بررسی نقش کلسیم در بدن : موارد مصرف، عوارض جانبی و منابع
در این مقاله از سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان قصد داریم به بررسی نقش کلسیم در بدن بپردازیم.
موارد استفاده و اثربخشی کلسیم
- سوء هاضمه (سوء هاضمه): مصرف خوراکی کربنات کلسیم به عنوان ضد اسید برای درمان سوء هاضمه موثر است.
- سطوح بالای پتاسیم در خون (هیپرکالمی): مصرف کلسیم گلوکونات به صورت IV می تواند مشکلات قلبی ناشی از سطوح بالای پتاسیم را معکوس کند. محصولات IV فقط می تواند توسط یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ارائه شود.
- سطوح پایین کلسیم در خون (هیپوکلسمی): مصرف کلسیم از راه خوراکی و IV برای درمان و پیشگیری از سطوح پایین کلسیم موثر است. محصولات IV فقط می تواند توسط یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ارائه شود.
- نارسایی کلیه: مصرف خوراکی کربنات کلسیم یا استات کلسیم برای کنترل سطوح بالای فسفات در خون در افراد مبتلا به نارسایی کلیه موثر است. به نظر می رسد مصرف خوراکی کلسیم به کاهش فشار خون در افراد مبتلا به نارسایی کلیه کمک می کند.
بررسی تاثیر کلسیم در موارد زیر:
از دست دادن استخوان در افرادی که داروهایی به نام کورتیکواستروئید مصرف می کنند. به نظر می رسد مصرف خوراکی کلسیم و ویتامین D از دست دادن تراکم استخوان را در افرادی که به مدت طولانی از داروهای کورتیکواستروئیدی استفاده می کنند، کاهش می دهد.
پرکاری پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدیسم)
مصرف خوراکی کلسیم باعث کاهش سطح هورمون پاراتیروئید در افراد مبتلا به نارسایی کلیه و سطوح هورمون پاراتیروئید که بیش از حد بالا است را کاهش می دهد.
استخوان های ضعیف و شکننده (پوکی استخوان)
مصرف مقادیر کافی کلسیم، چه از طریق رژیم غذایی و چه از مکمل ها، برای جلوگیری از تحلیل استخوان و درمان پوکی استخوان موثر است. مصرف خوراکی کلسیم، به تنهایی یا همراه با ویتامین D، به پیشگیری از شکستگی در افراد مبتلا به پوکی استخوان نیز کمک می کند.
سندرم پیش از قاعدگی(PMS)
به نظر می رسد مصرف مقادیر کافی کلسیم، چه از طریق رژیم غذایی و چه از مکمل ها، به طور قابل توجهی نوسانات خلقی، نفخ، هوس غذایی و درد را کاهش می دهد.
سرطان روده بزرگ، سرطان رکتوم
به نظر می رسد مصرف مکمل های کلسیم به صورت خوراکی یا افزایش دریافت از رژیم غذایی خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد. اما افرادی که سطح ویتامین D پایینی دارند، به نظر نمی رسد از مکمل های کلسیم بهره مند شوند، همچنین برای افرادی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند نیز سودی ندارد.
افزایش استحکام استخوان در نوزاد متولد نشده
مصرف خوراکی مکمل‌های کلسیم در دوران بارداری زمانی که کلسیم دریافتی از رژیم غذایی کم باشد، باعث افزایش تراکم استخوانی نوزاد می‌شود،.
فشار خون بالا
به نظر می رسد مصرف خوراکی مکمل های کلسیم باعث کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا یا بدون آن می شود.
نرم شدن استخوان ها (استئومالاسی)
به نظر می‌رسد مصرف خوراکی کلسیم به نرم شدن استخوان‌ها که ناشی از مصرف بسیار کم کلسیم است کمک می‌کند.
یک عارضه بارداری که با فشار خون بالا و پروتئین در ادرار مشخص می شود (پره اکلامپسی)
به نظر می رسد مصرف روزانه ۱ تا ۲ گرم کلسیم از طریق دهان خطر ابتلا به فشار خون بالا مرتبط با بارداری را کاهش می دهد و برای افرادی که در معرض خطر هستند و سطح کلسیم پایینی دارند بسیار مفید است.
نرم شدن استخوان در کودکان، اغلب به دلیل کمبود ویتامین D (راشیتیسم)
به نظر می رسد مصرف خوراکی کلسیم به رفع نرم شدن استخوان ها در کودکانی که دریافت کلسیم بسیار کمی دارند کمک می کند.
جلوگیری از از دست دادن دندان (احتباس دندان)
به نظر می رسد مصرف خوراکی کلسیم و ویتامین D به جلوگیری از از دست دادن دندان در افراد مسن کمک می کند.
کلسیم احتمالا برای موارد زیر غیر موثر است
- سرطان پستان: مصرف خوراکی کلسیم خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش نمی دهد.
- چاقی: به نظر نمی رسد مصرف خوراکی کلسیم به کاهش وزن کمک کند.
- مرگ به هر دلیلی: به نظر نمی رسد مصرف خوراکی مکمل های کلسیم خطر کلی مرگ را کاهش دهد.
- شکستگی: به نظر نمی رسد مصرف خوراکی کلسیم، به تنهایی یا همراه با ویتامین D، از شکستگی در افراد مسن، جلوگیری کند.
- حمله قلبی: به نظر نمی رسد مصرف خوراکی مکمل های کلسیم به پیشگیری از حمله قلبی کمک کند. در واقع، مصرف مکمل‌های کلسیم خوراکی بدون ویتامین D ممکن است خطر حمله قلبی را افزایش دهد.
عوارض جانبی کلسیم
در صورت مصرف خوراکی:
کلسیم زمانی که در مقادیر توصیه شده در حدود ۱۰۰۰-۱۲۰۰ میلی گرم در روز استفاده شود احتمالاً بی خطر است. کلسیم می تواند عوارض جانبی جزئی مانند آروغ زدن یا نفخ ایجاد کند. اما زمانی که کلسیم در دوزهای بالاتر از سطح بالای مصرف روزانه قابل تحمل UL) ) مصرف شود، احتمالاً ناایمن است. UL برای بزرگسالان ۱۹ تا ۵۰ سال ۲۵۰۰ میلی گرم و برای بزرگسالان بالای ۵۰ سال ۲۰۰۰ میلی گرم است. مصرف بیش از این روزانه می تواند احتمال عوارض جانبی جدی را افزایش دهد.
احتیاطات و هشدارهای ویژه:
بارداری و شیردهی:
کلسیم در صورت مصرف خوراکی در مقادیر توصیه شده برای افراد باردار احتمالاً بی خطر است. اما کلسیم در صورت مصرف خوراکی در دوزهای بالاتر از سطح بالای دریافت روزانه (UL) احتمالاً ناایمن است. UL برای افراد زیر ۱۸ سال ۳۰۰۰ میلی گرم و برای افراد بالای ۱۸ سال ۲۵۰۰ میلی گرم است.
دوزهای بالاتر ممکن است خطر تشنج را در نوزاد افزایش دهد. حتماً کلسیم دریافتی را هم از منابع غذایی و هم از منابع مکمل کلسیم در نظر بگیرید. از مصرف روزانه بیش از ۱۰۰۰-۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم از مکمل ها خودداری کنید مگر اینکه پزشکتان تجویز کرده باشد. برای دریافت نوبت پزشک متخصص آنلاین می توانید به دکتردکتر؛ سامانه نوبت‌دهی اینترنتی پزشکان مراجعه نمایید
کودکان:
کلسیم در صورت مصرف خوراکی در مقادیر توصیه شده احتمالاً بی خطر است. اما کلسیم در صورت مصرف خوراکی در دوزهای بالاتر از سطح بالای دریافت روزانه (UL) احتمالاً ناایمن است.
UL برای افراد ۰-۶ ماهه ۱۰۰۰ میلی گرم، برای افراد ۶-۱۲ ماهه ۱۵۰۰ میلی گرم، برای افراد ۱-۸ سال ۲۵۰۰ میلی گرم و برای افراد ۹-۱۸ سال ۳۰۰۰ میلی گرم است. کودکان باید به اندازه کافی کلسیم مصرف کنند تا نیاز روزانه خود را تامین کنند، اما نباید کلسیم اضافی مصرف کنند.
سطوح پایین اسید معده (آکلرهیدریا):
افرادی که سطح اسید معده پایینی دارند، اگر کلسیم را با معده خالی مصرف کنند، کلسیم کمتری جذب می کنند. افرادی که سطح اسید پایینی دارند باید مکمل های کلسیم را همراه با غذا مصرف کنند.
دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان را در اینستاگرام دنبال کنید
کلسیم بیش از حد در خون (مانند اختلالات غده پاراتیروئید و سارکوئیدوز):
در صورت داشتن شرایطی که باعث افزایش سطح کلسیم می شود، باید از مصرف کلسیم اجتناب شود. مصرف مکمل های کلسیم می تواند باعث افزایش بیشتر سطح کلسیم شود.
اختلالات کلیوی:
در افراد مبتلا به اختلالات کلیوی، مصرف مکمل های کلسیم می تواند سطح کلسیم را بیش از حد افزایش دهد. قبل از مصرف مکمل های کلسیم با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت کنید.
سیگار کشیدن:
افرادی که سیگار می کشند کلسیم کمتری از معده جذب می کنند و ممکن است به مکمل های کلسیم نیاز داشته باشند.
سکته مغزی:
مصرف مکمل های کلسیم به مدت ۵ سال یا بیشتر ممکن است شانس ابتلا به زوال عقل را در افرادی که سکته کرده اند افزایش دهد. برای دانستن اینکه آیا باید از مکمل های کلسیم پس از سکته مغزی اجتناب شود، تحقیقات بیشتری لازم است.
دوز مناسب مصرف کلسیم
کلسیم یک ماده مغذی ضروری است که در بسیاری از غذاها از جمله لبنیات، کلم پیچ، کلم بروکلی و آب مرکبات غنی شده با کلسیم یافت می شود. مقداری که باید به صورت روزانه مصرف شود، مقدار توصیه شده رژیم غذایی RDA) ) نامیده می شود. برای همه بزرگسالان ۱۹-۵۰ سال و برای مردان ۵۱-۷۰ سال، RDA ۱۰۰۰ میلی گرم است. برای زنان ۵۱ سال و بالاتر، RDA ۱۲۰۰ میلی گرم است. در دوران بارداری و شیردهی، RDA برای افراد زیر ۱۹ سال ۱۳۰۰ میلی گرم و برای افراد ۱۹ سال و بالاتر ۱۰۰۰ میلی گرم است. در کودکان، RDA به سن بستگی دارد.
