علائم شایع کمبود ویتامین ث (C) (بخش اول)
ویتامین ث (C) یکی از مواد مغذی ضروری است که باید به منظور جلوگیری از کمبود مرتبا مصرف شود.
با اینکه کمبود ویتامین ث در کشورهای توسعه یافته بهدلیل در دسترس بودن محصولات تازه و اضافه کردن ویتامین ث به برخی غذاها و مکمل ها نسبتا نادر است،
باز هم تقریبا ۷% از جمعیت بزرگسالان را تحت الشعاع قرار داده است.
ازجمله علائم شایع کمبود ویتامین ث میتوان به رژیم غذایی ناسالم، اعتیاد به الکل، بی اشتهایی عصبی، چند بیماری روانی، مصرف سیگار و دیالیز اشاره کرد.
درحالی که چند ماه طول میک شد تا علائم کمبود شدید ویتامین ث ظاهر شود، باید مواظب چند نشانه ی خفیف بود.
۷ مورد از علائم شایع کمبود ویتامین ث (C)
۱. زمخت و ناهموار شدن پوست
ویتامین ث در تولید کلاژن، پروتئینی که در بافت های پیوندی مانند پوست، مو، مفصل، استخوان و عروق به وفور وجود دارد، نقش کلیدی ایفا می کند.
اگر میزان ویتامین ث در بدن پایین باشد، نوعی بیماری پوستی به نام کراتوزیس پیلاریس رخ می دهد.
در این وضعیت، پوست پشت بازو، ران یا باسن به دلیل تشکیل پروتئین کراتین در منافذ «پوست مرغی» می شود.
معمولا کراتوزیس پیلاریس ناشی از کمبود ویتامین ث بعد از سه تا پنج ماه عدم دریافت ویتامین ث ظاهر می شود و با مصرف مکمل برطرف می شود.
با این حال، کراتوزیس پیلاریس دلایل متعدد دیگر نیز دارد بنابراین صرف بروز این بیماری برای تشخیص کمبود ویتامین ث کافی نیست.
خلاصه کمبود ویتامین ث می تواند منجر به تشکیل برآمدگی های کوچک شبیه به آکنه روی بازو، ران یا باسن شود.
با این وجود، این برآمدگی ها بهتنهایی برای تشخیص کمبود کافی نیست.
۲. پیچ خوردن موی بدن
کمبود ویتامین ث باعث نقص در تشکیل ساختار پروتئین موی در حال رشد می شود.
درنتیجه، مو به صورت خمیده یا پیچیده رشد می کند. پیچ خوردن مو یکی از علائم کمبود ویتامین ث است.
اما ممکن است بارز نباشد زیرا احتمال ریزش موهای آسیب دیده بالاست.
در اغلب مواد، ناهنجاری مو ظرف یک ماه درمان با میزان کافی ویتامین ث برطرف می شود.
خلاصه خمیدگی و پیچش غیرعادی مو یکی از علائم کمبود ویتامین ث است اما ممکن است تشخیص آن دشوار باشد زیرا موهای آسیب دیده می ریزد.
۳. فولیکول مو به رنگ قرمز روشن درمی آید
فولیکول های مو روی سطح پوست دارای عروق بسیار ریز هستند که خون و مواد مغذی را به این ناحیه می رساند.
اگر بدن دچار کمبود ویتامین ث باشد، این عروق کوچک آسیب پذیر و به راحتی پاره می شوند.
درنتیجه، دور فولیکول مو لکه های کوچک قرمز رنگ دیده می شود.
به این وضعیت، خونریزی پریفولیکولار می گویند که علامت بارز کمبود ویتامین ث است.
معمولا مصرف مکمل ویتامین ث ظرف دو هفته باعث برطرف شدن این مشکل می شود.
خلاصه فولیکول های مو عروق ریز بسیاری دارند که ممکن است در اثر کمبود ویتامین ث پاره و دور فولیکول ها لکه های قرمز دیده شود.
۴. قاشقی شدن ناخن ها با لکه یا خطوط قرمز
در این وضعیت ناخن به حالت مقعر درمی آید و اغلب نازک و شکننده است.
قاشقی شدن ناخن بیشتر به کم خونی ناشی از کمبود آهن برمی گردد اما به کمبود ویتامین ث هم مربوط است.
همچنین ممکن است در اثر کمبود ویتامین ث به دلیل ضعیف شدن عروق که به راحتی پاره می شوند، لکه های قرمز یا خطوط عمودی در ناخن دیده شود که خونریزی اسپلینتر نام دارد.
با اینکه ظاهر ناخن های دست و پا می تواند به تشخیص احتمال کمبود ویتامین ث کمک کند، یادتان باشد برای تشخیص کافی نیست.
خلاصه کمبود ویتامین ث با قاشقی شدن ناخن ها و خطوط یا لکه های قرمز زیر ناخن در ارتباط است.
۵. پوست خشک و آسیب دیده
پوست سالم، به خصوص در اپیدرم (یا لایه ی بیرونی پوست)، حاوی مقادیر بالای ویتامین ث است.
ویتامین ث با محافظت از پوست دربرابر آسیب اکسایشی ناشی از نور خورشید و قرار گرفتن در معرض آلودگی هایی نظیر دود سیگار یا اوزون پوست را سالم نگه می دارد.
همچنین به تشکیل کلاژن کمک می کند که پوست را جوان و شاداب نگه می دارد.
مصرف بالای ویتامین ث کیفیت پوست را بالا می برد درحالیکه مصرف پایین آن خطر خشکی و چین و چروک پوست را تا ۱۰% افزایش می دهد.
با اینکه پوست خشک و آسیبدیده میتواند ازجمله علائم کمبود ویتامین ث باشد،
در اثر عوامل مختلف دیگر نیز رخ م یدهد بنابراین این علامت بهتنهایی برای تشخیص کمبود ویتامین ث کافی نیست.
خلاصه مصرف پایین ویتامین ث باعث خشک و آفتاب سوختگی پوست می شود.
اما ممکن است این علائم به دلایل مختلف دیگر نیز رخ دهد.
۶. کبودی
زمانی که رگ های زیر پوست پاره شوند و خون به قسمت های اطراف نشت کند، کبودی رخ می دهد.
کبود شدن پوست با کوچک ترین ضربه ازجمله علائم کمبود ویتامین ث است زیرا تولید ضعیف کلاژن منجر به ضعیف دن عروق خون می شود.
ممکن است کبودی ناشی از کمبود ویتامین ث بخش زیادی از بدن را بپوشاند یا بهشکل نقطه های کوچک بنفش زیر پوست ظاهر شود.
کبود شدن با کوچکترین ضربه یکی از اولین علائم بارز کمبود ویتامین ث است و میزان ویتامین ث در بدن باید تحت آزمایشات بیشتر قرار بگیرد.
خلاصه کمبود ویتامین ث باعث ضعیف شدن رگ می شود. درنتیجه، بدن با کوچکترین آسیب کبود می شود.
در اغلب مواد، این علامت یکی از اولین نشانه های آشکار کمبود ویتامین ث است.
۷. جای زخم به کندی التیام پیدا می کند
از آنجایی که کمبود ویتامین ث نرخ تشکیل کلاژن را کند می کند، زخم ها دیرتر درمان می شوند.
تحقیقات نشان می دهد احتمال کمبود ویتامین ث در افرادی که روی پا زخم مزمن دارند بیشتر از کسانی که این مشکل را ندارند.
حتی ممکن است در موارد شدید کمبود ویتامین ث زخم های قدیمی دوباره سر باز کند و خطر عفونت را بالا ببرد.
به تاخیر افتادن التیام زخم یکی از علائم پیشرفته ی کمبود ویتامین ث است
و معمولا تا زمانیکه فرد چندین ماه دچار کمبود نباشد، ظاهر نمی شود.
خلاصه کمبود ویتامین ث در تشکیل بافت اختلال ایجاد می کند.
درنتیجه، جای زخم به کندی درمان می شود.
این علامت جزو نشانه های پیشرفته ی کمبود است بنابراین سایر علائم زودتر مشاهده می شود.
این مطلب ادامه دارد…
دکتر رضا اطمینانی
متخصص تغذیه اصفهان
دکتر رضا اطمینانی با ارائه روش های اصولی در تغذیه و میزان و نحوه غذا خوردن افراد می تواند نقش مهمی در رسیدن افراد به سلامت جسمی و روحی داشته باشد .
جهت مشاهده پیج اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی پزشک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان کلیک کنید.
مطالب پیشنهادی :
رژیم غذایی مناسب برای رفع دردکمر