برخی از شایع ترین علائم کمبود زینک در بدن
علائم کمبود زینک در بدن بر روی ساختاری و عملکرد صحیح کلیه ها، لوزالمعده، شبکیه، کبد، سلول های خونی، دندان ها، مو، پوست، پروستات و بیضه تاثیر منفی می گذارد. روی عنصر کمیابی است که برای یک سیستم ایمنی سالم ضروری می باشد. کمبود زینک می تواند فرد را مستعد ابتلا به بیماری کند. روی مسئول تعدادی از عملکردها در بدن انسان است و به تحریک فعالیت حداقل ۱۰۰ آنزیم مختلف کمک می کند. برای به دست آوردن فواید فقط مصرف مقدار کمی از روی لازم است، تا علائم کمبود زینک ایجاد نشود.
از دست دادن اشتها
کمبود زینک باعث از بین رفتن اشتها می شود البته علت اصلی این مکانیسم هنوز تشخیص داده نشود اما به نظر می رسد که روی بر انتقال دهنده های عصبی در بخش های مختلف مغز از جمله گاما آمینو بوتیریک اسید (GABA) و آمیگدال اثر می گذارد و اشتهای فرد را تحت تأثیر قرار می دهد. پایین بودن سطح روی در بدن نیز می تواند بر روی حس بویایی و چشایی افراد تاثیر بگذارد و حتی آن ها را مختل که این اختلال به نوبه خود در برخی موارد می تواند منجر به از دست دادن اشتها و کاهش وزن شود. بررسی ها نشان می دهد تجویز خوراکی روزانه ۱۴ میلی گرم روی عنصری به مدت ۲ ماه به درمان بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی (از دست دادن اشتها) موثر است.
رشد ضعیف در کودکان
روی نقش موثری در رشد و نمو طبیعی کودکان دارد. این ماده معدنی برای رشد سلولی، تمایز سلولی و سوخت و ساز بدن ضروری است و کمبود آن می تواند از رشد مناسب کودک جلوگیری کرده و با تضعیف سیستم ایمنی بدن خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. کمبود این ماده معدنی حتی می تواند از رسیدن کودکان به قد و وزن طبیعی جلوگیری کند و باعث تاخیر در بلوغ جنسی او شود. مصرف مکمل روی می تواند برای جلوگیری از مرگ و میر، عوارض و نارسایی رشد در کودکان سنین ۶ ماه تا ۱۲ سال مفید باشد. از طرفی هم چون روی به مقدار کم در شیر مادر یافت می شود تغذیه با شیر مادر برای نوزادان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
اختلالات رفتاری
اختلالات روانپزشکی از جمله زوال عقل، اختلال روانی و اختلالات اضطرابی شایع هستند که یکی از علت های بروز آن ها می تواند کمبود زینک باشد. این ماده مغذی ضد استرس است و کمبود آن با بروز نوسانات خلقی همراه است. در صورت عدم درمان به موقع، حتی ممکن است منجر به اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) شود. بررسی ها نشان می دهد سطح مناسب روی در بدن به کاهش علائم افسردگی و اضطراب کمک می کند.
کاهش سطح روی می تواند سنتز سروتونین را مختل کند و منجر به بروز علائم زیر شود:
- اضطراب
- عصبانیت
- افسردگی
- ترس ناگهانی
- مکرر خلق و خوی
- اعتماد به نفس پایین
- موهای ضعیف و شکننده
کمبود زینک باعث تضعیف سلول های پوست سر و بروز مشکلات مو از جمله آلوپسی، سفیدی، خشکی، شکنندگی ساقه مو و ناهنجاری های ساختاری مو می شود. علاوه بر آن کمبود زینک می تواند موهای ابرو و حتی مژه ها را تحت تأثیر قرار دهد. سطح پایین روی با کم کاری تیروئید همراه است که می تواند باعث ریزش مو و آلوپسی شود. رعایت رژیم غذایی حاوی روی یا مصرف مکمل های روی می تواند در درمان عوارض ناشی از کمبود زینک موثر باشد.
- اسهال مداوم
- کمبود زینک می تواند منجر به افزایش شیوع و شدت اسهال شود.
- این کمبود منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن شده و پاسخ ایمنی بدن را تغییر می دهد.
ضعف سیستم ایمنی بدن خطر ابتلا به عفونت هایی که باعث اسهال می شوند، به ویژه در کودکان را افزایش می دهد. حتی کمبود زینک در این شرایط می تواند فرد را در معرض خطر ابتلا به سایر بیماری های دستگاه گوارش مانند کولیت اولسراتیو، بیماری کرون و سندرم روده کوتاه قرار دهد. یک مطالعه ۲۰۰۰ توسط انجمن علوم تغذیه ای آمریکا نشان داده که بین کمبود زینک، سوء تغذیه و بیماری اسهال رابطه قوی وجود دارد. محققان به این نتیجه رسیدند که مصرف مکمل های روی خوراکی در کودکان ۶ ماه یا بالاتر که مبتلا به اسهال و کمبود زینک شدید هستند می تواند یک راهکار برای پیشگیری از بروز عوارض آن باشد.
مشکلات پوستی
بروز مشکلات پوستی می تواند یکی دیگر از علائم شایع کمبود زینک باشدکه ممکن است منجر به بروز آکنه، اگزما، پسوریازیس، بثورات مشخصه پوستی به نام آکرودرماتیت انتروپاتیکا (به خصوص در اطراف دهان، چشم ها و مقعد) یا پوسته پوسته پوست شود. کمبود زینک حتی می تواند باعث کمرنگ شدن پوست گردد چون روی به سنتز کلاژن کمک می کند که برای پوست سالم و همچنین بهبود زخم های پوستی ضروری و مفید است. علاوه بر این، روی در ساختار پروتئین ها و غشای سلولی وجود دارد و از پوست در برابر اشعه مضر ماوراء بنفش (UV) محافظت می کند. اکثر کارشناسان بهداشتی برای درمان آکنه، پیری پوست و تبخال سمپلکس و همچنین تقویت ترمیم زخم،
استفاده از کرم ها و لوسیون های مبتنی بر روی را توصیه می کنند.
مشکلات بینایی
طبق اعلام انجمن اپتومتریک آمریکا، تامین مقدار مورد نیاز روی برای بینایی ضروری است. مقادیر زیادی روی در ماکولا وجود دارد که بخشی از شبکیه است. کمبود آن می تواند به ضعف دید در شب و آب مروارید ابری منجر شود. بررسی ها نشان می دهد که مثرف مکمل های آنتی اکسیدان و یا روی ممکن است از پیشرفت دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD) که دلیل اصلی از بین رفتن بینایی در افراد سالمند است جلوگیری کند. افرادی که در معرض ابتلا به AMD قرار دارند بهتر است در مورد مصرف مکمل روی با پزشک متخصص تغذیه خود مشورت کنند.
کاهش عملکرد شناختی
کمبود زینک همچنین می تواند باعث آسیب به سیستم عصبی شود و مهارت های شناختی مانند یادگیری و لحن هادیونیک (سطح کلی لذت یا ناخوشایند) را مختل کند. همچنین کاهش سطح روی با اختلال در یادگیری همراه است. بررسی ها نشان می دهد که مکمل روی خوراکی ممکن است عملکرد شناختی را در کودکان در سن مدرسه بهبود ببخشد.
ضعیف شدن استخوان ها
روی یک ماده مغذی حیاتی در ساختار استخوان ها است و کمبود آن می تواند تا حد زیادی بر سلامت آن ها تأثیر بگذارد و منجر به درد مفاصل شود.
مصرف مکمل های روی می تواند به حفظ سلامتی استخوان و کاهش خطر آرتریت کمک کند.
قبل از مصرف هرگونه مکمل با پزشک خود مشورت کنید.