بررسی رابطه گرسنگی‌های مکرر و مقاومت به انسولین
در این مطلب سایت دکتر رضا اطمینانی متخصص تغذیه اصفهان به بررسی رابطه گرسنگی‌های مکرر و مقاومت به انسولین خواهیم پرداخت. احتمالاً برای شما هم پیش آمده که با فاصله کمی از ناهار یا شام، احساس گرسنگی کنید، دلتان بخواهد سراغ شیرینی بروید و حتی گاهی ضعف و لرزش را تجربه کنید. خبر بدی که در شروع این یادداشت می‌خواهم بدهم این است که شما از وضعیتی که می‌تواند به ابتلا به پیش دیابت، دیابت بارداری و دیابت نوع ۲ منجر شود، کاملاً بی‌خبرید و آن مقاومت به انسولین نام دارد.
مقاومت به انسولین ارتباط نزدیکی با چاقی دارد. با این حال، مقاومت به انسولین بدون اضافه وزن یا چاقی نیز ممکن است. تحقیقات مدرن نشان داده است که مقاومت به انسولین را می‌توان با روش‌های درمانی که میزان تولید یا مصرف انسولین بدن را از طریق تزریق انسولین یا پمپ‌های انسولین کاهش می‌دهد، کاهش داد و با آن مبارزه کرد.
نقش انسولین در بدن
مقاومت به انسولین زمانی رخ می‌دهد که بدن قادر به جذب و استفاده از انسولینی که خودش می‌سازد نباشد و در نتیجه سطح گلوکز خون به طور مداوم افزایش می‌یابد. به گفته موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی، انسولین هورمونی است که در پانکراس، اندامی واقع در پشت معده، ساخته می‌شود. نقش انسولین این است که به سلول‌های بدن اجازه دهد گلوکز را جذب کنند تا به عنوان سوخت استفاده یا به عنوان چربی بدن ذخیره شود. هنگامی که سطح گلوکز خون بعد از غذا افزایش می‌یابد، انسولین توسط پانکراس ترشح می‌شود تا به کبد، عضلات و سلول‌های چربی کمک کند که گلوکز را جذب کنند. انسولین همچنین با کاهش تولید گلوکز در کبد، سطح گلوکز خون را کاهش می‌دهد. پس اگر سالم هستید، انسولین به طور خودکار سطح گلوکز خون را تنظیم می‌کند.
مطلب پیشنهادی : افزایش سطح سلامت کودکان با مصرف روی
اتفاقات در بدن درصورت مقاومت به انسولین
وقتی سلول‌ها به انسولین پاسخ مناسبی ندهند و نتوانند گلوکز را از جریان خون جذب کنند. بدن به سطوح بالاتر انسولین برای کمک به جذب گلوکز نیاز پیدا می‌کند. در این مرحله پانکراس تلاش می‌کند تا تقاضای انسولین بیشتر را تأمین کند و ممکن است شکست بخورد و نتیجه این شکست پیش دیابت و در نهایت دیابت نوع ۲ است.
علائم مقاومت به انسولین
مقاومت به انسولین اغلب علامت واضحی از خود نشان نمی‌دهد. یا حداقل ممکن است مدتی طول بکشد تا علائم ظاهر شوند. با این حال، علائمی وجود دارد که می‌تواند نشان دهد انسولین در بدن عملکرد مطلوبی ندارد:
- بی‌حالی، به خصوص بعد از غذا خوردن
- میل مداوم به مصرف شکر
- مشکل تمرکز
- افزایش وزن در اطراف شکم
- سطوح پایین کلسترول خوب یا HDL
- ناتوانی در کاهش وزن، علیرغم تلاش زیاد
شناسایی مقاومت به انسولین
طبق دستورالعمل‌های منتشر شده توسط انجمن قلب آمریکا، این‌ها معیارهایی هستند. که خطر مقاومت به انسولین را افزایش می‌دهند:
- اندازه دور کمر بیش از ۱۰۲ سانتی‌متر در مردان و بیش از ۸۸ سانتی‌متر در زنان.
- آزمایش خون با سطح تری‌گلیسیرید بالاتر از ۱.۷ میلی‌مول در لیتر
- آزمایش خونی که نشان می‌دهد که سطوح پایینی از «کلسترول خوب» یا HDL این سطح در مردان کمتر از ۱.03mmol/L و در زنان کمتر از ۱.3mmol/L است.
- اگر فشار خون‌تان بالا است یا کمی افزایش یافته است. فشار خون سیستولیک ۱۳۰ میلی‌متر جیوه و / یا فشار خون دیاستولیک ۸۵ میلی‌متر جیوه، یا اگر برای کنترل فشار خون دارو مصرف می‌کنید.
- اگر قند خون‌تان بالا رفته و در آزمایش خون افزایش قند خون ناشتا را مشاهده می‌کنید.
افرد مستعد خطر مقاومت به انسولین
- مقاومت به انسولین اغلب با سبک زندگی ناسالم مرتبط است.
- سبک زندگی کم تحرک یا غیر فعال
- سطح HDL (کلسترول خوب) پایین یا سطح تری‌گلیسیرید بالا
- والدین یا خواهر و برادری مبتلا به دیابت
- فشار خون بالا: ۹۰/۱۴۰ میلی‌متر جیوه یا بالاتر
- علائم پیش دیابت
- دیابت بارداری
- به دنیا آوردن نوزادی که بیش از ۴ کیلوگرم وزن دارد
- سابقه سکته
هنگامی که مقاومت به انسولین به مرحله پیش دیابت می‌رسد. ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- افزایش سطح قند خون
- تشنگی بیش از حد
- افزایش ادرار
- تاری دید
- خستگی
اقدامات لازم در موارد مقاومت به انسولین
راه‌هایی برای معکوس کردن مقاومت به انسولین وجود دارد. این راه‌ها شامل ایجاد تغییرات در رژیم غذایی و رژیم ورزشی شما می‌شود:
با یک متخصص تغذیه مشورت کنید. کسی که می‌تواند شما را به سمت رژیم غذایی صحیح و اصولی راهنمایی کند. از یک سبک غذایی متعادل شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، فیبر، پروتئین بدون چربی و چربی‌های سالم و آب کافی استفاده کنید. کاهش وزن حتی ۷ درصد می‌تواند خطر ابتلا به دیابت ناشی از مقاومت به انسولین را تا حد زیادی کاهش دهد.
- ترجیحاً ۵ روز در هفته به مدت ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
- از پزشک خود بخواهید که شما را از نظر پیش دیابت آزمایش کند. و به طور مرتب سطح گلوکز خون شما را کنترل کند.
- ترک سیگار و الکل از موارد مهم دیگری هستند که به کاهش مقاومت به انسولین کمک می‌کنند.
- سطح اضطراب، بهبود کیفیت خواب، فشار خون و سطح کلسترول خود را کنترل کنید.
دکتر رضا اطمینانی را در اینستاگرام دنبال کنید
تـوصیه‌های تغذیه‌ای
به طور کلی، بهتر است غذاهای کامل و فرآوری نشده را انتخاب کنید و از غذاهای بسیار فرآوری شده و آماده پرهیز کنید. غذاهایی که بسیار فرآوری شده‌اند، مانند نان سفید، پاستا، برنج و نوشابه، خیلی سریع هضم می‌شوند. و می‌توانند سطح قند خون را افزایش دهند. این مساله فشار اضافی بر پانکراس وارد می‌کند. که همان طور که ذکر شد وظیفه ساخت انسولین را به عهده دارد.
چربی‌های اشباع شده نیز با مقاومت به انسولین مرتبط هستند. چربی‌های سالم و غیراشباع، مانند آنچه در زیر توصیه می‌شود، انتخاب بهتری هستند. خوردن غذاهای پر‌فیبر و وعده‌های غذایی ترکیبی، نه فقط کربوهیدرات تنها، می‌تواند به کند شدن هضم و کاهش فشار از روی پانکراس کمک کند. در نوشته بعد از سایت دکتر رضا اطمینانی غذاهایی نام برده شده که می‌توانید آنها را با هم ترکیب کنید تا غذاهای سالم و رضایت بخشی برای هر وعده تهیه کنید.
مطالعه بیشتر:
نکات تغذیه ای مهم برای بیماران دیابتی
کمک به کاهش وزن با رژیم آب درمانی
آشنایی با انواع مختلف رژیم فستینگ