستا با آرد گندم کامل، ذرت بوداده؛
میوه‌ها: سیب، گلابی، تمشک، انجیر، پرتقال، موز، خرما، گواوا؛
بهترین سایت‌های خرید میوه؛ سفارش سریع میوه تازه به قیمت ارزان تره‌بار

سبزیجات:

کنگرفرنگی، آووکادو، سیب زمینی شیرین، کدو حلوایی، زردک یا هویج وحشی، کدو مسمایی؛
آجیل و دانه‌ها: تخمه کدوحلوایی، دانه چیا، تخمه آفتابگردان، تخم کتان، بادام، پسته، فندوق، بادام زمینی، گردو.
حتی اگر از رژیم فیبر استفاده نمی‌کنید،
باز هم در انتخاب مواد غذایی دقت به‌ خرج بدهید و مواد را بدون تغییر و دست‌کاری زیاد مصرف کنید؛
مثلا به‌جای سبزیجات سرخ‌شده، آنها را بپزید یا به‌جای آب‌پرتقال، خود میوه را کامل نوش‌جان کنید.

اثرگذاری رژیم فیبر جدی و حقیقی است؟

با وجود انواع رژیم‌های غذایی، شاید شما هم به نتیجه برخی از آنها شک کنید و احساس‌تان این باشد. که همگی تبلیغاتی پوچ و توخالی هستند. رژیم فیبر در ظاهر گزینه معقولی است. غیر از محصولات جانبی و مکمل‌هایی که در ارتباط با آن فروخته می‌شود، خود رژیم منطقی و مناسب به ‌نظر می‌رسد. چرا؟ چون حاوی مواد مفیدی است که افراد را به خوردن غذاهای سالم، بدون دست‌کاری‌هایی نظیر فراوری‌کردن، تشویق می‌کند.

وجود مواد سالم و مقوی در این رژیم، هم به کاهش وزن کمک می‌کند و هم سلامت افراد را بهبود می‌بخشد. وجود سبزیجات، میوه‌ها، غلات و حبوبات در یک رژیم غذایی جالب‌توجه است. داشتن نیم‌نگاهی به رژیم فیبر، فکر بدی نیست: غذاهایی سالم مصرف خواهید کرد، کربوهیدرات کمتری به بدنتان وارد می‌شود و می‌توانید بدون وجود محدودیت‌های رژیم‌های دیگر، برنامه تغذیه‌ای‌تان را مناسب و خوشایند پیش ببرید.

در آخر

رژیم فیبر یا F factor به شما یاد می‌دهد که مواد غذایی مفید را وارد رژیمتان کنید. خوبی آن در تنوعی است. که در اختیارتان می‌گذارد؛ چون مواد حاوی فیبر گوناگونی وجود دارند که می‌توانند وارد وعده‌های صبحانه، ناهار و شامتان شوند.

 


دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

دکتر رضا اطمینانی با ارائه روش های اصولی در تغذیه و میزان و نحوه غذا خوردن افراد می تواند نقش مهمی در رسیدن افراد به سلامت جسمی و روحی داشته باشد .

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.


مطالب پیشنهادی :

علت لاغری و ریزش مو

رژیم غذایی مناسب برای رفع دردکمر

مصرف بیش از اندازهٔ میوه مضر است؟

رژیم شیر چیست ؟

 رژیم غذایی پراز چربی و افسردگی

رژیم غذایی کاهش کلسترول خون

مواد غذایی انرژی‌زا برای رفع خستگی

فواید خوردن ماهی

اصول تغذیه سه ماهه دوم بارداری

پرهیزات غذایی در دوران بارداری

چرا باید زود شام بخوریم ؟

چرا باید زود شام بخوریم ؟

فواید شام خوردن قبل از ساعت ۷؛ چرا باید زود شام بخوریم ؟

آیا همیشه، از قبل، برنامه غذایی روزتان را تعیین می‌کنید. و امروز هم این برنامه ریزی را انجام داده‌اید؟ به برنامه‌تان نگاهی دیگر بیندازید. ممکن است هنگام برنامه‌ریزی، یک موضوع مهم را از قلم انداخته باشید که تأثیر بسزایی در سلامتی شما دارد. درواقع زمان غذاخوردن به‌اندازه نوع غذای مصرفی مهم است. شام خوردن قبل از ساعت ۷ می‌تواند تأثیر زیاد و شگفت‌آوری بر سلامتی‌تان داشته باشد. سال‌هاست که متخصصان تغذیه تأکید کرده‌اند نه‌تنها باید شامتان مختصر باشد. بلکه آن را هم باید زودهنگام مصرف کنید؛ اما آیا این کار فایده‌ای هم دارد؟ در ادامه این مقاله  موضوع چرا باید زود شام بخوریم را بررسی می‌کنیم.

بدن‌ ما ساعت واقعی ندارد، اما نوعی ریتم درونی دارد که بر اساس آن، بدن تمام عملکردهای اصلی خود را تنظیم می‌کند. این ساعت درونی که به «ساعت زیستی» معروف است. به بدن در هماهنگ‌شدن با تغییرات زیست‌محیطی، خواب و فعالیت‌هایی مانند خوردن غذا و هضم آن کمک می‌کند. بنابراین زمان بندی وعده‌های غذایی‌تان بر تنظیم وزن و سوخت و ساز بدن، سلامت قلب و همچنین چرخه خواب اثرگذار است.

۱. کاهش وزن

متخصصان بر این باورند که مصرف غذا در بازه زمانی ۶ صبح تا ۷ عصر، مقدار کلی کالری دریافتی بدن را تا حد چشمگیری کاهش می‌دهد. علت این مسئله این است که با کاهش مدت‌زمان مصرف مواد خوراکی در روز، کالری کمتری مصرف خواهید کرد. در ضمن زمان بیشتری در شب، سبک می‌مانید و بدن آن‌قدر فرصت دارد تا به وضعیت کتوزیس (ketosis) برسد و از چربی‌های آن کاسته شود. کتوزیس وضعیت طبیعی بدن است و معمولا زمانی رخ می‌دهد که بدن سوخت خود را فقط از چربی‌ها می‌گیرد؛ به عبارت دیگر، انرژی آن با مصرف چربی‌‌های ذخیره‌شده تأمین می‌شود.

دکتر روپالی داتا (Rupali Dutta) متخصص تغذیه بالینی می‌گوید:

«مصرف زودهنگام شام برای هضم غذا خوب است و هرچیزی که برای هضم بهتر غذا خوب باشد به کاهش وزن کمک می‌کند. وضعیت بدن وابسته به حرکت خورشید است؛ بنابراین هرچه دیرتر غذا بخوریم، بیشتر احتمال دارد که غذاها در روده‌ها باقی بماند و این شرایط اثر بدی روی هضم غذا می‌گذارد. همچنین اگر شامتان را زود بخورید، زودتر احساس سیری می‌کنید و بدن بهتر می‌تواند از غذای مصرفی‌ استفاده کند. این‌گونه بدن از هرچیزی که می‌خوریم، استفاده می‌کند؛ اما اگر کالری تولید‌شده به مصرف نرسد، به‌صورت چربی در بدن ذخیره می‌شود.»

۲. خواب خوب

بیش از حد غذاخوردن هنگام خواب، خطر ابتلا به سوزش معده و سوء‌ هاضمه را افزایش می‌دهد؛ درنتیجه خوابیدن دشوارتر می‌شود. متخصصان حتی درباره خوردن خوراکی‌های مختصر هنگام خواب هشدار می‌دهند. غذاخوردن در اواخر شب، بدن را در حالت هوشیاری بالا قرار می‌دهد و در ساعت زیستی آن تداخل ایجاد می‌کند. این کار همچنین مانع پایین‌آمدن دمای بدن می‌شود که برای خواب لازم است؛ اما اگر غذایتان را زودتر مصرف کنید، نه‌تنها هضم بهتر صورت می‌گیرد، بلکه خواب خوبی خواهید داشت و صبح روز بعد، پرانرژی از خواب بیدار می‌شوید.

متخصص تغذیه اصفهان | چرا باید زود شام بخوریم ؟
۳. سلامت بیشتر قلب

میهر راجپوت (Meher Rajput)، کارشناس تغذیه، عواقب دیر غذاخوردن در شب را برشمرده است. او می‌گوید: «بهتر است افرادی که به بیماری‌های دیابت، کم کاری تیروئید، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و بیماری‌های قلبی ـ عروقی مبتلا هستند، نه‌تنها شام سبکی مصرف کنند، بلکه زودهنگام آن را بخورند. ما هندی‌ها هنگام شام، خوراکی‌های سرشار از سدیم مصرف می‌کنیم؛ از عدس قرمز، پاپادوم (نوعی نان هندی) و سبزیجات گرفته تا گوشت، تمام غذاهایی را که آماده می‌کنیم، به‌نسبت نمک زیادی دارند. اگر این غذاها را شب‌ها دیروقت بخوریم، آب در بدنمان می‌ماند و نفخ می‌کنیم؛ اما بیشترین خطری که ما را تهدید می‌کند، بالارفتن فشار خون است.»

محدودکردن غذای مصرفی‌مان به ساعت‌های اولیه شب

سلامت قلب را تضمین می‌کند و بدن را از خطرات بیماری های قلبی ـ عروقی دور نگه می‌دارد. میهر می‌گوید: «موقع شام، هرچه بیشتر کربوهیدرات و سدیم مصرف کنیم، قلب و رگ‌های خونی‌مان را بیشتر در خطر ابتلا به فشار خون در شب قرار می‌دهیم. بهتر است شب‌ها از کربوهیدرات‌های پیچیده‌تر مانند جو دوسر، برنج قهوه ای و سبوس نان چاپاتی استفاده شود که گزینه‌های سالم‌تری هستند.»

فاصله دو ساعته؟

متخصصان سراسر دنیا درمورد رعایت دو ساعت فاصله بین شام و زمان خواب زیاد تأکید نکرده‌اند؛ اما افرادی که شب‌ها دیرهنگام شام می‌خورند، احتمال اینکه به فشار خون Non-dipper مبتلا شوند بسیار زیاد است. در این حالت، فشار خون نمی‌تواند در طول شب به‌درستی کم شود. در شرایط مطلوب، شب‌ها باید فشار خون حداقل ۱۰ درصد کاهش یابد تا بدن در حالت استراحت قرار گیرد. اگر فشار خون همچنان بالا بماند، خطر بیماری قلبی و در موارد حادتر، سکته قلبی وجود دارد. رعایت فاصله مناسب بین شام و ناهار می‌تواند تا حد زیادی این خطر را دور کند. اما اگر هنگام غروب یا اواخر شب احساس گرسنگی می‌کنید، گرسنه‌ماندن هم برای سلامتی خوب نیست. این وضعیت هم باعث بروز مشکلات دیگری می‌شود که ناشی از ارتباط نادرست با غذا است. در این‌گونه مواقع، می‌توانید خوراکی‌های کم‌کالری، پروتئینی و کم‌کربوهیدرات مصرف کنید.

احساس گرسنگی در شب ها

اگر بیشتر مواقع شب‌ها احساس گرسنگی می‌کنید، شاید لازم است که به رژیم غذایی روزتان دوباره نگاهی بیندازید. باید با حفظ رژیم غذایی مناسب از ساعت ۶ صبح تا ۷ شب، ترجیحا ۴ تا ۶ وعده کوچک غذا مصرف کنید. درواقع باید نیمه اول روز، به‌اندازه کافی غذا خورده باشید تا انرژی بدنتان در طول روز، به‌خوبی تأمین شده باشد. بدن فقط وقتی که با کمبود انرژی مواجه می‌شود، شما را به غذاخوردن تشویق می‌کند. پس فهمیدیم که چرا باید زود شام بخوریم.
ممکن است برای اینکه بتوانید خودتان را با شرایط جدید وفق دهید و به شام خوردن قبل از ساعت ۷ عادت کنید، چند روز طول بکشد. اگر در یک زمان مشخص غذا بخورید و به این روند پایبند باشید، می‌توانید به‌سرعت تغییر کنید.

 


دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

دکتر رضا اطمینانی با ارائه روش های اصولی در تغذیه و میزان و نحوه غذا خوردن افراد می تواند نقش مهمی در رسیدن افراد به سلامت جسمی و روحی داشته باشد .

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.


مطالب پیشنهادی :

علت لاغری و ریزش مو

رژیم غذایی مناسب برای رفع دردکمر

مصرف بیش از اندازهٔ میوه مضر است؟

رژیم شیر چیست ؟

 رژیم غذایی پراز چربی و افسردگی

رژیم غذایی کاهش کلسترول خون

مواد غذایی انرژی‌زا برای رفع خستگی

فواید خوردن ماهی

اصول تغذیه سه ماهه دوم بارداری

پرهیزات غذایی در دوران بارداری

رژیم سوپ و کاهش وزن

رژیم سوپ و کاهش وزن

رژیم سوپ و کاهش وزن

این روزها بسیاری از کسانی که هنوز با وزن دلخواه‌شان فاصله دارند. به رژیم‌های لاغری اصطلاحا «تک‌غذایی» روی می‌آورند. به این معنی که خودشان را فقط به یک نوع غذا مثلا سوپ یا نوشیدنی‌های سم‌زدا می‌بندند. و درواقع طیف وسیعی از نیازهای تغذیه‌ای بدن‌شان را نادیده می‌گیرند. بدون شک دیدن عکس‌های قبل و بعد لاغری کسانی که این رژیم‌ها را امتحان کرده‌اند. وسوسه‌کننده است و مسلما کسی را که فرضا ۱۰ کیلو اضافه‌وزن دارد، به وسوسه می‌اندازد که حداقل یک‌بار از این رژیم‌ها استفاده کند. اما توجه داشته باشید وزنی را که بر اثر رژیم‌های لاغری سریع از دست می‌دهید، برگشت‌پذیر است. و چه‌بسا که درصورت برگشت حتی بیشتر از قبل چاق شوید. بااین‌حال، بعضی از رژیم‌های لاغری سریع مثل رژیم سوپ درصورتی‌که در رژیم‌های لاغری اصولی و سالم گنجانده شوند، می‌توانند به کاهش وزن کمک کنند.

توصیه‌ی استاندارد کاهش وزن

بابت کاهش هر نیم‌کیلو وزن باید هفته‌ای ۳۵۰۰ کالری از مجموع کالری مصرفی‌تان بکاهید. پس اگر می‌خواهید هفته‌ای یک کیلو وزن کم‌ کنید، (قاعدتا باید این مقدار را به ۷۰۰۰ کالری برسانید. بنابراین کسی که درحال حاضر روزی ۲۵۰۰ کالری مصرف می‌کند، باید مقدار کالری مصرفی‌ روزانه‌اش را به ۲۰۰۰ یا ۱۵۰۰ کالری کاهش بدهد.) دراین‌میان، سوپ ازجمله غذاهای مناسبی است. که می‌توانید جهت کاهش کالری دریافتی روزانه به برنامه‌ی غذایی‌تان اضافه کنید. البته، آنچه گفته شد، فقط نوعی هدف گذاری جهت برنامه ریزی غذایی است و می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

متخصص تغذیه اصفهان | رژیم سوپ و کاهش وزن

رژیم سوپ چگونه به کاهش وزن کمک می‌کند؟

پژوهشی که در سال ۲۰۰۷ به‌مدت پنج هفته روی عده‌ای از بزرگسالانِ دارای وزن عادی انجام شد، نشان داده است. که رژیم سوپ یعنی خوردن سوپ‌های کم‌کالری پیش از غذای اصلی به کاهش وزن کمک می‌کند. در این پژوهش، یک گروه باید هر روز پیش از صرف غذای اصلی در وعده‌ی ناهار سوپ کم‌کالری می‌خوردند. اما زمان صرف سوپ در گروه دیگر به پس از غذای اصلی تغییر داده شد.

براساس نتایج پژوهش مذکور که در نشریه‌ی علمی «اَپِتایت» منتشر شد، کسانی که سوپ‌شان را پیش از صرف غذای اصلی خورده بودند. ۲۰ درصد کمتر از گروه دیگر کالری دریافت کردند و چون سوپ‌شان کم‌کالری بود. مجموع کالری دریافتی‌شان نیز کاهش یافت. پژوهشگران نهایتا به این نتیجه رسیدند. که گنجاندن سوپ در رژیم های لاغری راه‌حل مناسبی جهت کاهش کالری دریافتی است. همچنین مصرف سوپ به‌عنوان پیش‌‌غذا موجب آرام غذا خوردن می‌شود که خود راه‌حل دیگری جهت کاهش مجموع کالری دریافتی است.

رژیم سوپ را تا یک هفته امتحان کنید

یعنی پیش از صرف ناهار یا شام یک پُرس سوپ کم‌کالری بخورید و درعوض از حجم غذای اصلی‌ کم کنید. مثلا یک پیمانه سوپ سبزیجات با آب‌گوشت حاوی حدود ۴۰ کالری است. اگر به‌مدت یک هفته پیش از صرف شام سوپ بخورید و درعوض از صرف مثلا سیب‌زمینی پخته‌ی بزرگ که ۲۹۰ کالری دارد صرف‌نظر کنید. می‌توانید ۱۷۵۰ کالری انرژی کمتر دریافت کنید که معادل حدود ۰٫۲ کیلو کاهش وزن است. با صرف سوپ به‌جای یک پُرس سیب‌زمینی سرخ‌کرده نیز می‌توانید ۳۱۵۰ کالری از مجموع کالری دریافتی‌تان در هفته کم کنید که یعنی حدود نیم‌کیلو کاهش وزن.

در رژیم سوپ باید چه سوپی بخوریم؟

هر سوپی بسته به محتویاتش می‌تواند تأثیر متفاوتی داشته باشد. در پژوهشی که قبل‌تر به آن اشاره شد، انواع سوپی که شرکت‌کنندگان دریافت کردند عبارت بود از سوپ آب‌گوشت و سبزیجات، سوپ سبزیجات خردشده و سوپ پوره‌ی سبزیجات. گفتنی است. که همه‌ی این‌قبیل سوپ‌ها در کاهش کالری دریافتی مؤثرند. این درحالی است که سوپ‌های خامه‌ای یا سوپ‌های حاوی پنیر و پاستا موجب افزایش کالری دریافتی می‌شوند. مثلا یک پیمانه سوپ بروکلی با پنیر چدار می‌تواند ۲۲۰ کالری داشته باشد. پس اگر قصد کاهش وزن دارید، باید به سوپ‌های سبزیجاتی که با آب‌مرغ یا آب‌گوشت تهیه می‌شوند و چرب و پرخامه نیستند روی بیاورید.

همچنین سوپ می‌تواند به‌عنوان غذای اصلی نیز مصرف شود. سعی کنید. هفته‌ای یکی دوبار به‌جای پاستا یا گوشت و سیب‌زمینی سوپ بخورید. مثلا وقتی سوپ لوبیا درست می‌کنید، مقداری از سوپ پخته را پوره کنید و با مابقی سوپ هم‌بزنید. تا بدون اینکه نیازی به خامه یا پنیر باشد. سوپ‌تان بافتی نرم و غلیظ پیدا کند. ضمنا بهتر است در کنار سوپ به‌جای نان از سالاد استفاده کنید.

سایر نکات

نتایج مطالعات دانشکده‌ی پزشکی هاروارد نشان داده است که رژیم سوپ به کاهش وزن کمک می‌کند. اما به شرط اینکه ورزش منظم نیز فراموش نشود، چراکه در غیراین‌صورت ممکن است وزنِ از دست‌داده مجددا برگردد. ورزش نه‌تنها در تنظیم اشتها مؤثر است، بلکه همچنین موجب افزایش میزان سوخت و ساز بدن در زمان استراحت می‌شود. به این معنی که می‌توانید کالری بیشتری بسوزانید. توصیه شده است. که حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته ورزش استقامتی یا ورزش هوازی انجام بدهید. و دو روز یا بیشتر را نیز روی ورزش‌های قدرتی کار کنید تا سلامت عضلات‌تان حفظ شود.

 


دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

دکتر رضا اطمینانی با ارائه روش های اصولی در تغذیه و میزان و نحوه غذا خوردن افراد می تواند نقش مهمی در رسیدن افراد به سلامت جسمی و روحی داشته باشد .

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.


مطالب پیشنهادی :

علت لاغری و ریزش مو

رژیم غذایی مناسب برای رفع دردکمر

مصرف بیش از اندازهٔ میوه مضر است؟

رژیم شیر چیست ؟

 رژیم غذایی پراز چربی و افسردگی

رژیم غذایی کاهش کلسترول خون

مواد غذایی انرژی‌زا برای رفع خستگی

فواید خوردن ماهی

اصول تغذیه سه ماهه دوم بارداری

پرهیزات غذایی در دوران بارداری

رژیم شیر چیست ؟

رژیم شیر چیست ؟

رژیم شیر چیست ؟

رژیم شیر یکی از جدیدترین رژیم های غذایی برای کاهش وزن بوده که اخیرا محبوبیت زیادی یافته است. احتمالا درباره‌ی خواص شیر چیزهایی می‌دانید، اما درباره‌ی رژیم شیر چطور؟ در این نوشته می‌خواهیم به رژیم شیر و نحوه‌ی انجام آن بپردازیم و نظرات کارشناسان درباره‌ی این رژیم را با شما در میان بگذاریم. با ما همراه باشید. رژیم شیر چندان جدید نیست اما تازگی‌ها بیشتر از آن حرف می‌زنند و تعداد افرادی که آن را در گوگل جست‌وجو می‌کنند، افزایش یافته است. رژیم شیر در اصل خیلی عجیب است چرا که باید مصرف تمام مواد غذایی را قطع کنید و یک ماه تمام، روزانه ۲ لیتر شیر مصرف کنید.

چرا شیر؟

شیر سرشار از کلسیم است که به کاهش چربی در بدن کمک می‌کند، با این حال شیر به‌هیچ‌وجه جزو نوشیدنی های چربی سوز نیست. مهم‌ترین قسمت این رژیم آنجاست که مصرف کالری شما را به شدت کم می‌کند و از این طریق باعث کاهش وزن می‌شود. البته خوردن شیر باعث می‌شود خیلی زود احساس سیری کنید. آیا برای گرفتن این رژیم وسوسه شده‌اید؟ امیدوارم که این‌طور نباشد. اما قبل از اینکه بروید و شیر بخرید، پیشنهاد می‌کنیم نظرات این سه کارشناس غذایی را در مورد رژیم شیر مطالعه کنید:

نظر یک کارشناس تغذیه درمورد رژیم شیر

راب هابسون (Rob Hobson) کارشناس تغذیه از وب‌سایت healthspan و نویسنده‌ی کتاب «راهنمای سم زدایی در آشپزخانه» (Detox Kitchen Bible) می‌گوید: «این هم یک نمونه‌ی دیگر از رژیم‌های خیلی سخت است که آن را پیشنهاد نمی‌کنم. مصرف روزانه ۲ لیتر شیر، فقط ۱۰۰۰ کالری در روز را تأمین می‌کند. پس واضح است که وزن از دست می‌دهید. البته در کوتاه مدت این رژیم آسیبی نمی‌رساند. هر چند چنین رژیمی با داشتن عادات غذایی سالم فاصله‌ی زیادی دارد و در درازمدت تغذیه سالم خیلی بیشتر به شما کمک می‌کند.

او می‌افزاید: «در درازمدت این رژیم باعث می‌شود تا بدن از مواد مغذی مثل منیزیم، آهن، نیاسین، فولات، ویتامین C و ویتامین D و همین‌طور فیبر محروم شود. البته بعضی شرکت‌ها یک سری نوشیدنی کم کالری که حاوی مواد مغذی هستند تولید کرده‌اند که می‌توانید آنها را زیر نظر کارشناس تغذیه مصرف کنید. من این رژیم را به هر کسی توصیه نمی‌کنم. هر چند بعد از مدتی، خودتان نیز از این رژیم خسته می‌شوید.»

نظر مشاور کاهش وزن در سازمان بهداشت ملی بریتانیا

دکتر سالی نورتون (Sally Norton) مشاور کاهش وزن و مؤسس وبسایت www.vavistalife.com باور دارد که این رژیم کارآمد نیست.

«زنان زیادی به دفترم می‌آیند که از رژیم‌های مختلف خسته شده‌اند. هر بار یک رژیم را پس از دیگری امتحان می‌کنند و در نهایت افسرده می‌شوند و تصور می‌کنند مشکل از آنهاست. اگر این رژیم‌ها جواب می‌دهند چرا آمار شکست‌شان تا این حد بالاست؟»

متخصص تغذیه اصفهان | رژیم شیر چیست ؟

او با اشاره به نتایج تحقیقی که در مجله‌ی سلامتی روان چاپ شده می‌گوید «این رژیم‌ها فایده ندارند. در این تحقیق مشخص شده یک‌سوم بزرگسالان در دوره‌ای از زندگی خود رژیم گرفته‌اند. اغلب این بزرگسالان هم برای کاهش وزن تلاش کرده‌اند. پس چرا هنوز نزدیک به دو سوم جامعه دچار اضافه وزن یا چاقی هستند؟ به جز تغییرات شیمیایی که در نتیجه‌ی گرسنگی دادن به خودمان ایجاد می‌شود و از بین رفتن عزت نفس فرد در اثر تغییر مدام رژیم‌های بی‌نتیجه، این مطالعه به سه مورد از دلایل شکست رژیم های غذایی نیز اشاره می‌کند: اول اینکه، گرسنگی جواب نمی‌دهد زیرا فقط شما را خسته می‌کند و وسوسه‌ی خوردن را افزایش می‌دهد. دوم اینکه، قدرت اراده نیز محدودیت‌هایی دارد. تکیه کردن روی نیروی اراده برای لاغری به تنهایی باعث شکست می‌شود چون توان ذهنی خود را از دست می‌دهید. و سوم اینکه، باید از آن‌چه انجام می‌دهید لذت ببرید.

پس بهتر است به جای روی آوردن به چنین رژیمی، انتخاب‌های غذایی سالم‌تری داشته باشید که به نظرتان واقعا خوشمزه باشند. تغذیه سالم همه چیز نیست. باید آن دسته از خوراکی های سالم را مصرف کنید که از خوردن‌شان لذت ببرید. سالم بودن غذا، لزوما به معنای بی‌مزه بودن نیست. هزاران دستور‌آشپزی برای غذاهای سالم و خوشمزه وجود دارد.

نظر متخصص اختلالات غذایی

الکسیا دمپسی (Alexia Dempsey)، متخصص اختلالات غذایی از بیمارستان پریوری (Priory) لندن می‌گوید «شاید این رژیم وسوسه‌کننده به نظر برسد و خیال کنید می‌توانید به کاهش وزنی که آرزویش را دارید، برسید اما می‌تواند اثرات منفی روانی داشته باشد. داشتن سبک زندگی درست و عاقلانه، نیازمند انگیزه و سازمان‌دهی است و رژیم‌های محدودکننده‌ی کوتاه‌مدت، شانسی برای موفقیت ندارند. این موضوع به چرخه‌ی رژیم غذایی شما و در نتیجه به عزت‌نفس‌تان آسیب می‌زند و اوضاع را بدتر می‌کند.»

آلکسیا توضیح می‌دهد «در مقابل، تجربه به ما نشان داده که تغییرات کوچک در زندگی می‌تواند اثربخش و دلگرم‌کننده باشند. هر چند می‌توانید زیر نظر پزشک از بعضی رژیم‌های محدودکننده برای درمان چاقی استفاده کنید اما این رژیم‌ها برای بیشتر مردم مفید نیستند. افراد چاق نیاز دارند در کنار رژیم غذایی از کمک‌های روان درمانی نیز بهره ببرند. باید به آنها کمک کرد تا عامل چاقی خود را بشناسند و رفتارهای غذایی مضر را تغییر دهند.»

 


دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

دکتر رضا اطمینانی با ارائه روش های اصولی در تغذیه و میزان و نحوه غذا خوردن افراد می تواند نقش مهمی در رسیدن افراد به سلامت جسمی و روحی داشته باشد .

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.


مطالب پیشنهادی :

علت لاغری و ریزش مو

رژیم غذایی مناسب برای رفع دردکمر

مصرف بیش از اندازهٔ میوه مضر است؟

نکات نوشیدن شیر

 رژیم غذایی پراز چربی و افسردگی

رژیم غذایی کاهش کلسترول خون

مواد غذایی انرژی‌زا برای رفع خستگی

فواید خوردن ماهی

اصول تغذیه سه ماهه دوم بارداری

پرهیزات غذایی در دوران بارداری

رژیم غذایی سم زدایی چیست؟

رژیم غذایی سم زدایی چیست؟

رژیم غذایی سم زدایی چیست؟

امروزه در بسیاری از مجلات و وب‌سایت‌ها به‌طور گسترده‌ای شاهد تبلیغات رژیم سم ‌زدایی هستیم. انواع رژیم سم ‌زدایی ۳روزه و ۷‌روزه با وعده کاهش وزن، افزایش سلامت و سایر فواید وجود دارند. بیشترِ برنامه‌های رژیم سم ‌زدایی بر محدودیت چشمگیر کالریِ دریافتی و مصرف آب‌میوه‌ها و اسموتی‌ها استوارند. اما بر اساس اظهارات بسیاری از متخصصان تغذیه، رژیم‌های سم‌‌زدایی ریشه علمی ندارند و حتی ممکن است. این رژیم‌های غذایی تأثیری معکوس داشته باشند و فرد را با اضافه‌وزن یا سوءتغذیه مواجه کنند. در این مطلب، رژیم غذایی سم زدایی چیست؟ آشنا می‌شویم.

رژیم غذایی سم زدایی چیست؟ از کجا آمده است؟

ایده سم‌‌زدایی به هزاران سال قبل بازمی‌گردد. بر اساس برخی منابع، فرایند سم‌زدایی در دوران مصر باستان و در آیین‌های مذهبی سرخ‌پوستان آمریکایی دیده شده است. رهایی بدن از سموم و افزایش سلامتی ایده جذابی به نظر می‌آید. اما متأسفانه این نظریه از شواهد علمی قوی برخوردار نیست.

در علم پزشکی، اصطلاح «سم‌زدایی» نوعی فرایند است که در آن، بدن از الکل و داروها و سموم پاک می‌شود. درمان‌های سم‌زدایی در بیمارستان‌ و تحت‌نظر پزشک با استفاده از داروها یا سایر درمان‌ها انجام می‌شود. منتها نظریه رژیم سم ‌زدایی متفاوت است. بسیاری از این نظریه‌ها به رهایی بدن از سمومی اشاره دارند که در زندگی روزمره با آنها روبه‌رو می‌شویم. این سموم بیشتر شامل حشره‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها، ترکیباتی شیمیایی حاصل از بسته‌بندی غذاها، شوینده‌ها، افزودنی‌های غذایی، فلزات سنگین، آلودگی‌های موجود در هوا، دارو و سیگار است.

بسیاری از برنامه‌های سم‌زدایی ادعای خروج این ضایعات از بدن را دارند که نتیجه‌شان افزایش انرژی، پوستی شفاف، کاهش وزن و سایر مزایاست. متأسفانه پژوهش‌های بالینیِ باکیفیت و مستقلی در حمایت از این ادعاها وجود ندارد.

متخصص تغذیه اصفهان | رژیم غذایی سم زدایی چیست؟

مواد غذایی مؤثر در سم‌زدایی کدام‌اند؟

نوشیدنی‌ها و غذاهای هر رژیم سم ‌زدایی می‌تواند بسیار متفاوت باشد. نویسندگان یک مقاله پژوهشی، که در سال ۲۰۱۵ در مجله تغذیه و سوخت‌وساز (Journal of Nutrition and Metabolism) چاپ شد، برخی غذاهای مؤثر در سم‌زدایی بدن را معرفی کردند. از جملۀ این غذاها می‌توان به سیر، گریپ‌فروت، رزماری و انواع چای اشاره کرد. البته این پژوهشگران به این نکته هم اشاره کردند که افراد باید وعده غذایی خود را از پزشک مجرب دریافت کنند.
بیشترِ رژیم‌های سم‌زدایی بر کاهش غذاهای فراوری‌شده مانند کالباس‌، نان‌ها و پاستاهای فراوری‌شده، غذاهای محتوی شکر و سدیم اضافی تأکید دارند. بسیاری از برنامه‌های سم‌زدایی غذاهای مصرفی‌تان را محدود به میوه‌ها، سبزیجات و گوشت بدون چربی می‌کنند. همچنین بیشترِ برنامه‌های سم‌زدایی فقط به مصرف آب‌میوه و مصرف‌نکردن غذاهای جامد محدود می‌شوند. سالم‌ترین برنامه‌های سم‌‌زدایی اجازه می‌دهند شما غذاهای مختلف را از تمامی گروه‌های غذایی دریافت بکنید.

این گروه‌های غذایی شامل این موارد است:

میوه‌ها؛
سبزیجات؛
غلات کامل؛
روغن‌های سالم؛
غذاهای پروتئینی؛
لبنیات بدون چربی یا کم‌چرب.

مزایا و معایب رژیم سم زدایی را بشناسید

بسیاری از دنبال‌کنندگان، این رژیم را به‌خاطر کاهش وزنِ سریع انتخاب می‌کنند. البته معمولا نمی‌توان با برنامه‌های کوتاه‌مدت وزن کم کرد. ولی می‌توانید مقداری از وزن آب بدنتان را با رژیم سم‌ زدایی با کربوهیدرات پایین کاهش بدهید. مزیت دیگر این برنامه‌ها کوتاه‌مدت‌بودن آنهاست. یک برنامه سم‌‌زدایی ۳روزه شاید برای برخی عملی‌تر باشد و بتواند گامی به‌سمت ایجاد عادت‌های سالم‌تر در سبک زندگی افراد باشد.
یک پژوهش نشان داد که رژیم‌های سم‌زدایی معمولا به‌خاطر کالری پایین، در کوتاه‌مدت مؤثرند؛ اما پس از بازگشت به رژیم غذایی عادی، معمولا تأثیرات آنها از بین می‌رود و دوباره وزن فرد افزایش می‌یابد. اگر رژیم سم ‌زدایی کالری پایینی داشته باشد، احتمالا پس از آن میل فرد به پرخوری دوباره وزنش را افزایش می‌دهد. تحقیقات نشان داده‌اند وقتی یک رژیم غذایی خیلی محدودکننده باشد، فرد خودش را بیشتر در معرض پرخوری و افزایش وزن قرار می‌دهد.

مقایسه رژیم سم ‌زدایی با سایر رژیم‌ها

به‌طور کلی، رژیم‌های سم‌زدایی، نسبت به سایر رژیم‌ها یا توصیه‌های متخصصان تغذیه، مزیت چندانی ندارند. از نظر هم‌خوانی با دستورالعمل وزارت کشاورزی آمریکا (USDA)، بیشترِ رژیم‌های سم‌زدایی نمی‌توانند درشت‌مغذی‌ها (چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها) یا ریزمغذی‌های (ویتامین‌ها و مواد معدنی) موردنیاز بدن را تأمین بکنند. حتی اگر این رژیم‌های غذایی کالری موردنیاز را تأمین بکنند. بازهم ممکن است فرد را با کمبود کربوهیدرات، لبنیات، و بسیاری از پروتئین‌‌ها و چربی‌های سالم مواجه بکنند.

بسیاری از رژیم‌های محبوب چند سال اخیر (مثل رژیم اتکینز و رژیم سواحل جنوبی) مانند رژیم سم ‌زدایی با یک مرحله محدودکننده شروع می‌شوند. برای مثال، رژیم اتکینز با حذف تقریبا همه کربوهیدرات‌ها آغاز می‌شود، اما این رژیم‌ها بر خلاف رژیم سم ‌زدایی برنامه‌ای دارند که به‌مرور تبدیل به یک رژیم درازمدت سالم‌تر می‌شوند و تمامی گروه‌های غذایی را دربرمی‌گیرند.

جایگزینی سالم برای رژیم سم ‌زدایی

اگر احساس سنگینی و سستی می‌کنید، چرا یک برنامه کوتاه‌مدت سالم برای سم‌زدایی را دنبال نمی‌کنید؟ تلاش کنید ۷ روز مصرف غذاهای ناسالم را کاهش دهید. و به‌جای آن روی غذاهای مغذی و فراوری‌نشده تمرکز کنید. این تغییر کوتاه‌مدت در برنامه غذایی روزمره به شما این فرصت را می‌دهد تا میوه‌های تازه، سبزیجات تازه، غلات کامل و روغن‌های گیاهی سالم را امتحان بکنید.

در طول دوره سم‌‌زدایی ۷‌روزه، غذاهای فراوری‌شده، لبنیات پرچرب، غلات تصفیه‌شده و غذاهای محتوی شکر، کافئین، گوشت‌های فراوری‌شده و چاشنی‌ها را حذف بکنید. همچنین در طول این دوره، بهتر است از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری بکنید. الکل در بدن بیشتر در کبد تجزیه می‌شود. بخشی از الکل به استالدهید تبدیل می‌شود. استالدهید یک ترکیب شیمیایی است که می‌تواند پیش از دفع، به سلول‌های کبد و بافت‌های بدن آسیب برساند. با حذف الکل، علاوه ‌بر کمک به استراحت کبدتان، می‌توانید تمرینی برای ایجاد عادات سالم داشته باشید.

در این دوره ۷‌روزه:

۱. غذاهای سالم بخورید

هیچ قاعده و معیار سختی برای مصرف غذایی خاص در طول رژیم ۷روزه سم‌زدایی وجود ندارد. با این حال، باید تمرکزتان را بر مصرف میوه‌ها و سبزیجاتِ سرشار از آنتی‌اکسیدان، غذاهای سرشار از فیبر مانند غلات کامل، مغزها و دانه‌ها بگذارید. البته باید این غذاها را در حد اعتدال مصرف بکنید. همچنین مصرف پروتئین‌های گیاهی و محصولات پروبیوتیک نیز در راه رسیدن به هدفتان کمکتان می‌کند.

۲. به‌اندازه کافی مایعات بنوشید

مصرف مقدار زیاد آب در دفع سموم از بدن کمکتان می‌کند. زمانی‌که در رژیم سم‌ زدایی هستید، باید حداقل ۸ لیوان آب در روز مصرف بکنید. این شامل ۱ لیوان آب در اول صبح می‌شود. همچنین افزودن آبِ لیموترش به آب می‌تواند. به شما در شروع فرایند سم‌‌زدایی کمک بکند. برخی افراد نیاز بیشتری به مایعات داشته و برخی نیاز کمتری به آن دارند. با اینکه تشنگی راهنمایی برای نیازتان به مایعات است، بهتر است با پزشکتان در مورد میزان مناسب دریافت مایعات مشورت بکنید.

۳. فعالیت‌های فیزیکی را فراموش نکنید

فعالیت‌های فیزیکی گردش خون را افزایش می‌دهند و این امر خود به دفع سموم از بدن کمک می‌کند. برای افزایش گردش خون در طول رژیم سم‌ زدایی ، می‌توانید تمرینات سبک را به برنامه روزانه‌تان بیفزایید. از جمله این اقدامات می‌توان به راه‌رفتن یا شرکت‌کردن در کلاس‌های یوگا اشاره کرد. از آنجا ‌که ممکن است در چند روز اول مشکل دریافت انرژی داشته باشید، بد نیست تمرینات ورزشی‌تان را به‌صورت کوتاه و متناوب انجام بدهید. اگر به‌طور منظم ورزش نمی‌کنید، پیش از شروع یک برنامه ورزشی با پزشک مشورت بکنید.

سخن پایانی

رژیم‌های غذاییِ مختلفی برای کاهش وزن و افزایش سلامت وجود دارند. شاید تبلیغات رژیم سم زدایی بسیار جذاب باشند؛ اما بیشترِ انواع این رژیم‌ها تأثیر چشمگیر درازمدتی ندارند. اگر می‌خواهید رژیم سم زدایی را دنبال کنید، بهتر است نوعی از آن را انتخاب کنید که مواد غذایی مختلف را در خود گنجانده باشد.

 


دکتر رضا اطمینانی

متخصص تغذیه اصفهان

دکتر رضا اطمینانی با ارائه روش های اصولی در تغذیه و میزان و نحوه غذا خوردن افراد می تواند نقش مهمی در رسیدن افراد به سلامت جسمی و روحی داشته باشد .

جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.


مطالب پیشنهادی :

علت لاغری و ریزش مو

رژیم غذایی مناسب برای رفع دردکمر

مصرف بیش از اندازهٔ میوه مضر است؟

نکات نوشیدن شیر

 رژیم غذایی پراز چربی و افسردگی

رژیم غذایی کاهش کلسترول خون

مواد غذایی انرژی‌زا برای رفع خستگی

فواید خوردن ماهی

اصول تغذیه سه ماهه دوم بارداری

پرهیزات غذایی در دوران بارداری