چاقی مفرط چیست؟
چاقی مفرط بیماری همهگیر در ایالات متحده است. این عارضه افراد را در معرض خطر بیشتری برای بیماریهایی مانند دیابت نوع ۲، بیماری قلبی و سرطان قرار میدهد. کسانی که به بیماری چاقی مفرط مبتلا هستند، کیفیت زندگی پایینتری نسبت به بقیه دارند و معمولا در معرض ابتلا به بسیاری بیماریهای دیگر قرار میگیرند. اما چگونه میتوان تشخیص داد که کسی چاقی مفرط دارد؟
جالب است بدانید که برای اینکار، از روشهای مخلتفی استفاده میشود که نسبت وزن به قد در آن مطرح است. میدانیم که متناسب بودن اندام به وزن و قد بستگی دارد. همچنین توزیع چربی نیز در تعیین چاقی اهمیت بسیاری دارد. پس نمیتوان به هر کسی که ۸۰ کیلو وزن دارد بگوییم که وزنش متناسب است. شاید این ۸۰ کیلو برای کسی کمتر از حد نیاز و برای یک فرد دیگر، بیشتر از میزان قابل قبول باشد. پس باید قد و وزن را در نظر بگیریم. چنین کاری را با BMI انجام میدهند که همان body mass index یا شاخص توده بدنی گفته میشود.
دلایل چاقی مفرط و BMI بالا چیست؟
هنگامی که در دراز مدت خوردن کالری بیشتر از فعالیت روزانه و تمرینهای ورزشی باشد باعث چاقی مفرط میشود. با گذشت زمان، این کالری اضافی تجمعیافته و موجب افزایش وزن میشود. شایعترین علل چاقی مفرط عبارتند از :
- تغذیه: رژیم غذایی با چربی و کالری بالا
- تحرک: بیتحرکی و فعالنبودن در زندگی
- کمخوابی: نداشتن خواب به اندازه کافی، که میتواند منجر به تغییرات هورمونی شده و شما احساس گرسنگی و تمایل به خوردن غذاهایی با کالری بالا داشتهباشید.
- ژنتیک: ژنتیک، که میتواند بر چگونگی هضم غذا و تبدیل آن به انرژی و نحوه ذخیره چربیها تحت تأثیر قرار میدهد.
- سن: افزایش سن، که منجر به کاهش توده عضلانی شده و میزان متابولیسم را آهستهتر میکند و وزنگیری را آسانتر میکند.
- بارداری: وزنگیری در دوران بارداری به سختی کم شده و در نهایت منجر به چاقی مفرط میشود.
هنگامی که در دراز مدت خوردن کالری بیشتر از فعالیت روزانه و تمرینهای ورزشی باشد باعث چاقی مفرط میشود.
برخی بیماریها نیز ممکن است منجر به افزایش وزن شود، مانند:
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): یک بیماری که موجب عدم تعادل هورمونهای تولید مثل زنانه میشود.
- سندرم Prader-Willi: بیماری نادری است که از بدو تولد با فرد همراه است و باعث گرسنگی بیشازحد میشود.
- سندرم کوشینگ: نوعی بیماری که ناشی از سطح بالا و بیشازحد هورمون کورتیزول است.
- کم کاری تیروئید(هیپوتیروئیدی): وضعیتی که غده تیروئید به اندازه کافی از هورمونهای تولید نمیکند.
- استئوآرتریت: و سایر شرایط و بیماریهایی که موجب درد شده و منجر به عدم فعالیت برای فرد میشود.
چه کسانی در معرض چاقی مفرط قرار دارند؟
ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانی میتواند خطر ابتلا به چاقی مفرط را افزایش دهد.
- عوامل ژنتیک: برخی از افراد دارای عوامل ژنتیکی هستند که کاهش وزن را برای آنان با سختی همراه میکند.
- عوامل محیطی و جامعه: محیط شما در خانه، مدرسه و جامعه، میتواند بر چگونگی تغذیه و فعالیت شما تأثیر بگذارد. شاید شما یاد نگرفتهباشید که غذاهای سالم غذا بخورید یا فکر نکنید که میتوانید از غذاهای سالمتر استفاده کنید.
- عوامل روانشناختی و سایر عوامل: گاهی اوقات افسردگی منجر به افزایش وزن میشود، زیرا افراد به دنبال ناراحتی عاطفی تمایل به غذا خوردن دارند. همچنین برخی از داروهای ضدافسردگی نیز خطر افزایش وزن را بالا میبرند.
- ترک سیگار: با اینکه ترک سیگار فکر خوبی است، اما ترک سیگار نیز میتواند منجر به افزایش وزن شود. به همین دلیل، هنگام ترک نیز باید بر رژیم غذایی مناسب و ورزش تمرکز کنید.
- برخی داروها: داروهایی نظیر استروئیدها و قرصهای ضدبارداری همچنین میتواند باعث افزایش وزن شما شود.
صفحه اینستاگرام دکتر رضا اطمینانی (متخصص تغذیه اصفهان)
مطالب پیشنهادی سایت دکتر رضا اطمینانی (متخصص تغذیه اصفهان):
راهنمای لاغری با دستگاه PowerShape