تغذیه‌ در بیماران مبتلا به تشنج

به تغییرات فعالیت الکتریکی مغز که به صورت ناگهانی رخ می‌دهد، تشنج می‌گویند. تشنج ممکن است یک بار اتفاق بیفتد، اما به تشنج‌های مکرر صرع گفته می‌شود.در این مقاله از سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به نکات تغذیه‌ در بیماران مبتلا به تشنج خواهیم پرداخت.

محرک‌های شایع تشنج ناشی از صرع عبارتند از:

• بیماری و عفونت
• احساس خستگی شدید
• تغییر برنامه خواب یا کم‌خوابی شدید
• مصرف الکل یا مواد مخدر یا پروسه نادرست ترک الکل و مخدر
• استرس، نگرانی یا سایر علل عاطفی و روحی
• فراموشی مصرف دارو یا عدم مصرف دوز مناسب داروهای ضد تشنج یا مصرف نامنظم داروها
• تغییرات هورمونی در خانم‌ها مثلاً دوران قاعدگی
• عواملی که باعث تحریک و تهییج بیش از اندازه حواس می‌شوند، مانند نور شدید و خیره کننده، بازی‌های کامپیوتری یا کار با کامپیوتر.

تغذیه نامناسب و کمبودهای غذایی:

افت شدید قند خون در افراد مبتلا به دیابت، کمبود ویتامین B6 می‌تواند سبب بروز تشنج در کودکان گردد، کاهش مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم نیز بر فعالیت الکتریکی سلول‌های مغزی تأثیر گذاشته و منجر به تشنج می‌شود.

مطالعه بیشتر : دلایل شکست رژیم‌های لاغری

این محرک‌ها صرفاً باعث ایجاد تشنج در افرادی می‌شوند که از قبل مستعد ابتلا به آن هستند. تشخیص محرک‌های شخصی برای افراد معمولاً دشوار است، اما یادداشت‌های روزانه جهت شناسایی محرک‌های بالقوه و تلاش برای اجتناب از برخی محرک‌ها به جلوگیری از وقوع تشنج کمک می‌کند.

علائم عمومی یا هشدار دهنده تشنج

• خیره شدن
• رعشه و حرکات لرزشی دست‌ها و پاها
• از دست دادن هوشیاری
• گرفتگی و سفتی بدن
• زمین خوردن ناگهانی و بدون دلیل
• از دست دادن کنترل مثانه و روده
• تکان‌های سر
• گیج و مات بودن
• چشمک زدن‌های سریع و خیره شدن مقطعی
• خواب‌آلودگی و تحریک‌پذیری صبح‌ها هنگام بیدار شدن
• مشکلات و اختلالات تنفسی یا قطع تنفس
• عدم واکنش به صداها یا کلام در مدت کوتاهی

نکات تغذیه‌ای در بیماران مبتلا به تشنج

داشتن عادات غذایی سالم در کنار مصرف داروهای ضد تشنج که پزشک تجویز کرده است به کنترل بهینه تشنج کمک می‌کند.

اطمینان از مصرف برخی از ریزمغذی‌ها در سبدغذایی بیماران مبتلا به تشنج بسیار مهم است. سر‌دسته این مواد شامل:

• اسیدفولیک: سبزیجات پهن برگ، مرکبات، حبوبات (عدس و لوبیا) و آووکادو
• کلسیم و منیزیوم: فرآورده‌های لبنی، مغزها و دانه‌ها، حبوبات
• ویتامین B12: بیشتر در فرآورده‌های لبنی و حیوانی مانند گوشت و شیر است.
• ویتامین K : سبزیجات دارای برگ‌های سبز مانند کاهو و اسفناج
• ویتامین D: روغن ماهی، جگر و زرده تخم‌مرغ، البته قرارگیری در معرض آفتاب اصلی‌ترین راه دریافت ویتامین D کافی است.
• ویتامین B6: موز، آووکادو، آجیل‌ها، شیر و حبوبات

به خصوص که برخی از داروهای مصرفی در بیماران مبتلا به تشنج با جذب برخی از این ریز‌مغذی‌ها تداخل دارند و این بیماران باید به دریافت کافی این ریز‌مغذی‌ها از طریق مواد غذایی دقت داشته باشند و در صورت لزوم مکمل‌یاری برای آن‌ها انجام شود.

دکتر رضا اطمینانی را در اینستاگرام دنبال کنید

نیاز به یادآوری است که تشنج‌ها همیشه به صورت افت سطح هوشیاری و حرکات ریتمیک در دست و پا نیستند. گاهی تشنج موجب قطع ارتباط کوتاه‌مدت بین شخص و محیط اطراف به صورت خیره شدن به یک نقطه می‌شود و حتی امکان دارد فرد روی زمین نیفتد. به این نوع تشنج، معمولاً تشنج کوچک گفته می‌شود، البته اصلاحات دیگری هم دارد. مهم این است که به خصوص اگر در کودکان این حالات را مشاهده کردیم، حتماً به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنیم چون گاهی این‌ها، می‌توانند علامتی از نوعی تشنج خاص و خفیف باشند. برای تشخیص تشنج، پزشک مغز و اعصاب از نوار مغز و یا حتی ویدئو مانیتورینگ طولانی‌مدت استفاده می‌کند.

رژیم کتوژنیک:

گاهی برای بیماران مبتلا به تشنج، با توجه به شرایط رژیم کتوژنیک در نظر گرفته شود رژیم کتوژنیک شامل کاهش شدید کربوهیدرات دریافتی و جایگزینی آن با چربی (چربی بالا، پروتئین متوسط و کربوهیدرات کم) است که تحت این شرایط بدن دچار حالت متابولیسمی متفاوتی نسبت به زمان عادی می‌شود که به آن کتوز گفته می‌شود وقتی حالت کتوز رخ می‌دهد، بدن برای سوزاندن چربی‌ها کارآمدی بیشتری پیدا می‌کند. این رژیم باید حتماً تحت نظر متخصص تغذیه و پزشک انجام شود، چون ممکن است موجب صدماتی مانند سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری، آسیب به کبد، یبوست و … شود.

در برخی از افراد مصرف برخی از مواد غذایی که حاوی شیرین‌کننده آسپارتام است، سبب بروز حملات تشنجی می‌شود. پس باید از مصرف این گروه از مواد غذایی پرهیز شود. مصرف مکمل‌های ورزشی حاوی آمینو‌اسید‌ها هم می‌تواند در برخی از افراد در بروز حملات تشنجی نقش داشته باشد.

---

مطالعه بیشتر:

ارتباط سلامت پوست و تغذیه

برای درمان کمبود آهن چه بخوریم؟

برنج کته یا آبکش ؟ این افراد به هیچ وجه برنج نخورند!

دلایل شکست رژیم‌های لاغری چیست؟

کاهش وزن همیشه یک معادله ساده نیست. عوامل زیادی چه داخلی و چه خارجی، ممکن است مانع از رسیدن شما به هدفتان شوند. در این بخش از سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به برخی دلایل شکست رژیم‌های لاغری و نحوه غلبه بر آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

سلامت روده شما مشکل دارد

تحقیقات نشان می‌دهد که میکروبیوم شما (مجموعه باکتری‌ها در روده) چقدر برای سلامتی و به‌طور بالقوه برای وزن مهم است. بررسی منتشر شده که نتایجش در مجله Preventive Nutrition and Food Science چاپ شده نشان داد که پروبیوتیک‌ها، پری‌بیوتیک‌ها و سین‌بیوتیک‌ها (ترکیبی از پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها) ممکن است به جلوگیری از افزایش وزن کمک کنند.همچنین گزارش شده است که افرادی که تنوع کمتری در میکروبیوم‌های روده‌شان دارند، احتمال بیشتری دارد که شاخص توده بدنی (BMI) بالاتری داشته باشند. اگر از این باکتری‌های خوب تغذیه نکنید، نمی‌توانند تکثیر شوند و بر باکتری‌های بد روده شما غلبه کنند. با تمرکز بر مصرف میوه‌ها و سبزیجات، این ریزمغذی‌ها را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.

مطالعه بیشتر : ارتباط سلامت پوست و تغذیه

۷۰ درصد ژنتیک

وقتی صحبت از وزن می‌شود، ژنتیک اهمیت زیادی پیدا می‌کند.بر اساس نتایج برخی مطالعات ژن‌ها در حدود ۷۰ درصد از تغییرات وزن بدن افراد نقش دارند. این تأثیر بسیار بزرگی است. اگر سعی می‌کنید وزن خود را بسیار پایین‌تر از حد تعیین‌شده توسط ژنتیک کاهش دهید، مغز شما به کاهش وزن با ابزار‌های قدرتمند پاسخ می‌دهد. پس اگر نمی‌خواهید پس از کاهش وزن دوباره شاهد افزایش وزن باشید، باید کالری کمتری دریافت کنید و این کار را به‌آرامی انجام دهید. این بدان معناست که هر شش ماه بیش از ۱۰ درصد از وزن بدن خود را کاهش ندهید.

تاثیر دارو‌ها

برخی دارو‌ها باعث افزایش وزن یا مانع کاهش وزن می‌شوند. به‌گفته کارشناسان مرکز پزشکی دانشگاه روچستر در نیویورک، انسولین برای درمان دیابت، دارو‌های ضد روان‌پریشی خاص یا دارو‌های ضد افسردگی، برخی از درمان‌های صرع، استروئید‌ها و دارو‌های کاهش‌دهنده فشار خون مانند مسدود‌کننده‌های بتا ممکن است باعث افزایش وزن شوند، زیرا به طریقی متابولیسم شما را مختل می‌کنند، اشتهای شما را تغییر می‌دهند، باعث احتباس آب یا خستگی و بی‌تحرکی می‌شوند. مرکز پزشکی دانشگاه روچستر توصیه می‌کند که مصرف دارو‌های خود را فقط به‌دلیل افزایش وزن متوقف نکنید. در برخی موارد، پزشک شما ممکن است بتواند دوز مصرفی شما را تنظیم کند. اگر این امکان‌پذیر نیست، با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.

از دست‌دادن توده عضلانی

بر اساس تحقیقات، توده عضلانی، هر دهه بعد از ۳۰ سالگی ۳ تا ۸ درصد کاهش می‌یابد. همچنین تغییرات طبیعی در بافت چربی که با افزایش سن به‌وجود می‌آید، می‌تواند بدن را به افزایش وزن وادار کند. با این حال افراد در هر سنی می‌توانند وزن خود را کاهش دهند و آن را حفظ کنند، به‌شرطی‌که عادت‌های سالم داشته باشند. رفتار‌های موثر شامل قرار دادن غذا‌های غنی از مواد مغذی به‌عنوان پایه رژیم غذایی، محدود کردن کالری‌های خالی (مانند غذا‌های فراوری شده و پر قند) و اضافه کردن تمرینات مقاومتی به برنامه هفتگی خود برای بازسازی عضلات از دست‌رفته است.

دکتر رضا اطمینانی را در اینستاگرام دنبال کنید

بدون فکر غذا می‌خورید

خوردن غذا با حواس پرت با BMI یا شاخص توده بدنی بالاتر مرتبط است. وقتی از آن چه می‌خورید آگاه باشید، می‌توانید این ارتباط مغز و بدن را ایجاد کنید که سیر و راضی هستید.

حذف وعده‌های غذایی

در تلاش برای کاهش کالری، معمولا بیشتر افراد سعی می‌کنند. در طول روز تا حد امکان کمتر غذا بخورند. و حتی وعده‌های غذایی خود را حذف کنند. اما باید بدانید اگر این کار را انجام دهید. بدن تان شما را به خوردن غذا سوق می‌دهد. و این محرومیت غذایی می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. بنابراین اگر در طول روز به‌طور منظم غذا بخورید. در کاهش وزن موفق‌ترید.

 

---

مطالعه بیشتر:

ارتباط رژیم کتوژنیک و اختلال افسردگی

برای درمان کمبود آهن چه بخوریم؟

برنج کته یا آبکش ؟ این افراد به هیچ وجه برنج نخورند!

 

بررسی ارتباط سلامت پوست و تغذیه

پوست بزرگ‌ترین عضو بدن است. وقتی پوست سالم باشد، لایه‌های پوست برای حفاظت از آن تلاش می‌کنند. پوست عملکردهای بسیاری دارد، اولین خط دفاعی بدن است و بدن را در مقابل میکروب‌ها، آلودگی‌ها و مواد شیمیایی محافظت می‌کند. پوست، دما و رطوبت بدن را تنظیم می‌کند. مصرف برخی غذاها آثار متفاوت بر پوست آنها دارد. در این بخش از سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به ارتباط سلامت پوست و تغذیه می پردازیم.

عوامل تاثیر‌گذار بر پوست

• قرار گرفتن در معرض آفتاب بدون عوامل حفاظتی (ضد آفتاب)
• شستن مکرر پوست با آب خیلی گرم
• رژیم غذایی نامناسب
• استرس
• کمبود خواب
• ورزش ناکافی
• کم‌آبی
• سیگار کشیدن
• استفاده از داروهای خاص (از قبیل ترکیبات ضد آفتاب)

سلامت پوست و تغذیه

همه انسان‌ها تمایل دارند که پوست سالم و شاداب داشته باشند، اما همه افراد آگاه نیستند که مصرف برخی غذاها آثار متفاوت بر پوست آنها دارد. برنامه غذایی مناسب باید دارای مواد مغذی سالم برای حفظ سلامتی بدن و زیبایی ظاهر فرد باشد. رژیم غذایی نامناسب منجر به ریزش مو، شل شدن پوست و چروک زودرس پوست، اختلال در رنگدانه‌های پوست و بزرگ شدن روزنه‌های پوست می‌شود، زیرا رژیم غذایی بر روند پیری سلولی بسیار تاثیر‌گذار است.

مطالعه بیشتر : برنج کته یا آبکش ؟ این افراد به هیچ وجه برنج نخورند!

انواع مواد غذایی مؤثر در بهبود سلامت پوست

مصرف پروتئین

کمبود پروتئین بر شل بودن پوست مؤثر است و برای حفظ سلامت پوست، دندان، مو و ناخن باید به میزان کافی پروتئین مصرف شود. هر فرد بسته به سن، سبک زندگی، میزان فعالیت و جنسیت باید روزانه ۱- ۸/۰ گرم پروتئین به نسبت هر کیلوگرم از وزن بدن پروتئین مصرف کند.

مصرف چربی

چربی‌ها به دو گروه مفید و مضر تقسیم می‌شوند. چربی‌های امگا ۳ چربی‌های مفیدی هستند که در غذاهای دریایی به وفور یافت می‌شوند. چربی‌های امگا ۳ باعث سلامت پوست، عملکرد بهتر سیستم ایمنی، کاهش التهابات پوستی و سلامت سلول‌های بدن می‌شوند. خشکی پوست و پوسته‌پوسته شدن، نشانه کمبود چربی امگا ۳ می‌باشد.

مصرف آب

آب برای عملکرد کل بدن بسیار ضروری است. آب یکی از مهم‌ترین عناصر سلامت پوست می‌باشد. بهترین زمان مصرف آب و مؤثر بر سلامت پوست، صبح ناشتا می‌باشد. قبل از ناهار و شام مصرف یک تا دو لیوان آب هم برای سلامت پوست مفید بوده و هم از اشتهای کاذب جلوگیری می‌کند. به ازای هر ۲۰ دقیقه ورزش هم مصرف ۱ لیوان توصیه می‌شود.

تأمین آب روزانه به میزان ۶ تا ۸ لیوان باعث ایجاد رطوبت کافی در پوست شده و خشکی پوست را کاهش می‌دهد. می‌توان در کنار آب از خیار، کرفس، توت‌فرنگی و هندوانه نیز استفاده کرد. مراقب مصرف آبمیوه‌ها باشیم، زیرا حاوی قند بیشتر و فیبرهای مغذی کمتری بوده و به پوست آسیب زیادی می‌رسانند.

سلنیوم

یکی از آنتی‌اکسیدان‌های مهم در پیشگیری از سرطان‌های پوستی است. در صورت کمبود سلنیوم، رادیکال‌های آزاد تشکیل شده و آسیب‌های سلولی را به دنبال دارد. این ماده در گوشت‌ها، غذاهای دریایی، کنجد و غلات سبوس‌دار وجود دارد. مصرف این ماده برای افراد مبتلا به لوپوس مفید است. در بزرگسالان روزانه، مصرف ۵۵ میکروگرم و در زنان باردار ۶۰ – ۷۰ میکروگرم توصیه می‌شود.

سولفور

از مواد معدنی مهم که عامل حفاظت از پوست در برابر اثرات زیان‌آور نور خورشید است. سولفور یا گوگرد زرد، به تنظیم ترشح چربی و رفع جوش‌های پوستی کمک می‌کند و در گوشت ماهی، بوقلمون، سیر و تخم‌مرغ وجود دارد.

مصرف ویتامین A

شیر و فرآورده‌های لبنی، هویج، گوجه‌فرنگی و سبزیجات برگی شکل دارای ویتامین A بوده و خارش‌های پوستی، خشکی پوست و ریزش موها را کاهش می‌دهد. کاروتن منبع ارزشمندی برای تأمین ویتامین A است. کاروتن به بهبود پوست آفتاب‌سوخته و خشک کمک کرده و تأثیر مهمی برای درمان اگزما دارد.

مصرف ویتامین B

ویتامین‌های گروه B برای سلامت پوست بسیار مفیدند. ویتامین‌های B1 و B2 بافت پوست را تقویت می‌کنند. ویتامین B3 دیوار دفاعی در مقابل نور خورشید بوده و باعث مرطوب بودن پوست می‌شود. پوست خشک می‌تواند نشانه‌ای از کمبود ویتامین B3 باشد. ویتامین B5 برای رشد مو و مقاومت پوست ضروری است. همچنین ویتامین B6 برای پوست‌های چرب مازاد چربی را کنترل می‌کند. ویتامین B7 به حفظ سلامت پوست، مو و ناخن کمک کرده و مانع از بروز آکنه و زبری پوست می‌شود. ویتامین‌های B8، B9 و B12 عملکرد صحیح سلول‌ها را بر عهده دارند. غلات سبوس‌دار و گوشت قرمز سرشار از ویتامین B هستند. این ویتامین باعث‌ترمیم و احیای رنگ پوست، افزایش جریان خون و افزایش میزان متابولیسم می‌شود.

مصرف ویتامین E

این ویتامین آنتی‌اکسیدان قوی است و برای تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از پیری زودرس پوست مفید می‌باشد. ویتامین E باعث توقف خشکی پوست و لکه‌های پوستی می‌شود. غلات سبوس‌دار، مغزجات و روغن‌های گیاهی منبع غنی از ویتامین E می‌باشند. میزان مصرف روزانه این ویتامین ۱۵ میلی‌گرم است.

مصرف ویتامین C

این ویتامین ساخت کلاژن در بدن را تأمین می‌کند و دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی و جلوگیری از پیری زودرس می‌باشد. این ویتامین پوست را در برابر آثار مخرب نور خورشید محافظت می‌کند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات رنگی باعث جذب بیشتر ویتامین C شده و در نتیجه کلاژن‌سازی پوست متعادل و از کبودی‌های زیر چشم کاسته می‌شود و ترک‌های پوستی و علائم پیری پوست به تعویق می‌افتد.

ویتامین K

از بهترین ویتامین‌ها برای رفع کبودی پوست مانند کبودی دور چشم است. مصرف ویتامین k2 به ویژه برای خانم‌های یائسه اهمیت فراوان دارد، زیرا در این دوران، سطح هورمون استروژن کاهش یافته و منجر به کاهش تراکم استخوان می‌شود. این افراد دارای چین و چروک‌های پوستی بیشتری هستند، اما مصرف این ویتامین تحت نظر پزشک انجام می‌گردد، زیرا مصرف بیش از حد این ویتامین باعث آسیب به کبد و کلیه می‌شود.

دکتر رضا اطمینانی را در اینستاگرام دنبال کنید

مصرف آهن

یکی از نشانه‌های کمبود آهن در بدن احساس خستگی و خواب‌آلودگی بیش از حد است که بر پوست نیز تأثیر می‌گذارد. کمبود آهن باعث رنگ‌پریدگی و کدری پوست می‌شود، البته گاهی مواقع باعث خارش، لکه و خط‌های چین و چروک می‌گردد.

ویتامین D

ویتامین D سیستم ایمنی را تقویت می‌کند و التهابات بدن را کاهش می‌دهد. کمبود این ویتامین مشکلاتی مانند التهاب، خشکی شدید و عفونت‌های پوستی را ایجاد می‌کند. التهابات نیز عامل بیماری‌هایی مانند آکنه، اگزما و روزاسه هستند، همچنین باعث کاهش کلاژن‌سازی پوست شده و پیری زودر را ایجاد می‌کنند. این ویتامین نقش مهمی در رطوبت پوست دارد و پوست را آبرسانی می‌کند و مانع از چین و چروک پوست می‌شود. ویتامین D در غذاهای دریایی، قارچ و زرده تخم‌مرغ وجود دارد.

زینک

روی، ریز‌مغذی ارزشمند است. کمبود روی باعث عدم تعادل در پوست شده و به شکل بازگشت جوش‌ها یا خشکی پوست بروز می‌کند. روی، آثار جوش‌ها را بهبود بخشیده و عفونت‌های پوستی را برطرف می‌کند. میزان پیشنهادی روی، روزانه ۱۲ میلی‌گرم است و عواملی مانند استرس و مصرف زیاد کافئین باعث کاهش روی بدن می‌شود. روی، نقش بسیار مهمی در رفع آکنه‌های پوستی و سلامت پوست دارد. زینک ، تولید چربی پوست را کنترل کرده و به حفظ سلامت پوست کمک می‌کند. روی در گوشت قرمز، تخم‌مرغ، لبنیات و حبوبات وجود دارد.

---

مطالعه بیشتر:

ارتباط رژیم کتوژنیک و اختلال افسردگی

برای درمان کمبود آهن چه بخوریم؟

پیشگیری و کنترل سرطان پوست با تغذیه مناسب

بررسی مناسب ترین نوشیدنی‌ها برای دیابتی‌ها

در این مقاله از سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به بررسی مناسب ترین نوشیدنی‌ها برای دیابتی‌ها خواهیم پرداخت.

بهترین نوشیدنی ها :

آب:

در صورت هیدراتاسیون، آب بهترین گزینه برای افراد دیابتی است، زیرا باعث افزایش قند خون شما نمی‌شود. هیدراتاسیون مناسب بر سلامت جسمی و روانی تأثیر می‌گذارد و هر سیستم بدن نیاز به آب دارد. مصرف آب به مقدار کافی می‌تواند باعث دفع بیشتر گلوکز از طریق ادرار شود. سطح قند خون بالا می‌تواند باعث کمبود آب بدن شود. هنگامی که فرد به علائم گرسنگی و تشنگی یا خوردن شیرینی نیاز دارد، می‌تواند اشتباه کند. این باعث می‌شود برخی از افراد به نوشابه و آب‌میوه‌ها میل پیدا کنند. در صورت بروز چنین تمایلی، بهتر است ابتدا یک لیوان آب بنوشید و سپس ببینید که بدن چگونه واکنش نشان می‌دهد.

بدون شک، آب از همه لحاظ یک نوشیدنی عالی است، چرا که نه قند و نه کربوهیدرات دارد و به راحتی هم قابل دسترس است. شاخه‌های گیاهان خوشمزه مانند نعنا و ریحان را نیز می‌توان به آب اضافه کرد. یک مطالعه نشان می‌دهد که افزودن عصاره آلوئه‌ورا به آب ممکن است به نفع افراد دیابتی باشد.

آب خیار:

خیار سرشار از آهن، فسفر، انواع اسیدآمینه‌ها، ویتامین A، ویتامین B1، ویتامین C، ویتامین B2 است و برای سلامت بدن بسیار مفید است. آب خیار دارای اثر حل‌کننده و دفع اسید اوریک، تصفیه‌کننده خون، ضد قند خون و ضد سم است. طعم آن نیز مورد پسند می‌باشد. به آب خیار معمولاً آب هویج، آب انگور، آب سیب، آب کرفس و یا آب کاهو به منظور تغییر طعم و تکمیل و یا تقویت اثر درمانی آن افزوده می‌شود. همچنین خیار بسیار خنک‌کننده است و التهاب را کاهش می‌دهد، ادرار‌آور است و برای کاهش علائم آرتریت مفید است. تحقیقات اخیر نشان داده است که مصرف خیار به کاهش قند خون کمک می‌کند.

مطالعه بیشتر : کنترل سطح کلسترول با یک صبحانه آسان

آب آلو بخارا:

آب آلو بخارا حاوی پتاسیم و انواع ویتامین‌ها می‌باشد. همچنین دارای خاصیت کاهش قند خون، تب‌بر، صفرابر، دافع بلغم و ضد عطش می‌باشد. آشامیدن آب آلوبخارا جهت درمان و جلوگیری از استسقا، گلودرد، سرفه، ورم و سنگ کلیه، کم‌خونی، تلخی دهان، مسمومیت، تصلب شرائین، اسید اوریک و خشکی معده نیز می‌تواند مفید و مؤثر واقع شود.

آب انار:

از جمله آب‌میوه مفید بیماران دیابتی می‌توان آب انار نام برد که اثر مفرح دارد. مصرف رقیق‌شده آن با آب، در رفع بیماری قند خون، بیماری‌های مجاری ادرار، بیماری‌های مختلف ناشی از التهاب دستگاه‌های بدن و در بیماران عدم کفایت ترشح صفرا توصیه شده است. برای افراد مبتلا به قند خون آب انار ترش مفیدتر از انار شیرین است.

قهوه:

در مورد مصرف قهوه در مبتلایان به دیابت بحث وجود دارد.. یک مطالعه در سال ۲۰۱۲ نشان داد که نوشیدن قهوه می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ کمک کند و سطح خطر را برای افرادی که دو تا سه فنجان در روز می‌نوشند کاهش می‌دهد. این همچنین در مورد افرادی که روزانه چهار فنجان یا بیشتر قهوه کافئین‌دار یا بدون کافئین می‌نوشند، صدق می‌کند. مانند چای، نوشیدن قهوه بدون قند مهم است. افزودن شیر، خامه یا قند به قهوه باعث افزایش کل کالری می‌شود و می‌تواند بر قند خون تأثیر بگذارد.

آب آرتیشو یا کنگر فرنگی:

از جمله آب سبزیجات مفید بیماران دیابتی می‌توان آب با شیره برگ آرتیشو نام برد که دارای املاح معدنی مختلف است و دارای مصارف درمانی زیادی است. مصرف آن قند خون، اوره خون و مقدار درصد غیرطبیعی کلسترول خون را کاهش می‌دهد.

معمولاً آب آرتیشو، به آب سبزی‌هایی نظیر: آب کرفس، آب کاسنی، آب ترخون و یا آب جعفری برای تأثیر بهتر بر روی کبد اضافه می‌شود.

بهتر است بدانید که آب کرفس اثر تصفیه‌کننده خون و مدر – آب کاسنی اثر تصفیه‌کننده خون، تقویت‌کننده اعمال کبد و کلیه و اشتهاآور- آب ترخون اثر ضدعفونی‌کننده به‌خصوص در دستگاه هضم و آب جعفری خاصیت تصفیه‌کننده خون، نیرو دهنده و بازکننده مجاری عروق دارد.

آب سبزیجات:

از آنجا که بیشتر آب‌میوه‌ها قند زیادی دارند، بنابراین آب گوجه‌فرنگی یا آب سبزیجات جایگزین مناسبی است. می‌توان سبزیجات برگ سبز که منبع ویتامین‌ها و مواد معدنی است را با کرفس یا خیار و یک مشت توت‌فرنگی مخلوط کرد.

شیر کم‌چرب:

برخی مواقع بدن به چیزی بیش از آب نیاز دارد و شیر ممکن است انتخاب خوبی باشد، شیر گاو بدون چربی یا شیر سویا، شیر برنج یا انواع شیرهای شیرین نشده آجیل‌ها مانند شیر بادام می‌تواند کالری، ویتامین و موادمعدنی لازم را برای بدن فرد تأمین کند. از آنجایی که شیر حاوی مقداری کربوهیدرات است باید مقدار کربوهیدرات آن را در شمارش میزان کربوهیدرات روزانه خود به حساب آورید. نوشیدن شیر باید در روز به یک یا دو لیوان محدود شود. علاوه بر این، گزینه‌های کم قند مانند شیر نارگیل را می‌توان امتحان کرد. لازم به ذکر است که شیر سویا و برنج حاوی کربوهیدرات هستند. حتی شیر بادام بدون قند مقدار کمی کربوهیدرات دارد، اما فرد مبتلا به دیابت باید ارزش غذایی شیر خود را بررسی کند و از میزان کربوهیدرات موجود در یک وعده خود اطمینان حاصل کند.

شربت آبلیمو:

هیچ چیز مانند شربت آبلیمو در تابستان مزه نمی‌دهد. بهتر است که این شربت را خودتان در منزل تهیه کنید. به این ترتیب، آب، لیموی فشرده تازه، شیرین‌کننده بدون کالری و چند قالب یخ را مخلوط کرده و سپس یک نوشیدنی سالم را نوش جان کنید.

بدترین نوشیدنی‌ها

نوشیدنی‌های گازدار و رژیمی

نوشابه‌های گازدار و اسیدی نیز با افزایش وزن و پوسیدگی دندان در ارتباط هستند، بنابراین بهتر است آنها را دور از چشم قرار دهید. شیرین‌کننده‌های مصنوعی، مانند آنهایی که در کولاهای رژیمی وجود دارند، می‌توانند بر روی باکتری‌های موجود در روده تأثیر منفی بگذارند. در مقابل، این ممکن است مقاومت به انسولین را افزایش دهد، که می‌تواند سبب دیابت یا بدتر شدن آن شود.

طبق یک مطالعه که در سال ۲۰۰۹ انجام شد، افزایش مصرف نوشیدنی رژیمی با خطر ابتلا به سندرم متابولیک همراه بود. این سندرم به تعدادی از شرایط اشاره دارد، از جمله:

• فشار خون بالا
• میزان کلسترول بالا
• میزان تری گلیسیرید بالا
• افزایش وزن
• قندخون بالا

نوشیدنی‌های انرژی‌زا

نوشیدنی‌های قندی مانند نوشیدنی‌های انرژی‌زا، می‌توانند خطر دیابت نوع ۲، افزایش وزن و سندرم متابولیک را افزایش دهند. اضافه وزن یک عامل خطر برای ایجاد دیابت نوع ۲ است و هم چاقی و هم دیابت از ویژگی‌های سندرم متابولیک هستند. نوشیدنی‌های انرژی‌زا هم از نظر کافئین و هم از نظر کربوهیدرات زیاد هستند. تحقیقات نشان داده که نوشیدنی‌های انرژی زا نه تنها قند خون شما را افزایش می‌دهند، بلکه باعث مقاومت به انسولین می‌شوند. این مقاومت ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. کافئین زیاد می‌تواند باعث تحریک‌پذیری، افزایش فشار خون و بی‌خوابی شود. همه اینها بر سطح سلامت کلی فرد تأثیر می‌گذارد.

دکتر رضا اطمینانی را در اینستاگرام دنبال کنید

آب‌میوه‌های قندی

آب‌میوه‌های شیرین می‌توانند مقدار زیادی کربوهیدرات را به رژیم اضافه کنند. این به قند خون آسیب می‌رساند و خطر اضافه وزن را افزایش می‌دهد. کسانی که مایل به نوشیدن آب‌میوه هستند باید اطمینان حاصل کنند که یک آب‌میوه ۱۰۰ درصد خالص را که حاوی قند اضافه نیست، دریافت می‌کنند. علاوه بر این، آب معدنی را می‌توان به یک یا دو آب میوه مورد علاقه اضافه کرد.

کوکتل‌های میوه‌ای

نوشیدنی‌های شیرین مانند کوکتل‌های میوه مانند آب‌میوه با شکر شیرین می‌شوند، اما معمولاً حاوی مقادیر زیادی قند یا شربت ذرت هستند و حاوی کمی آب‌میوه طبیعی هستند. مقادیر زیادی قند را فراهم می‌کنند، اما از ارزش غذایی بسیار کم‌تری نسبت به آب‌میوه‌های ۱۰۰ درصد خالص برخوردار هستند. کوکتل‌های میوه‌ای می‌توانند باعث افزایش قند خون در مقایسه با نوشابه‌های گازدار شوند. افراد دیابتی می‌توانند از مقادیر آب میوه‌های تازه و صد در صد خالص لذت ببرند، اما در مورد کوکتل‌های میوه‌ای آماده که حاوی آب میوه واقعی نیستند، مراقب باشید.

نوشیدنی‌های الکلی

اگر به دلیل دیابت فشار خون بالا یا آسیب عصبی دارید، مصرف بیش از حد الکل می‌تواند این شرایط را بدتر کند. یک مطالعه حاکی از افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در مردان مشروبات الکلی است. در همین مطالعه مشخص شد که در زنان به دلیل مصرف زیاد خطر ابتلا به پیش‌دیابت یا دیابت نوع ۲ را افزایش داده و مصرف متوسط شراب خطر کم‌تری برای دیابت نوع ۲ دارد. الکل بر تولید گلوکز کبد تأثیر می‌گذارد که می‌تواند منجر به کاهش غیر منتظره قند خون یا هیپوگلیسمی شود. مصرف‌کنندگان انسولین باید از تأثیر الکل بر میزان گلوکز آگاه باشند.

---

مطالعه بیشتر:

تغذیه‌ در بیماران مبتلا به تشنج

برای درمان کمبود آهن چه بخوریم؟

برنج کته یا آبکش ؟ این افراد به هیچ وجه برنج نخورند!

بررسی ارتباط رژیم کتوژنیک و اختلال افسردگی

رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات، با چربی بالا و پروتئین متوسط است. که در ابتدا برای افراد مبتلا به صرع، برای کمک به کنترل تشنج آن‎ها، استفاده می‌شد. این مقاله از سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه رژیم کتوژنیک ممکن است افسردگی را بهبود بخشد ( ارتباط رژیم کتوژنیک و اختلال افسردگی ) و در مقاله ای دیگر به موضوع چگونه کتوژنیک ممکن است باعث افسردگی شود  و اقداماتی که باید در صورت مصرف کتوژنیک و احساس افسردگی صورت گیرد خواهیم پرداخت.

در حال حاضر به طور گسترده به عنوان یک روش کاهش وزن استفاده می‎شود. قرار گرفتن در حالت کتوز، که در آن بدن انسان برای تأمین انرژی به جای کربوهیدرات از چربی استفاده می‎کند. سودمندی‎هایی به همراه دارد که سبب می‎شود بدن راحت ‎تردر وضعیت کمبود انرژی باقی بماند. با این وجود، با توجه به اینکه رژیم‎ غذایی می‏تواند بر مغز و سیستم عصبی تأثیر بگذارد (همانطور که در مورد صرع این اتفاق می‎افتد)، ممکن است بر خلق و خوی فرد نیز تاثیرگذار باشد.

تاثیر رژیم کتوژنیک بر خلق و خو و بهبود افسردگی

رژیم کتوژنیک اثرات مثبتی بر مغز و سیستم عصبی دارد. به نظر می‎رسد نه تنها اثرات سودمندی بر کنترل و درمان صرع یا اپی‎لپسی دارد، بلکه در کنترل میگرن، سایر اختلالات تشنجی و زوال عقل و آلزایمر نیز مؤثر می‎باشد. علاوه بر این، برخی شواهد علمی از استفاده از رژیم کتوژنیک برای کمک به درمان اختلالات خلقی، از جمله افسردگی حمایت می‌کنند، چرا که این رژیم ممکن است به طرق مختلف بر مغز و سیستم عصبی انسان تأثیر مثبت بگذارد.

مطالعه بیشتر : برای درمان کمبود آهن چه بخوریم؟

در ادامه برخی از عواملی که رژیم کتوژنیک ممکن است از طریق آن‎ها افسردگی را بهبود بخشد، ذکر شده است.

افزایش GABA:

گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) یک انتقال دهنده عصبی است که نقش کلیدی در کنترل استرس، اضطراب و خلق و خو ایفا می‏کند. سطوح پایین GABA با افسردگی بالینی مرتبط نشان داده شده است. مطالعات حیوانی نشان داده که پیروی از یک رژیم غذایی کتوژنیک می‎تواند سطوح GABA در گردش خون را افزایش دهد. و به طور بالقوه علائم افسردگی را بهبود بخشد. با این حال، نیاز به انجام تحقیقات بیشتری وجود دارد.

بهبود عملکرد میتوکندریایی:

میتوکندری‏ها از اجزای سلولی هستند که انرژی لازم برای عملکرد سلول‎ها را فراهم می‌کنند. اختلال عملکرد میتوکندری، مانند تولید مقادیر ناکافی انرژی برای عملکرد صحیح سلول، در افسردگی نقش دارد. افراد مبتلا به افسردگی نسبت به افراد سالم در مغز خود سطوح پایین‎تری از آدنوزین تری فسفات (ATP که، یک ترکیب تأمین کننده انرژی است، را دارند. به این ترتیب، رژیم‎های کتوژنیک ممکن است تولید ATP را در افراد مبتلا به اختلال عملکرد میتوکندریایی تسهیل کند.

کاهش التهاب:

التهاب مزمن با افسردگی مرتبط می‎باشد. التهاب یک پاسخ ایمنی ناکارآمد است که می‏تواند فرد را مستعد بسیاری از مشکلات دیگر، از جمله مقاومت به انسولین، استرس اکسیداتیو، اختلال عملکرد میتوکندری، و سرکوب GABA کند. با این حال، رژیم کتوژنیک دارای برخی خواص ضد التهابی است و می‎تواند التهاب مزمن را بهبود بخشد. این اتفاق ممکن است به این دلیل باشد که استفاده از کتون‎ها بعنوان منبع انرژی نسبت به استفاده از گلوکز برای تولید انرژی، ترکیبات پیش التهابی کمتری به نام گونه‎های اکسیژن واکنش‎پذیر تولید می‎کنند.

تنظیم عملکرد انسولین:

انسولین، هورمونی که به کنترل سطح قند خون کمک می‎کند، ممکن است در افسردگی و وضعیت خلق و خو نیز نقش داشته باشد. برخی از افراد، به ویژه آن‎هایی که رژیم غذایی سرشار از قند ساده و نشاسته تصفیه شده دارند. ممکن است دچار مقاومت به انسولین شوند؛ یعنی حالتی که بدن آن‎طور که باید به انسولین پاسخ نمی‎دهد. مقاومت به انسولین نه تنها با افزایش وزن، دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی مرتبط است، بلکه با افسردگی نیز ارتباط دارد. با این وجود، پیروی از یک رژیم کتوژنیک، که قند و نشاسته را محدود می‎کند و به ثابت نگه داشتن سطح قند خون کمک می‎کند، می‎تواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشد.

دکتر رضا اطمینانی را در اینستاگرام دنبال کنید

کاهش استرس اکسیداتیو:

استرس اکسیداتیو به آسیب سلولی ناشی از رادیکال‎های آزاد اشاره دارد. رادیکال‎های آزاد ترکیبات ناپایداری هستند که انسان در زندگی روزمره خود در معرض آن‎ها قرار می‎گیرد. و در صورت تجمع در بدن می‎توانند به سلول‎ها آسیب برسانند. استرس اکسیداتیو با بسیاری از بیماری‎ها و شرایط بر هم زننده‎ی سلامت بدن مرتبط می‎باشد. وجود سطوح بالایی از این استرس در افراد مبتلا به افسردگی نیز مورد توجه قرار گرفته است. با این وجود، پیروی از یک رژیم کتوژنیک می‎تواند نشانگرهای استرس اکسیداتیو را بهبود بخشد. وضعیت آنتی اکسیدانی بدن را بهتر کند و به معکوس کردن برخی از آسیب‎های ناشی از رادیکال‎های آزاد کمک کند؛ در نتیجه به طور بالقوه به بهبود علائم افسردگی کمک می‎کند.

نتیجه : پس از چندین طریق مختلف رژیم کتوژنیک می‎تواند بر مغز تأثیر بگذارد و به طور بالقوه به مدیریت و کنترل اختلالات خلقی کمک کند. این رژیم ممکن است باعث افزایش سطح GABA، بهبود عملکرد میتوکندری، تنظیم سطح انسولین و کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو شود.

---

مطالعه بیشتر:

تاثیر رژیم غذایی بر افسردگی

نحوه اندازه‌ گیری انرژی مواد غذایی

پیشگیری و کنترل سرطان پوست با تغذیه مناسب

مواد غذایی برای درمان کمبود آهن

کم خونی وقتی اتفاق می‌افتد که بدن شما به اندازه کافی گلبول قرمز سالم نداشته باشد. این وضعیت عمدتاً در اثر از دست دادن خون، از بین رفتن گلبول‌های قرمز یا ناتوانی بدن در ایجاد سلول‌های قرمز خون کافی ایجاد می‌شود. در این نوشتار از سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به معرفی مواد غذایی برای دریافت آهن بیشتر و کمک به مبارزه با کم خونی و فقر آهن ( درمان کمبود آهن ) خواهیم پرداخت.

کمبود آهن بدن چیست؟

شایع‌ترین نوع کم خونی، فقر آهن است. گلبول‌های قرمز حاوی پروتئینی به نام هموگلوبین است. هموگلوبین پر از آهن است. بدون آهن کافی، بدن شما قادر به ایجاد هموگلوبین مورد نیاز برای ایجاد گلبول‌های قرمز کافی به منظور تحویل خون غنی از اکسیژن در بدن نیست.

فقدان فولات و ویتامین B-۱۲ همچنین ممکن است بر توانایی بدن شما در ساخت گلبول‌های قرمز تأثیر بگذارد. اگر بدن شما نتواند ویتامین B-۱۲ را به درستی پردازش کند، ممکن است دچار کم خونی خطرناک شوید. رژیم غذایی سرشار از آهن، ویتامین‌های گروه B و ویتامین C مانند برنامه زیر در صورت کم خونی مهم است. حتما در مورد مکمل‌ها با پزشک خود نیز صحبت کنید.

برنامه‌های درمانی کم خونی اغلب شامل تغییرات رژیم غذایی است. بهترین برنامه رژیم غذایی برای کم خونی شامل غذا‌های سرشار از آهن و سایر ویتامین‌های ضروری برای هموگلوبین و تولید گلبول‌های قرمز است. همچنین باید شامل غذا‌هایی باشد که به بدن شما کمک می‌کند آهن را بهتر جذب کند. آهن یک ماده معدنی اساسی است که بدن شما باید به درستی کار کند. بنابر این، مصرف مقادیر کافی از آن در رژیم غذایی روزانه بسیار مهم است.

مطالعه بیشتر : تاثیر رژیم غذایی بر افسردگی

جالب است بدانید، غذا‌هایی که می‌خورید نه تنها بر میزان آهن شما بلکه در جذب آن به بدن شما نیز تأثیر دارد. آهن همچنین یکی از اجزای میوگلوبین، پروتئین ذخیره کننده اکسیژن در ماهیچه‌های شما است. این اکسیژن هنگام استفاده از ماهیچه‌ها استفاده می‌شود. دامنه مصرف توصیه شده ۷ تا ۱۸ میلی گرم در روز برای جمعیت عمومی و حداکثر ۲۷ گرم برای خانم‌های باردار است.

در غذا‌ها دو نوع آهن وجود دارد: آهن هم و آهن غیرهم.

آهن هم در گوشت، مرغ و غذا‌های دریایی یافت می‌شود. آهن غیرهم در غذا‌های گیاهی و غذا‌های غنی شده با آهن یافت می‌شود. بدن شما می‌تواند هر دو نوع را جذب کند، اما آهن هم را راحت‌تر جذب می‌کند.

مقدار توصیه شده روزانه مصرف آهن ۱۰ میلی گرم (میلی گرم) برای آقایان و ۱۲ میلی گرم برای خانم‌ها است.

برای درمان کمبود آهن چه بخوریم؟

برای دریافت آهن بیشتر و کمک به مبارزه با کم خونی و فقر آهن، این غذا‌ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید:

۱. سبزیجات برگ دار

سبزیجات برگ دار، به ویژه انواع تیره، از بهترین منابع آهن غیر چربی اند. آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• – گیاه اسفناج
• – کلم پیچ
• – کلم سبز
• – سبزی قاصدک
• – برگ چغندر

برخی از سبزیجات دارای برگ مانند برگ چغندر و کلم سبز نیز حاوی فولات هستند. رژیم غذایی کم فولات ممکن است باعث کم خونی فقر فولات شود. مرکبات، لوبیا و غلات کامل منبع خوبی برای فولات هستند.

۲. گوشت و مرغ

گوشت قرمز، گوسفند و گوشت آهن بهترین منابع هستند. مرغ مقادیر کمتری آهن دارد.

خوردن گوشت یا مرغ با غذا‌های آهن غیرهم، مانند سبزیجات برگ دار، به همراه میوه غنی از ویتامین C می‌تواند باعث افزایش جذب آهن شود.

۳. جگر

بسیاری از مردم از خوردن گوشت اندام داخلی خودداری می‌کنند. اما منبع خوبی از آهن هستند. محبوب‌ترین گوشت، ارگان داخلی جگر است. سرشار از آهن و فولات است.

۴. غذا‌های دریایی

برخی غذا‌های دریایی آهن هم را تأمین می‌کنند. صدف، خرچنگ و میگو منابع خوبی هستند. بیشتر ماهی‌ها حاوی آهن هستند.

ماهی با بهترین سطح آهن شامل:

• – ماهی کنسرو
• – ماهی خال مخالی
• – ماهی پامپانو
• – ماهی آزاد تازه یا کنسرو شده

اگرچه ساردین‌های کنسرو منبع خوبی از آهن هستند، اما از نظر کلسیم نیز سرشار هستند. کلسیم ممکن است با آهن متصل شود و جذب آن را کاهش می‌دهد. غذا‌های سرشار از کلسیم نباید همزمان با غذا‌های سرشار از آهن مصرف شوند.

۵. غذا‌های غنی شده

بسیاری از غذا‌ها با آهن غنی شده اند. اگر گیاهخوار هستید یا منابع دیگر آهن را مصرف نمی‌کنید، این غذا‌ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید:

• – آب پرتقال غنی شده
• – غلات غنی شده
• – ماکارونی غنی شده
• – غذا‌های تهیه شده از آرد ذرت غنی شده
• – برنج سفید غنی شده

دکتر رضا اطمینانی را در اینستاگرام دنبال کنید

۶. حبوبات

حبوبات، منابع خوبی از آهن برای گیاهخواران و گوشتخواران و همچنین ارزان قیمت و لذیذ هستند.

برخی گزینه‌های غنی از آهن عبارتند از:

• – لوبیا قرمز
• – نخود
• – سویا
• – لوبیا چشم بلبلی
• – لوبیا چیتی
• – لوبیای سیاه
• – نخود فرنگی
• ۷. آجیل و دانه

بسیاری از انواع آجیل و دانه‌ها منابع خوبی از آهن هستند. آن‌ها به تنهایی طعم خوبی دارند. یا روی سالاد یا ماست ریخته می‌شوند.

برخی آجیل‌ها و دانه‌هایی که دارای آهن هستند، عبارتند از:

• – دانه کدو تنبل
• – بادام هندی
• – دانه‌های کنف
• – تخمه آفتابگردان
• – پسته
• – آجیل کاج

هر دو آجیل خام و بو داده مقادیر مشابه آهن دارند. بادام همچنین منبع خوبی از آهن است. آن‌ها به عنوان بخشی از یک برنامه غذایی سالم عالی هستند، اما از آن جا که کلسیم آن‌ها نیز زیاد بوده، ممکن است باعث افزایش سطح آهن شما نشوند.

---

مطالعه بیشتر:

عوارض و خطرات مصرف تخم‌ مرغ خام

نحوه اندازه‌ گیری انرژی مواد غذایی

پیشگیری و کنترل سرطان پوست با تغذیه مناسب

 

تاثیر رژیم غذایی بر افسردگی چیست؟

در این مقاله از سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به بررسی تاثیر رژیم غذایی بر افسردگی خواهیم پرداخت. تا انتهای مقاله همراه ما باشید. رژیم غذایی آنقدر جزء مهم سلامت روان است. متخصص تغذیه را می‌توان شناخت اثرات روان بر تغذیه و برعکس شناخت اثرات تغذیه بر روان دانست.

همان طور که آلودگی هوا، استرس، کمی تحرک و سوء تغذیه از مهم‌ترین علل بیماری‌ها شناخته شده اند. تغذیه سالم و درست نیز از موهبت‌های مهم زندگی و یکی از عوامل مهم سلامت انسان است. همیشه این پرسش مطرح است که چرا تعداد قابل توجهی از مردم به سلامت جسمی و روانی خود نمی‌پردازند. و آنچنانکه باید و شاید تغذیه سالم و درست ندارند.

ارتباط رژیم غذایی و افسردگی

تحقیقات و مطالعات ارتباط میان الگو‌های غذایی غنی از میوه‌ها و سبزیجات و غذا‌های کمتر فرآوری‌شده را با بهبود خلق و خو و رتبه‌بندی سلامتی و همچنین خطر کمتر ابتلا به افسردگی نشان می‌دهد. یک مطالعه که به تازگی در مجله Nutrients منتشر شد. نشان داد افرادی که مقادیر بیشتری میوه و سبزیجات مصرف می‌کنند. سطوح بیشتری از خوش‌بینی و خودکارآمدی را گزارش می‌کنند.

بررسی سیستماتیک ۱۶ مطالعه که در مجله اروپایی Nutrition منتشر شد. نشان داد افرادی که رژیم‌های غربی ناسالم مانند فست فود، شیرینی‌ها و نوشابه‌های شیرین بیشتری مصرف می‌کنند. در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند. در مقابل افرادی که از الگوی سالم‌تر غذا خوردن، از جمله رژیم غذایی مدیترانه‌ای پیروی می‌کردند. رژیم غذایی آن‌ها در طول زمان یک تأثیر محافظتی بر ابتلای این افراد به افسردگی داشت.

بر اساس این بررسی، یک الگوی غذایی که با مصرف زیاد میوه، سبزیجات، غلات کامل، ماهی، روغن زیتون، لبنیات کم چرب و آنتی اکسیدان‌ها و مصرف کم غذا‌های حیوانی مشخص می‌شود. ظاهراً با کاهش خطر افسردگی مرتبط است. یک الگوی غذایی که با مصرف زیاد گوشت قرمز و یا فرآوری شده، غلات تصفیه شده، شیرینی ها، محصولات لبنی پرچرب، کره، سیب زمینی و سس پرچرب، و مصرف کم میوه‌ها و سبزیجات با افزایش خطر افسردگی مرتبط است.

مطالعه بیشتر : نحوه اندازه‌ گیری انرژی مواد غذایی

نتایج یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده که در مجله PLOS ONE منتشر شد. نیز نشان داد که علائم افسردگی در بزرگسالان جوان پس از رعایت یک مداخله رژیم غذایی کوتاه که شامل میوه، سبزیجات، ماهی و گوشت بدون چربی بود، کاهش یافت. غذا‌های که کمتر سالم هستند. می‌توانند اثر معکوسی بر خلق و خو داشته باشند. برخی از غذا‌هایی که باید مصرف آن‌ها را کاهش داد و احتمالاً در طول زمان حذف کرد. شامل غذا‌های ناسالم مانند غذا‌های حاوی قند اضافه، غذا‌های فرآوری شده. فست فود‌ها و چربی‌های ترانس است. هدف جایگزینی این گزینه‌ها با غذا‌های کامل سالم است.

محققان می‌گویند، بسیاری از این غذا‌ها میکروبیوم روده را مختل می‌کنند و منجر به دیس‌بیوز و التهاب روده می‌شوند – التهاب روده می‌تواند منجر به التهاب مغز شود. و باعث بدتر شدن خلق و خوی شود. تحقیقات نشان می‌دهد که ما می‌توانیم باکتری‌های روده خود را با آنچه می‌خوریم. در یک بازه زمانی ۲۴ ساعته تحت تأثیر قرار دهیم. بنابراین ما انتخاب روزانه‌ای داریم که از فست فود‌ها یا غذا‌های کامل سالم استفاده کنیم.

به گفته محققان، در حالیکه ما فوراً تأثیر آنچه را که می‌خوریم بر خلق و خو احساس نمی‌کنیم. اما این تغییرات شروع به رخ دادن می‌کنند. و به مرور زمان با بدتر شدن خلق و خوی در صورت داشتن رژیم غذایی نامناسب یا بهبود خلق و خوی در صورت انتخاب رژیم غذایی سالم، روبرو می‌شویم.

کاهش علائم افسردگی با تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی

افسردگی یک وضعیت پزشکی جدی است. و غذا به تنهایی یک درمان اثبات شده نیست. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که الگوی سالم‌تر غذا خوردن می‌تواند تأثیر مثبتی بر پیشگیری از ابتلا به افسردگی و یا کاهش علائم آن داشته باشد. همچنین هیدراته ماندن در خلق و خو و عملکرد شناختی نقش دارد.

دکتر رضا اطمینانی را در اینستاگرام دنبال کنید

علاوه بر این، انجمن روانپزشکی آمریکا به مصرف دو وعده ماهی چرب در هفته توصیه می‌کند. زیرا سطوح پایین اسید‌های چرب امگا ۳ با ابتلا به افسردگی مرتبط است. محققان می‌گویند، تغییر پایدار از ایجاد تغییرات کوچک رفتاری برای بهبود رژیم غذایی به وجود می‌آید که عملی، قابل کنترل و واقع‌بینانه است – این تغییرات باید با زندگی شما مطابقت داشته باشند، نه برعکس. در زیر گام‌های عملی برای شروع تغییرات رفتاری توصیه می‌شود:

•  خوب بخوابید و بهداشت خواب را رعایت کنید.
•  به میزان کافی آب بنوشید و بدن خود را هیدراته نگه دارید
•  تمرکز حواس، تمرینات تنفسی و مدیتیشن را تمرین کنید.
•  به ورزش توجه کنید، زیرا ورزش به ترشح اندورفین کمک می‌کند که موجب تقویت خلق و خو می‌شود.

برای تغییرات تغذیه ای، محققان می‌گویند هر هفته یکی از این منابع غذایی را اضافه کنید.

• فیبر بیشتری بخورید؛ برای این منظور به راحتی می‌توانید. با مصرف سبزیجات، میوه ها، لوبیاها، آجیل ها، دانه ها، عدس و غلات کامل سالم میزان فیبر مورد نیاز خود را به دست آورید.
• غذا‌های پری بیوتیک و تخمیری بخورید.
• مصرف منابع امگا ۳ مانند ماهی‌های چرب یا منابع گیاهی مانند چیا، کتان یا دانه‌های کنف را در نظر داشته باشید.
• ادویه‌هایی مانند زردچوبه را به غذای خود اضافه کنید تا به تقویت روحیه کمک کند.

---

مطالعه بیشتر:

عوارض و خطرات مصرف تخم‌ مرغ خام

نکات تغذیه‌ای برای کنترل فشارخون

پیشگیری و کنترل سرطان پوست با تغذیه مناسب

 

ارزش غذایی انواع نان چقدر است؟

نان در سراسر دنیا، یک غذای اصلی محسوب می‌شود. که حاوی کربوهیدرات، فیبر، روغن، املاح و برخی ویتامین‌هاست. اما همین نان هم انواع مختلفی دارد. و بسته به شیوه پخت و مواد به‌کاررفته در آن می‌تواند ارزش بیشتر یا کمتری پیدا کند. که در این مطلب سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به بررسی ارزش غذایی انواع نان خواهیم پرداخت.

از غنی‌ترین غلاتی گندم است که در طبیعت یافت می‌شود و اغلب ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی ازجمله آهن، کلسیم، منیزیوم و روی در این نعمت الهی وجود دارد. معمولاً در تهیه نان از آرد گندم استفاده می‌کنند، چون میزان گلوتن آن بسیار زیاد است. یک‌دانه گندم از سه قسمت اصلی به نام‌های سبوس، آندوسپرم و جوانه تشکیل‌شده است. سبوس خارجی‌ترین لایه دانه است. که امروزه فواید آن بر هیچ‌کس پوشیده نیست. و بر اساس مطالعات مختلف هیچ ماده غذایی جهت تسهیل و بهبود عملکرد دستگاه گوارش با سبوس برابری نمی‌کند.

گلوتن یک ترکیب پروتئینی است که سبب حالت اسفنجی، پف کردن خمیر و تردی نان می‌شود. محتوای گلوتن نان می‌تواند به‌عنوان یکی از عوامل بیات شدن نان موردتوجه ‌باشد. وجود گلوتن بر نرمی و کش آمدن بافت محصول نهایی تأثیر دارد. و یکی از راه‌های تشخیص مرغوبیت آرد میزان گلوتن آن است.

بررسی ارزش غذایی نان

ارزش غذایی انواع نان  : هر بزرگسال با مصرف روزانه ۳۰۰ گرم نان می‌تواند نزدیک به ۵۰ درصد انرژی، بیش از ۶۰، تیامین و نیاسین، ۳۰ -۴۰، کلسیم و ۸۰، آهن موردنیاز روزانه خود را تأمین کند.

همچنین ۴۵، پروتئین موردنیاز برای سطح متوسط جامعه و به میزان ۶۰% برای فقرا، از طریق مصرف نان به دست می‌آید.

مطلب پیشنهادی : نحوه اندازه‌ گیری انرژی مواد غذایی

بهترین روش نگهداری نان

• نان سالم ویژگی‌هایی دارد که نبود هرکدام از آن‌ها می‌تواند کیفیت و ارزش غذایی نان را زیر سؤال ببرد.
• یک نان خوب، بافت نرم و یکنواختی دارد، عطروطعم آن مقبول است، به‌راحتی بریده می‌شود و زود بیات نمی‌شود.
• نان سالم کاملاً پخته و برشته است اما سطح آن باید فاقد هرگونه نشانه‌ای از سوختگی باشد.
• اما قرار دادن نان در یخچال به دلیل کریستاله شدن سلول‌های آبی آن بیات شدن نان را تسریع می‌نماید.
• چیدن نان‌های داغ روی‌هم منجر به کپک‌زدگی، بیات‌شدگی و فساد زودرس نان می‌شود. که ضایعات نان و بیماری‌های گوارشی را افزایش می‌دهد.
• بهترین روش برای نگهداری نان این است که اجازه دهیم تا پس از پخت به دمای اتاق برسد و سپس در بسته‌های پلاستیکی در فریزر نگهداری کنیم.
• یادتان باشد در هنگام خرید نان‌های صنعتی بسته‌بندی‌شده به برچسب تغذیه‌ای آن نگاه بیندازید و به نشان سازمان غذا و دارو و نشانگرهای سلامت آن توجه داشته باشید.

انواع نان

نان‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند در ادامه به ارزش غذایی انواع نان میپردازیم:

۱- نان سفید یا همان نان گندم، پرکالری‌‌ترین نان است.

بخش اعظم این نان حاوی کربوهیدرات ساده است و به‌سرعت سبب افزایش قند خون پس از مصرف می‌شود. این نان برای افراد با مشکل اضافه‌وزن و یا بیماری زمینه‌ای دیابت مضر است و باید نان قهوه‌ای (نان سبوس‌دار) جایگزین آن شود.

۲- نان سبوس‌دار یا قهوه‌ای

نان تهیه‌شده از آرد حاوی سبوس است. سبوس با ایجاد احساس سیری منجر به مصرف وعده‌های غذایی کمتر می‌شود.

از طرفی فیبر موجود در این نان منجر به بهبود عملکرد و رفع مشکلات گوارشی می‌گردد و عمل دفع را تسهیل می‌کند. سبوس نان که سرشار از ویتامین‌های گروه B می‌باشد باعث تنظیم قند خون، کلسترول و چربی می‌شود و در یک‌کلام، بهترین نان برای همه افراد، به‌ویژه افراد دارای اضافه‌وزن و دیابتی‌هاست.

در این نان‌ها پس از فرآیند تخمیر، اسید فیتیک آن تخریب، کلیه مواد موجود در آن آزاد و جذب بدن می‌گردد. اسید فیتیک یا فیتات “هگزا فسفات اینوزیتول (IP6)” ذخیره اصلی فسفر در دانه‌های گیاهی است. هنگامی‌که دانه‌ها در حال جوانه زدن هستند فیتات تخریب می‌شود. و فسفر برای استفاده توسط گیاه جوان آزاد می‌شود. فیتات خواص مهارکنندگی و ضد تغذیه‌ای دارد. این اسید در مجاورت عناصری مانند کلسیم، آهن و روی با آن‌ها ترکیب‌شده و موجب کمبود و نقصان این عناصر در بدن می‌شود. نان‌های تیره (حاوی سبوس بیشتر) ارزش غذایی بالاتری نسبت به نان‌های سفید و روشن دارند. خوردن نان سبوس‌دار مانع از جذب سریع قند و چربی در خون می‌گردد.

خطرات مصرف سبوس فله

در هنگام سبوس‌گیری از آردها، سبوس مازاد آن به‌عنوان دورریز از کارخانه خارج می‌شود؛ درنتیجه دقت و حساسیت لازم درزمینه بهداشتی را نخواهد داشت و انواع آلودگی شیمیایی، میکروبی و قارچی را داراست. معمولاً این سبوس‌های فله‌ای به مصرف دام می‌رسد که ازنظر میکروبی برای انسان قابل‌مصرف نیست. خوردن نان‌های حاوی این نوع سبوس سموم شیمیایی را وارد بدن کرده. و موجب بیماری سرطان می‌شود. علاوه بر این، انواع آلودگی‌های قارچی و کپکی که در سبوس‌های فله‌ای یا دامی موجود است. موجب افزایش بیماری‌های کبدی و کلیوی شده است. رواج مصرف سبوس در کشور نتیجه تبلیغات نادرست و بیش‌ازحد است که به دنبال آن سبوس را ماده شفابخشی شناخته‌اند؛ درحالی‌که سبوس در کشور ما به‌ویژه در پخت نان‌های با تخمیر کامل، نه‌تنها سودمند نیست بلکه زیان‌آور است.

علاوه بر این؛ در رابطه باارزش غذایی نان‌هایی با پخت طولانی‌مدت مانند سنگک و بربری و نان‌های حاوی سبوس مازاد، به دلیل تشکیل آکریلامید ازنظر تغذیه‌ای و بهداشتی سلامت خود را تا حدی از دست می‌دهند. مواد نشاسته‌ای زمانی که در مقابل حرارت زیاد قرار بگیرند و برشته شوند، ماده‌ای به نام آکریلامید تولید می‌کنند که در فرایند سلولی ایجاد اختلال می‌کند و می‌تواند منجر به سرطان شود.

نان سنگک

غنی‌ترین نان ازنظر تغذیه‌ای می‌باشد که حاوی بیشترین میزان سبوس است. میزان سبوس‌گیری مجاز از آرد این نان ۷، درصد می‌باشد و تقریباً آرد آن کامل و سبوس‌دار به‌حساب می‌آید. به همین دلیل رنگ آن تیره‌تر و هضم آن کمی طولانی‌تر است. بنابراین دارای خاصیت سیرکنندگی بیشتری است. ۱۰۰ گرم این نان حاوی ۲۵۸ کالری و بهترین نان تولیدی ازنظر وجود ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌های ضروری بدن است. این نان تقریباً کامل است و تقریباً تمام املاح و ویتامین‌های خود را حفظ کرده است.

نان لواش و تافتون

آرد این نان‌ها نسبت به سنگک از سبوس پایین‌تری برخوردار بوده. و در ۱۰۰ گرم آن‌ها ۲۸۳ تا ۲۹۳ کالری نهفته است. معمولاً میزان جوش‌شیرین و نمک موجود در این نان‌ها بیشتر و میزان سبوس‌گیری از این آرد مصرفی ۱۲% است. فقدان تخمیر کامل و طولانی در برخی از نان‌های لواش و تافتون، به همراه استفاده از جوش‌شیرین که به‌شدت قلیایی بوده و سبب تخمیر سریع می‌شود منجر به بروز عوارضی نظیر کم‌خونی، پوکی استخوان، سوءهاضمه، افسردگی، بی‌حالی، افزایش فشارخون، سوزش جدار داخلی معده و سوء جذب آهن و کلسیم در بدن می‌شود.

دکتر رضا اطمینانی را در اینستاگرام دنبال کنید

نان بربری

بیشترین درصد سبوس‌گیری از آرد نان بربری و به میزان ۱۸% است و درواقع سفیدترین آرد از نان‌های سنتی محسوب می‌شود. در هنگام تهیه این نان مقداری سبوس به آن اضافه می‌شود که تا حدی این کمبود سبوس جبران شود، اما این عمل زیان‌بارترین اقدام و آفتی برای سلامتی است. ازآنجاکه آرد باید مستقیماً در تولید نان مورداستفاده قرار گیرد و هرگونه افزودنی مانند سبوس، غیرقانونی و غیربهداشتی بوده و نباید مورد مصرف قرار بگیرد، زیرا گاهی اوقات از سبوس استریل نشده یا دامی در پخت نان استفاده می‌شود.

نان‌های حجیم

این نوع نان‌ها که از آرد گندم سفید یا سبوس گرفته تهیه می‌شوند. بافتی یکنواخت و ضخامتی مناسب دارند. همچنین پوسته آن تردی خوبی دارد و برای تهیه انواع ساندویچ مناسب است. در هر برش ۳۰ گرمی از نان صنعتی (شیرین نشده) حدود ۷۵ کیلوکالری انرژی وجود دارد. نان‌های صنعتی به دلیل تولید در کارگاه‌ها و کارخانه‌های بهداشتی به دلیل مکانیزه بودن و دخالت کمتر نیروی انسانی بهداشتی تر هستند. اما در رقابت با نان‌های سنتی به دلیل فرهنگ و ذائقه خاص مردم ایران در سفره‌های آن‌ها راه نیافته‌اند. در پخت نان‌های صنعتی معمولاً زمان تخمیر بیشتر است. همه قسمت‌های این نان‌ها حتی خمیرشان قابل‌استفاده است، بنابراین نان‌های حجیم هیچ دورریزی ندارند.

مغذی‌ترین قسمت نان‌ حجیم، مغز آن می‌باشد که به‌اشتباه دور ریخته می‌شود. علیرغم سفید بودن آرد این نان‌ها می‌توان با افزودن مواد مختلف ازجمله آرد جو و آرد گندم، یا آرد سیب‌زمینی و پروتئین سویا به آن‌ها و حتی استفاده از سبزیجات و دانه‌های روغنی در پخت آن‌ها، نان ارزش غذایی بسیار بیشتری خواهد داشت. درصورتی‌که با آرد سبوس‌دار و تقریباً کامل تهیه شوند دارای ارزش تغذیه‌ای بالا و هضم آسان خواهند بود.

محاسن نان سنگک

فیبر زیاد این نان برای دستگاه گوارش سودمند است. علاوه بر آن از بسیاری از امراض و عوارض عروقی، گوارشی و سرطان جلوگیری می‌کند و یک نان سنتی مطلوب برای بیماران دیابتی به‌حساب می‌آید. همچنین نان سنگک ازنظر استفاده نمک در ترکیبات آن با نسبت یک گرم به ازای هر صد گرم نان، از کیفیت بهتری نسبت به سایر نان‌ها برخوردار است.

---

مطالعه بیشتر:

عوارض و خطرات مصرف تخم‌ مرغ خام

نکات تغذیه‌ای برای کنترل فشارخون

پیشگیری و کنترل سرطان پوست با تغذیه مناسب

 

بررسی نحوه اندازه‌ گیری انرژی مواد غذایی

قصد داریم تا در مطلب امروز سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به بررسی نحوه اندازه‌ گیری انرژی مواد غذایی خواهیم پرداخت. توصیف اینکه انرژی دریافتی از غذا چگونه اندازه‌گیری می‌شود، که این‌ها شامل موارد زیر است:

فعالیت متابولیکی در سطح سلولی، بافت و ارگان‌ها فعالیت متابولیکی بازسازی ذخایر بعد از فعالیت فیزیکی رشد، در طول سال‌های اولیه زندگی در نوجوانی و در طول بارداری

انرژی غذا چیست؟

انرژی مورد نیاز بدن از طریق غذا دریافت می‌شود. ماکرونوترینت‌ها (کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها) و الکل انرژی مورد نیاز را از طریق شکسته شدن فراهم می‌کنند. مینرال‌ها و ویتامین‌ها انرژی فراهم نمی‌کنند، اما تعدادی از آن‌ها به عنوان کوفاکتور در مسیرهای بیوشیمیایی که انرژی آزاد می‌کننند، ضروری هستند.

مطلب پیشنهادی : پیشگیری و کنترل سرطان پوست با تغذیه مناسب

واحدهای مورد استفاده برای اندازه گیری انرژی در تغذیه

به طور عموم انرژی به صورت کیلوکالری (kcal) بیان می‌شود که منعکس‌کننده گرما به وسیله واکنش‌های متابولیکی است ضمناً کیلوژول (KJ) هم به عنوان واحد اندازه‌گیری انرژی به کار می‌رود، با این وجود هر دو واحد هنوز استفاده می‌شود و کیلوکالری نسبت به کیلوژول شناخته‌شده‌تر است.

بنابراین دانستن فاکتور تبدیل بین دو واحد ضروری است.

1KCAL=4.18 KJ

مقدارهای بیشتر انرژی به صورت مگاژول بیان می‌شود.

1MJ=1000 KJ

فاکتورهای تبدیل انرژی

فاکتورهای تبدیل انرژی برای ماکرونوترینت‌ها و الکل:

• کربوهیدرات‌ها (به عنوان مونوساکاریدها): Kcal/g 3.75
• چربی: kcal/g 9
• پروتئین: kcal/g 4
• الکل: kcal/g 7

محاسبه سهم ماکرونوترینت‌ها در مجموع دریافت انرژی

بر اساس محاسبه‌های نشان داده شده در جدول ۳.۱ بسته به اینکه کدام ماکرونوترینت در غذا وجود دارد. امکان محاسبه درصد انرژی فراهم می‌شود. به عنوان مثال مصرف نان سفید (مجموع محتوای انرژی آن ۲۱۹ kcal/100g)

• ۷۹ درصد انرژی از کربوهیدرات=۱۰۰× (۱۷۲.۹/۲۱۹)
• ۱۴.۴ درصد انرژی از پروتئین=۱۰۰× (۳۱.۶/۲۱۹)
• ۶.۶ درصد انرژی از چربی= 100×(۱۴.۴/۲۱۹)

این نوع محاسبات می‌توانند برای همه وعده‌ها و دریافت غذایی روزانه یک فرد عادی یا تشخیص سهم غذاهای اصلی در دریافت انرژی برای کل جمعیت به کار روند.

دکتر رضا اطمینانی را در اینستاگرام دنبال کنید

روش‌هایی برای اندازه‌گیری انرژی غذا

مقدار انرژی و یا ناخالصی یک غذا را می‌توان با استفاده از یک بمب کالریمتر اندازه‌گیری کرد. این دستگاهی است که نمونه‌ای از مواد غذایی در حضور اکسیژن خالص با فشار بالا احتراق می‌کند. انرژی یا گرمایی که از غذا آزاد می‌شود از طریق آب جذب می‌شود که باعث افزایش کم، اما قابل اندازه‌گیری در دمای آب می‌شود که از طریق محاسبه مقدار انرژی ناخالص، می‌تواند تعیین شود. تجزیه مواد غذایی در بدن همانند زمانی که در یک بمب کالریمتر احتراق می‌کند، کارآمد نیست. برای مثال سلولز و دیگر شکل‌های فیبر به طور کامل در یک بمب کالریمتر محترق می‌شوند. در صورتی که در انسان قابل جذب نیستند.

بنابراین انرژی در دسترس بدن از یک غذای خاص کمتر از مقدار انرژی ناخالص است. که این مقدار کمتر به عنوان محتوای انرژی قابل متابولیسم شناخته شده است. مقدار انرژی قابل متابولیسم در دسترس از هرکدام از ماکرونوترینت‌ها و الکل در جدول ۳.۱ نشان داده شده است. این فاکتورهای تبدیل انرژی می‌توانند در محاسبه محتوای انرژی غذایی که ترکیبات آن مشخص باشد. به کار روند و این می‌تواند به جای مقدار انرژی ناخالص که در جداول ترکیب غذایی یافت می‌شود به کار رود.

در محاسبه محتوای انرژی غذا و برنامه غذایی این فرضیه که هضم و جذب تحت شرایط نرمال صورت می‌گیرد. اهمیت دارد و در موارد بیماری شامل اسهال یا سندروم‌های سوء‌جذب یا زمانی که دارو‌های مسهل استفاده می‌شود حقیقت ندارد.

---

مطالعه بیشتر:

عوارض و خطرات مصرف تخم‌ مرغ خام

نکات تغذیه‌ای برای کنترل فشارخون

مهار چربی خون با رعایت تغذیه صحیح

راه های پیشگیری و کنترل سرطان پوست با تغذیه مناسب

همانطور که قبلاً ذکر شد، تغذیه و مواد مغذی نقش بسیار موثری در میزان بروز، شدت بروز و حتی میزان میرایی انواع سرطان دارند. در سالیان قبل اعتقاد بر آن بود که یک‌سوم انواع سرطان‌ها با رفتار تغذیه‌ای ما قابل کنترل هستند. امروزه مشخص شده دو سوم تعداد موارد فوت‌شده منتسب به سرطان، با تغییرات در برنامه غذایی و سبک زندگی قابل کنترل است. قصد داریم تا در مطلب امروز سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به بررسی پیشگیری و کنترل سرطان پوست با تغذیه مناسب خواهیم پرداخت.

پوست در تماس‌ترین بافت بدن با محیط بیرونی بوده و پوششی برای حفاظت از اندام‌های داخلی در برابر صدمات فیزیکی، شیمیایی و میکروبی ایجاد می‌کند. این سطح که بیش از یک متر مربع با ضخامتی حدود ۲ میلی‌متر را شامل می‌شود. در تنظیم دمای بدن، محافظت در برابر اشعه فرابنفش خورشید، کارکرد حس لامسه نقش داشته و همچنین مسئول و نشانگر برخی تغییرات مرتبط با سن، سطح سلامتی و همچنین احساسات فرد می‌باشد.

اشعه فرابنفش که اغلب از قرار گرفتن در معرض نور خورشید به پوست بدن می‌تابد. عامل بسیاری از مشکلات و بیماری‌های پوستی است. البته همین اشعه برای تولید ویتامین D در پوست مورد نیاز است. اما وقتی که تابش و نفوذ این اشعه به لایه‌های درونی پوست، بیش از حد تحمل بدن باشد. موجب تغییراتی نامطلوب یا بروز آسیب در ژنوم (DNA) سلول خواهد شد و این تغییرات و آسیب‌ها، نقطه مرکزی بروز سرطان در بافت پوستی محسوب می‌شوند.

مطلب پیشنهادی : عوارض و خطرات مصرف تخم‌ مرغ خام

علاوه بر نور آفتاب، قرار گرفتن پوست در معرض مواد شیمیایی (به ویژه آرسنیک در کارگران معدن و یا هیدروکربن‌های موجود در قیر و مواد نفتی)، موجب افزایش رادیکال‌های آزاد در بافت پوستی شده و این تغییرات در شرایط مزمن و طولانی‌مدت می‌توانند تغییراتی در تکثیر و یا ژنوم سلول‌های پوستی ایجاد کنند که این تغییرات اغلب باعث بروز سرطان خواهد شد.

بر این اساس، در قیاس با سایر انواع سرطان‌ها، بروز سرطان پوست با مداخله یا عوامل بیرونی (به ویژه تابش آفتاب مستقیم و شدید و نیز مواد شیمیایی) ارتباط بیشتری دارد. به همین دلیل در خصوص مواد مغذی مؤثر در این نوع سرطان، تمرکز بر مواد مغذی است که مهارکننده آسیب‌های ناشی از تابش آفتاب یا تغییرات ناشی از مواد شیمیایی باشند که در ادامه به مهم‌ترین آنها خواهیم پرداخت.

مواد مغذی مؤثر برای پیشگیری یا کنترل علائم سرطان پوست

ویتامین D

جالب است بدانید که بر اساس مطالعات موجود، ویتامین D در غلظت مناسب و دریافت مطمئن، موجب کاهش ۱۶ درصدی بروز انواع سرطان‌ها می‌شود. در خصوص سرطان پوست، همان‌طور که در جدول یک ملاحظه می‌کنید. ویتامین D و گیرنده اختصاصی آن موجب مهار پیشرفت سرطان ملانوم (از خطرناک‌ترین انواع سرطان پوست) شده و اگر غلظت ویتامین D خون محدود و اندک باشد. میزان میرایی سرطان ملانوم به شدت افزایش می‌یابد.

با توجه به اینکه کمبود ویتامین D در کشور عزیزمان بسیار شایع بوده و روند ابتلای به سرطان پوست نیز در کشور در حال افزایش است. مجدد و مؤکّد توصیه می‌کنیم که مصرف مکمل ویتامین D با مشورت مشاور تغذیه، فراموش نشود.

اسید فولیک، فولات یا ویتامین B9

اسید فولیک یکی از مهم‌ترین ویتامین‌های مؤثر بر تکثیر سلولی است. و به همین دلیل بر نقش آن در پیشگیری از سرطان‌هایی که با تغییر در ژنوم یا ساختار ژنتیکی پدید می‌آیند، بسیار تاکید می‌شود.

امروزه می‌دانیم این ویتامین با تولید پیش‌سازهای مورد نیاز برای ترمیم DNA و رونوشت‌برداری از آن و نیز حفظ تمامیت و ساختار ژنوم با تولید گروه‌های متیلی که برای کنترل بیان ژن مورد نیاز هستند، در پیشگیری از بروز سرطان مؤثر است. متاسفانه مطالعات با جمعیت بالا نشانگر آن بوده‌اند که کاهش سطح اسید فولیک از طریق دریافت ناکافی آن، با افزایش خطر بروز برخی سرطان‌ها مرتبط بوده است که یکی از آنها سرطان پوست می‌باشد. بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۰۰ میلادی، کمبود اسیدفولیک موجب کاهش پایداری DNA در سطح ملکولی و کروموزمی می‌شود.

همان‌طور که ذکر شد، تابش اشعه فرابنفش بر پوست موجب تغییراتی ناخواسته و نامناسب در ساختار ژنتیکی سلو‌لها شده و این امر در افرادی که به مدت طولانی در معرض تابش شدید آفتاب قرار دارند. می‌تواند یک عامل بالقوه در بروز و یا افزایش خطر ابتلای به سرطان پوست باشد.

از آنجاکه اسید فولیک در سبزی‌ها و مواد غذایی متعددی یافت می‌شود. کمبود آن مورد انتظار نیست. اما به دلیل حساس بودن این ویتامین به نور، حرارت و اکسیژن هوا، بخش قابل توجهی از اسید فولیک مواد غذایی در فرآیندهای پخت از بین می‌رود. به همین دلیل در سالیان اخیر توصیه به مصرف مکمل آن بیشتر از قبل می‌باشد.

رژیم غذایی مدیترانه‌ای

در یک مطالعه بزرگ بر روی نزدیک به صد هزار زن فرانسوی ۶۵-۴۰ ساله، نتایج نشان داد افرادی که الگوی تغذیه‌ای مشابه با الگوی غذایی مدیترانه‌ای را رعایت می‌کردند. به میزان کمتری در معرض ابتلای به سرطان پوست قرار گرفتند. همانطور که حتماً می‌دانید رژیم غذایی مدیترانه‌ای شامل یک برنامه غذایی با محتوای بیشتری از غذاهای دریایی، روغن‌های سالم (به ویژه زیتون)، سبزی و میوه فراوان، غلات کامل (سبوس‌دار)، و لبنیات می‌باشد.

فیتوکمیکال‌ها

سرطان پوست هر روزه در حال گسترش است و راه‌های متعددی برای کنترل شدت و علائم آن در حال آزمودن. یکی از این راه‌ها، مصرف مواد غذایی عملگرا است که دارای ترکیباتی برای پیشگیری و یا مهار این بیماری هستند. مطالعات قبلی نشانگر آن بود که افرادی که میوه و سبزی بیشتری میل می‌کنند، کمتر در معرض ابتلای به انواع سرطان هستند.

سالیان بعد مشخص شد که فیتوکمیکال‌های موجود در میوه‌ها و سبزی‌ها بعنوان ترکیباتی فعال، نقش مؤثر و مهمی در این موضوع داشته و به روش‌های مختلف – به ویژه مهار التهاب و خصوصیات آنتی‌اکسیدانی- موجب کنترل علائم و یا پیشگیری می‌شوند.

دکتر رضا اطمینانی را در اینستاگرام دنبال کنید

موارد خاص

بررسی‌ها نشانگر آن است که گیرندگان پیوند عضو، ۱۰۰ برابر افراد عادی جامعه در معرض ابتلای به سرطان پوست هستند. در یک مطالعه نتایج نشان داد که در بین حدود ۴۵۰ بیمار پذیرنده عضو، افرادی که دریافت اسیدهای چرب غیراشباع (به ویژه انواع امگا-۳ نظیر آلفا لینولنیک اسید) بیشتری داشتند. به طور قابل توجهی در معرض خطر کمتری برای ابتلای به سرطان پوست قرار داشتند.

بهترین منبع غذایی آلفا لینولنیک اسید، روغن بذر کتان است. که حدود ۵۵-۴۵ درصد روغن آن را اسید لینولنیک تشکیل می‌دهد. به جز روغن بذر کتان، لوبیای سویا، روغن کلزا، روغن آفتابگردان و سویا غنی‌ترین منابع آن هستند. همچنین ۱۰-۵ درصد اسیدهای چرب گردو را آلفا لینولنیک اسید تشکیل می‌دهد.

مرکبات غنی از ترکیبی هستند بنام فوروکومارین‌ها (furocoumarins) که مصرف زیاد آنها همراه با قرار گرفتن فرد در معرض تابش اشعه فرابنفش، موجب افزایش خطر ابتلای به سرطان‌های غیرملانومایی پوست می‌شود. اگرچه این تأثیر هنوز تحت بررسی بوده و تنها در چند مورد مطالعه مشاهده‌ای ذکر شده است. اما به نظر می‌رسد افرادی که در معرض تابش نور زیاد قرار می‌گیرند. (نظیر کارگران در فضای باز و سربازان) یا افرادی که به مراکز تابش اشعه فرابنفش مراجعه می‌کنند. (خواه به قصد زیبایی و یا به مقاصد درمانی)، بهتر است در مصرف خانواده مرکبات حد اعتدال را نگه‌داشته و از زیاده‌روی در مصرف این میوه‌ها خودداری کنند. امید آنکه مطالعات بعدی اثر ارتباطی این میوه‌های ارزشمند را بر ابتلای به سرطان پوست تأیید نکنند.

---

مطالعه بیشتر:

آشنایی با رژیم‌ های کم‌ کربوهیدرات

نکات تغذیه‌ای برای کنترل فشارخون

مهار چربی خون با رعایت تغذیه صحیح